༄༅།།གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་སྟོན་པ་གཤེན་རབ་མི་བོའི་བཀའི་གསུང་རབ་རྣམས་ཞང་སྐད་ནས་བོད་ཡིག་ཏུ་བསྒྱུར་ཞིང་དེ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་པ་ལ་བཀའ་འགྱུར་ཞེས་ཟེར་བ་དང་། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བའམ་དེའི་དགོངས་སྙིང་རྣམ་པར་བཀྲལ་བའི་བསྟན་བཅོས་རྣམས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་པ་ལ་བརྟེན་འགྱུར་ཞེས་ཟེར། ཡིན་ན་ཡང་། ཕྱི་མ་དེ་དོན་ཐོག་ཏུ་ཕལ་ཆེར་བོད་ཀྱི་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཡིན་པས་འགྱུར་ཏུ་མི་འགྲོ་བའི་རྐྱེན་གྱིས་དེང་རབས་ཀྱི་མཁས་པ་ཆེན་པོ་མཁར་རྨེའུ་བསམ་གཏན་མཆོག་གིས་དེ་ལ་བཀའ་བརྟེན་ཟེར་ན་དོན་ཏུ་འཁེལ་བར་གསུངས། བོན་པོ་རྣམས་ལྟར་ན། སྟོན་པ་གཤེན་རབ་ཀྱི་དངོས་སློབ་མུ་ཆོ་ལྡེམ་དྲུག་གི་རིང་ནས་བཟུང་བརྟེན་འགྱུར་ཟེར་བའི་བསྟན་བཅོས་བཞུགས་ཡོད་པར་མ་ཟད། སྟག་གཟིག་མཁས་པ་དམུ་ཙ་ཏ་ཧེ་དང་། ཞང་ཞུང་མཁས་པ་ཁྲི་ཐོག་སྤར་ཙ། བོད་ཀྱི་མཁས་པ་ཤ་རུ་དབུ་ཅན། རྒྱ་གར་མཁས་པ་ལྷ་བདག་སྔགས་གྲོལ། རྒྱ་ནག་མཁས་པ་ལེགས་ཏང་རྨང་པོ་དང་ཕྲོམ་གྱི་མཁས་པ་གསེར་ཐོག་ལྕེ་འབྱམས་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་བཅོས་དེ་དག་སོ་སོའི་སྐད་དུ་བསྒྱུར་ཞིང་རང་རང་གི་ཡུལ་ཏུ་སྤེལ་བར་གྲགས། ཡུལ་དེ་དག་ལས་ཞང་ཞུང་དང་བོད་ནི་སྟོན་པས་ཞབས་ཀྱིས་བཅགས་པའི་ཡུལ་ཡིན་པས་བོན་གྱི་བསྟན་པ་ཡུལ་གཞན་ལས་དར་ཆེ་བར་ཡང་བཤད། བོད་ཀྱི་བཙན་པོ་བརྒྱད་པ་གྲི་གུམ་བཙན་པོས་ལྷ་བོན་སྒོ་བཞི་མ་གཏོགས་པའི་བོན་ཐམས་ཅད་བསྣུབས་པས་བོན་གྱི་བསྟན་བཅོས་མང་པོ་བརླགས་ཟེར། དེའི་སྔོན་ལ་བོན་གྱི་བསྟན་པ་སྔ་དར་ཟེར།      བོན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ཕྱིས་སུ་དུས་རབས་བཅུ་གཅིག་པའི་ནང་དུ་གཏེར་སྟོན་གཤེན་ཆེན་ཀླུ་དགས་ལྷོ་འབྲི་མཚམས་མཐའ་དཀར་ནས་བཏོན་པའི་ལྷོ་གཏེར་དུ་གྲགས་པའི་བསྟན་བཅོས་དེ་རྣམས་གྲི་གུམ་གྱིས་བོན་བསྣུབས་པའི་སྐབས་སུ་གཏེར་དུ་སོང་བ་ཡིན་པར་འདོད། དེར་བརྟེན་ནས་བོན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ཁ་ཤས་སུ་གཤེན་ཆེན་ཀླུ་དགས་གཏེར་ནས་དྲངས་པའི་ལྷོ་གཏེར་དེ་བསྟན་པ་ཕྱི་དར་གྱི་དབུ་ཚུགས་པའི་མཚོན་རྟགས་སུ་ངོས་བཟུང་བ་དང་། བོན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་སྟེང་གི་གཏེར་གྱི་ཁ་བྱང་ཨང་དང་པོའང་དེ་ལས་གྲུབ་ཟེར། ཡིན་ན་ཡང་། དོན་དངོས་སུ་གཤེན་ཆེན་གྱི་ཡར་སྔོན་དུ་གཏེར་སྟོན་བཅོ་ལྔ་བྱུང་མྱོང་བ་མ་ཟད་གཏེར་གྱི་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་གྲངས་ཀ་ཡང་སུམ་བརྒྱ་དང་བཞི་བཅུ་ལྷག་བྱུང་ཡོད་པར་བཤད། གལ་ཏེ་གྲངས་ཀ་དེར་ཡིད་རྟོན་ཆོག་ན་གཤེན་ཆེན་ཀླུ་དགའི་ཡར་སྔོན་དུ་བོན་པོའི་གཏེར་གྱི་བསྟན་བཅོས་མང་པོ་བྱུང་ཡོད་པ་མངོན། གང་ལྟར་ཀྱང་བོན་གྱི་གཏེར་མ་ལ་གཙོ་བོ་ལྔ་སྟེ་བྱང་གཏེར་དང་། ལྷོ་གཏེར། དབུས་གཏེར། ཁམས་གཏེར། གཏེར་གསར་བཅས་སོ། ། དེའི་སྐོར་ལ་ཆེད་དུ་དཔྱད་པ་བཏང་ཡོད་པས་འདིར་སྐྱར་དུ་བཟླ་བའི་དགོས་པ་མ་མཆིས། བོན་གྱི་བསྟན་བཅོས་ལ་དགར་སྟངས་མི་འདྲ་བ་བཅུ་གསུམ་ཡོད་པར་གྲགས་མོད། ཡོངས་གྲགས་ལྟར་ན་ཐེག་པ་རིམ་དགུ་དང་། སྒོ་བཞི་མཛོད་ལྔ། ཕྱི་ནང་གསང་གསུམ། མདོ་སྔགས་རྫོགས་གསུམ། མདོ་འབུམ་སྔགས་སེམས་བཅས་ལྟར་དགར་ཆོག་ཡོད་ཀྱི་བོན་གྱི་བཀའ་འགྱུར་ཁྲོ་སྐྱབས་པར་མ་དང་། ཆུ་ཆེན་པར་མ། དབལ་ཁྱུང་བྲིས་མ་བཅས་ནི་མདོ་འབུམ་སྔགས་སེམས་བཞིར་ཕྱེས་ནས་བསྒྲིགས་ཡོད།      དུས་རབས་བཅུ་གཅིག་པའི་དུས་སུ་གཤེན་ཆེན་ཀླུ་དགས་ཁོང་གི་གཏེར་གྱི་ཐོ་ཡིག་སློབ་མ་རྣམས་ལ་སྤེལ་བར་གྲགས་པ་དེ་བོན་ལུགས་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་དཀར་ཆག་ཐོག་མ་ཡིན་དགོས། དེའི་ཕྱིས་སུ་སྒ་སྟོན་ཚུལ་ཁྲིམས་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་བསྒྲིགས་པའི་གཏེར་གྱི་ཁ་བྱང་དེ་ཀུན་གྱི་མཐོང་ལམ་དུ་གྱུར་ཡོད་པ་དེ་རེད། སྒ་སྟོན་ཚུལ་ཁྲིམས་རྒྱལ་མཚན་ནི་དབེན་ས་ཁ་དགོན་པའི་གཡས་རུའི་སྟོན་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་གྲས་ཡིན་པས་ཁོང་མ་མཐའ་ཡིན་ན་ཡང་སྤྱི་ལོ༡༣༨༦གི་སྔོན་དུ་བཞུགས་ཡོད་དགོས་པས་ཁོང་གིས་བསྒྲིགས་པའི་གཏེར་གྱི་ཁ་བྱང་ནི་བོན་གྱི་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་ཐོག་མ་ཡིན་པ་འདྲ། དེའི་རྗེས་སུ་བོན་གྱི་བཀའ་འགྱུར་བྱུང་། དེ་བྱུང་བའི་ལོ་ཚིགས་གསལ་བོ་གང་ཡིན་མི་ཤེས་མོད་བོན་གྱི་མཁས་དབང་ཕེར་ཁི་ཝེར་ནེ་མཆོག་གིས་དུས་རབས་བཅོ་ལྔ་བའི་དུས་དཀྱིལ་དུ་བྱུང་བར་བཞེད། དེ་ནས་བཟུང་། བོན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་བོན་གྱི་བསྟན་བཅོས་རྣམས་བཀའ་འགྱུར་དང་བརྟེན་འགྱུར་གྱི་སྒྲིག་སྟངས་ལྟར་ཕྱོགས་སྒྲིག་བྱས་པ་མ་ཟད་འགྲོ་གྲོན་རྒྱ་ཆེན་པོ་བཏང་ནས་ཚར་མང་པོ་སྐྱར་བཞེངས་བྱས་ན་ཡང་དེའི་གྲངས་ཀ་ཅི་ཡོད་སྐོར་ལ་གསལ་ཁ་མེད།ས་བཅོ་བརྒྱད་པའི་ནང་དུ་ཀུན་གྲོལ་འཇའ་ཚོན་སྙིང་པོ་མཆོག་གིས་བོན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་སྟེང་གི་བཀའ་འགྱུར་གྱི་དཀར་ཆག་དང་པོ་སྟེ་ཟབ་དང་རྒྱ་ཆེ་གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་བཀའ་འགྱུར་གྱི་དཀར་ཆག་ཉི་མ་འབུམ་གྱི་འོད་ཟེར་བྱ་བ་གསུངས་པ་དང་། དེ་ལྟར་ན་མདོ་སྡེ་ལ་། པོ་ཏི་ལྔ་བཅུ་ང་ལྔ་དང་། འབུམ་སྡེ་ལ་པོ་ཏི་བརྒྱ་དང་བརྒྱད། སྔགས་སྡེ་ལ་པོ་ཏི་བརྒྱད་ཅུ་གྱ་བརྒྱད། སེམས་སྡེ་ལ་པོ་ཏི་སུམ་ཅུ་དང་བཅས་སྡོམ་པས་ཉིས་བརྒྱ་དང་བརྒྱད་ཅུ་གྱ་གཅིག་བཞུགས། ཀུན་གྲོལ་འཇའ་ཚོན་སྙིང་པོས་དེབ་ཚོགས་དེ་ལ་བཀའ་འགྱུར་དང་བརྟེན་འགྱུར་ཞེས་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་གཉིས་སུ་ཕྱེས་མོད། དོན་ཐོག་ཏུ་བཀའ་འགྱུར་གཅིག་པུ་ཡིན་ཞིང་དེ་མདོ་འབུམ་སྔགས་སེམས་བཞི་རུ་ཕྱེས་ཡོད། དེ་ལས་ཀྱང་གལ་ཆེ་བ་ནི། གཡུང་དྲུང་བོན་ལ་དད་འདུན་ཆེ་བའི་རྒྱལ་རོང་རྒྱལ་ཁག་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་ནང་ཚན་ཆུ་ཆེན་རབ་བརྟན་རྒྱལ་པོས་ཀུན་གྲོལ་འཇའ་ཚོན་སྙིང་པོ་དབུ་བླར་བསྟེན་ཡོད་པས་དངུལ་གྲོན་ཆེན་པོ་བཏང་ནས་བོན་གྱི་བཀའ་འགྱུར་གྱི་ཤིང་པར་དང་པོ་སྟེ་ཆུ་ཆེན་པར་མ་བརྐོས་ནས་གྲུབ་པ་ལའང་ཀུན་གྲོལ་འཇའ་ཚོན་སྙིང་པོས་ཕྱག་རོགས་བླ་མེད་པ་གནང་། པར་མ་དེའི་པར་ཤིང་གི་མཐར་ཟངས་ཤན་ཡོད་པས་ཟངས་པར་མ་ཡང་ཟེར། ཡིན་ན་ཡང་། དེའི་རྗེས་སུ་ཆན་ལུང་རྒྱལ་པོས་དྲག་གནོན་གྱི་དམག་དཔུང་ཡང་ཡང་རྒྱལ་རོང་ལ་དྲངས་པའི་སྐབས་སུ་ཆུ་ཆེན་པར་མའི་པར་ཤིང་ཕལ་ཆེར་བརླགས། ཁྲོ་སྐྱབས་རྒྱལ་པོ་ཀུན་དགའ་ཕུན་ཚོགས་ནི་བོན་གྱི་བསྟན་སྦྱིན་ཆེན་པོ་ཡིན་པ་མ་ཟད་ཁོང་གིས་ཀྱང་ཀུན་གྲོལ་འཇའ་ཚོན་སྙིང་པོ་དབུ་བླར་བསྟེན་ཡོད་པ་དེས་པར་ཤིང་བརླགས་འཕྲོ་དེ་དག་ཉར་ཚགས་བྱས་པ་མ་ཟད་འགྲོ་གྲོན་ཆེན་པོ་བཏང་ནས་བཀའ་འགྱུར་གྱི་ཤིང་པར་ཉམས་རྒུད་དུ་སོང་བ་དག་གསར་དུ་བརྐོས་ཏེ་ཁ་བསྐངས་པ་ནི་ཁྲོ་སྐྱབས་པར་མ་ཡིན། རིང་པོ་མ་ཐོགས་པར་ཁྲོ་སྐྱབས་པར་མ་ཡང་དེའི་ཕྱིས་ཀྱི་དམག་འཁྲུག་ནང་དུ་བརླགས། ད་ལྟ་བོད་ཁམས་དང་ལྷག་པར་ཏུ་མདོ་སྨད་ཀྱི་དགོན་པ་དང་སྒེར་གྱི་ཡིག་ཚང་དག་ཏུ་ད་རུང་ཆུ་ཆེན་པར་མ་དང་ཁྲོ་སྐྱབས་པར་མའི་དཔེ་ཆ་གང་མང་བཞུགས་ཡོད་མོད་བཀའ་འགྱུར་ཤིང་པར་མ་ཆ་ཚང་ཚར་གཅིག་ཀྱང་བཞུགས་མེད་པ་འདྲ། ཤིང་པར་དེ་གཉིས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ད་རེག་བར་དུ་བོན་གྱི་བཀའ་འགྱུར་ལ་ཤིང་པར་གཅིག་ཀྱང་བརྐོ་མ་མྱོང་། ཡིན་ན་ཡང་། བོན་གྱི་བཀའ་འགྱུར་བྲིས་མ་བཞེངས་པའི་ལུགས་སྲོལ་དེ་ནམ་ཡང་མཚམས་མ་ཆད་དེ། ༡༩༢༢ལོར་ཨ་རིའི་མཁས་པ་རོ་ཁི་ཟེར་བ་ཞིག་གིས་བོད་ཀྱི་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་དགོན་པ་ཞིག་གི་ནང་དུ་བོན་གྱི་བཀའ་འགྱུར་བྲིས་མ་ཞིག་བཞུགས་ཡོད་པ་མཐོང་མོད་གློ་བུར་གྱི་དོན་རྐྱེན་ཞིག་ལ་བརྟེན་ནས་ཞིབ་ཏུ་ཀློག་མ་ཐུབ་ཟེར། ༡༩༢༨ལོར་ཨུ་རུ་སུའི་མཁས་པ་རོ་རི་ཧེG.N.Roerichཡིས་ནག་ཆུའི་ཤ་རུ་དགོན་ནས་བོན་གྱི་བཀའ་འགྱུར་དང་བརྟེན་འགྱུར་གཉིས་སུ་ཕྱེས་པའི་བྲིས་མ་ཞིག་མཐོང་མྱོང་བ་དེའི་སྔ་མ་ལ་པོ་ཏི་བརྒྱ་དང་བཞི་བཅུ་དང་ཕྱི་མ་ལ་བརྒྱ་དང་དྲུག་ཅུ་བཞུགས་ཡོད་ཟེར། ཤེས་རབ་དཔལ་གྱིས་བརྩམས་ཤིང་ཀུན་གྲོལ་དཀར་ཆག་གི་ལྷན་ཐབས་སུ་བཞུགས་པའི་དཔེ་རྩིས་མུན་སེལ་སྒྲོན་མ་ལྟར་ན། བོན་གྱི་གཏེར་མ་དང་པོ་ནས་བཟུང་སྟེ་ཁྱུང་པོ་བློ་གྲོས་རྒྱལ་མཚན་གྱི་བར་དུ་བོན་གྱི་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་གྲངས་ཀ་ནི་དགུ་བརྒྱ་ལྷག་ཏུ་སླེབས་ཡོད་ཟེར། དེ་ལྟར་ན་བོན་གྱི་བཀའ་འགྱུར་མ་གཏོགས་བསྟན་བཅོས་གཞན་པ་ཡང་མང་པོ་བཞུགས་ཡོད་པ་ཤུགས་ཀྱིས་རྟོགས། ཁོ་བོས༡༩༩༦ནས༡༩༩༩བར་དུ་བོན་པོའི་དགོན་པའི་ལོ་རྒྱུས་འབྲི་བའི་ཆེད་དུ་མདོ་ཁམས་ཀྱི་བོན་དགོན་བརྒྱ་དང་སུམ་ཅུ་ལྷག་འགྲིམས་པའི་སྐབས་དེར་ཞལ་བཞུགས་པའི་བགྲེས་གྲས་རྣམས་ཀྱིས་དངོས་སུ་མཐོང་མྱོང་བའི་གྲངས་ཀ་ལྟར་རྩིས་ན། ༡༩༥༨ཡར་སྔོན་དུ་བོད་ཁམས་སུ་མ་མཐའ་ཡང་བཀའ་འགྱུར་བྲིས་མ་ཚར་སུམ་ཅུ་ཡས་མས་བཞུགས་ཡོད་པར་ཁ་ཚོན་གཅོད་ཆོག དཔྱད་རྩོམ་འདིར་གླེང་དགོས་པ་བྱུང་བའི་དབལ་ཁྱུང་བྲིས་མ་དེ་ཡང་དེར་གཏོགས།
  ཀུན་གྲོལ་འཇའ་ཚོན་སྙིང་པོའི་རྗེས་ཀྱི་དུས་རབས་བཅུ་དགུ་བའི་ནང་དུ། གཡུང་དྲུང་གླིང་གི་མཁན་པོ་ཉི་མ་བསྟན་འཛིན༼༡༨༡༣༽གྱིས་གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་བཀའ་བརྟེན་འགྱུར་གྱི་སྡེ་ཚན་བསྒྲིགས་ཚུལ་གྱི་དཀར་ཆག་ཉུང་ཐུས་གཤེན་བསྟན་པད་མོ་རྒྱས་པའི་ཉིན་བྱེད་ཞེས་བྱ་བ་བརྩམས་ལ། དེར་བཀའ་འགྱུར་ལ་པོ་ཏི་བརྒྱ་དང་བཅུ་གསུམ་དང་། བརྟེན་འགྱུར་ལ་པོ་ཏི་ཉིས་བརྒྱ་དང་དགུ་བཅུ་གོ་གསུམ་སྟེ་སྡོམ་པས་པོ་ཏི་བཞི་བརྒྱ་དང་དྲུག་བཞུགས། ཉི་མ་བསྟན་འཛིན་གྱིས་དཀར་ཆག་བསྒྲིགས་པ་མ་ཟད་དེའི་ལྷན་ཐབས་སུ་རིག་འཛིན་ཀུན་གྲོལ་འཇའ་ཚོན་སྙིང་པོའི་དཀར་ཆག་ཏུ་བཀའ་དང་བཀའ་བརྟེན་གྱི་དབྱེ་བ་ཕྱེ་མེད་པར་བཀའ་བཀྱོན་གནངས། ཁོང་གིས་བསྒྲིགས་པའི་དཀར་ཆག་དེ་དེང་རབས་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོན་གྱི་རིག་གནས་ཀྱི་མཁས་པ་ཆེན་པོ་ཕེར་ཁི་ཝེར་ནེ་མཆོག་གིས་ཞིབ་འཇུག་གནངས་ཤིང་༡༩༧༤ལོར་རྒྱ་གར་དུ་ཡི་རང་ཟེར་བའི་ཟླ་དེབ་སྟེང་དུ་པར་དུ་བསྐྲུན།     གཞན་ཡང་གཡུང་དྲུང་ཚུལ་ཁྲིམས་དྲག་པས་བརྩམས་པའི་རྒྱལ་བའི་བཀའ་དང་བཀའ་བརྟེན་རྨད་བྱུང་དགོས་འདོད་ཡིད་བཞིན་གཏེར་གྱི་བང་མཛོད་ལ་དཀར་ཆག་བློའི་ཐ་རམ་བཀྲོལ་བྱེད་འཕྲུལ་གྱི་ལྡེ་མིག་ཅེས་བྱ་བ་སོག་སྡེ་བསྟན་པའི་ཉི་མས་པར་དུ་བསྐྲུན། དེའི་ལྡེབ་མ༩༥༦ནས་བཟུང་རང་གི་མིང་ལ་དབྲ་ཁྱུང་བ་གཡུང་དྲུང་བསྟན་འཛིན་ཡིན་ཁུལ་གྱིས་བརྩམས་ཡོད་པར་བརྟེན་རྩོམ་པ་པོ་དེ་ཕལ་ཆེར་གཡུང་དྲུང་གླིང་གི་མཁན་པོ་གཡུང་དྲུང་བསྟན་འཛིན་ཡིན་ནམ་སྙམ། གལ་ཏེ་ཡིན་ན་དེ་དུས་རབས་བཅུ་དགུ་བའི་ནང་གི་བསྟན་བཅོས་ཡིན་དགོས། དཀར་ཆག་དེའི་མཇུག་བྱང་དུ། སྡེ་བཞིའི་བོན་གྱི་འཁོར་ལོ་རིན་པོ་ཆེ་འདི་ཡི་མདོ་སྡེ་ལ་པོ་ཏི་བརྒྱ་དང་བཅོ་ལྔ། འབུམ་སྡེ་ལ་བདུན་ཅུ་དོན་བདུན། སྔགས་སྡེ་ལ་ཉིས་བརྒྱ་དང་དགུ་བཅུ་གོ་གསུམ། སེམས་སྡེ་ལ་སུམ་ཅུ་སོ་དྲུག རིག་གནས་ལ་ཉེར་གསུམ། ཁྱོན་སྡོམ་པོ་ཏི་བཞི་བརྒྱ་དང་དགུ་བཅུ་གོ་བཞིའི་རྣམ་གྲངས་འཕེལ་བར་ཡོད་དོ། ། ཞེས་གསུངས། སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་དཀར་མཛེས་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་གྱི་ཉག་རོང་རྫོང་གི་དབལ་ཁྱུང་དགོན་པར་བོན་གྱི་བཀའ་འགྱུར་བྲིས་མ་ཆ་ཚང་ཞིག་ཉར་ཚགས་གནངས་ཡོད་པ་ནི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དུས་འགྱུར་ཐམས་ཅད་ལས་ཐར་ནས་དེང་སང་ལྷག་ཡོད་པའི་གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་བཀའ་འགྱུར་བྲིས་མ་གཅིག་པུ་ཡིན་པས་དེའི་རིན་ཐང་ནི་བཤད་མ་དགོས་པ་ལགས། ཁོ་བོས་རྩད་གཅོད་བྱས་པ་ལྟར་ན། ཁམས་ཕྱོགས་ནས་འཁྲུངས་པའི་གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་གཏེར་གསར་སྟོན་པ་གསང་སྔགས་གླིང་པ་མཆོག་ཧོར་ཚོ་ཆེན་སོ་དགུའི་ཡ་གྱལ་ག་རྒྱ་ཚོ་བར་གདུལ་བྱར་ཕེབས་དུས་སུ། ག་རྒྱ་ཚོ་བས་ལོ་འཁོར་བཅུ་ལྷག་གི་རིང་ལ་བོན་གྱི་བཀའ་འགྱུར་ཚར་གཅིག་བྲིས་བཞེངས་གནངས་ཏེ་ག་རྒྱ་བསྟན་དར་གྱིས་གསང་སྔགས་གླིང་པ་ལ་ཕུལ། ཁོང་ཕྱིར་ཉག་རོང་དུ་ལོག་རྗེས་སུ་བཀའ་འགྱུར་དེ་དབལ་ཁྱུང་དགོན་པར་བཞག རིག་གནས་གསར་བརྗེའི་སྐབས་སུ་དགོན་པ་དེའི་དགེ་འདུན་པ་གཡུང་དྲུང་རྒྱལ་བ་དང་ཤེས་རབ་དབང་ལྡན་དང་ཀུན་བཟང་རྡོ་རྗེ་གསུམ་གྱིས་སྲོག་གི་ཉེན་ཁ་ལ་མ་འཛེམ་པར་བཀའ་འགྱུར་གྱི་བྲིས་མ་འདི་སྦས་སྐོང་དང་ཉར་ཚགས་གནང་བའི་བཀའ་དྲིན་གྱིས་དེང་སང་ཀུན་གྱི་སྤྱན་ལམ་དུ་འགྲེམ་རྒྱུ་ཡོད་པར་གྱུར། དགེ་འདུན་པ་དེ་གསུམ་གྱི་སྙིང་སྟོབས་དང་མཛད་རྗེས་ལ་བསྔགས་བརྗོད་ཀྱི་མེ་ཏོག་འབུལ་བཞིན་པ་དང་འབུལ་ཡང་འོས་ལ། ལྷག་པར་དུ་ཁོ་རང་ཚོས་བསྐྱབས་པའི་བཀའ་འགྱུར་བྲིས་མ་ཚར་དེ་ནི་བོད་ཁ་བ་ཅན་ཏུ་ལྷག་པའི་བོན་གྱི་བཀའ་འགྱུར་བྲིས་རྒྱུན་གཅིག་པུར་གྱུར་པས། ཁོ་རང་ཚོས་བོན་གྱི་གྲུབ་མཐའ་འབའ་ཞིག་མ་ཡིན་པར་བོད་ཁ་བ་ཅན་གྱི་རིག་གནས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྟེང་མཛད་རྗེས་སྔ་ན་མེད་པ་བཞག་པ་ལ་སྙིང་ཐག་པ་ནས་དང་བ་མི་སྟོན་པ་སུ། དུས་རབས་ཉི་ཤུ་བའི་ལོ་རབས་བརྒྱད་ཅུའི་ནང་དུ། རྒྱལ་ཁབ་སྲིད་གཞུང་གིས་ལོ་བཅུའི་གཏོར་བརླགས་ཆེན་པོ་ལས་ཐར་བའི་རིག་གནས་ཀྱི་དངོས་རྫས་དང་ཡིག་ཆ་རྣམས་ཐོ་རུ་བཀོད་པའི་སྐབས་སུ་དགེ་འདུན་པ་རྣམ་གསུམ་གྱིས་བཀའ་འགྱུར་བྲིས་མ་དེ་ཕྱིར་བཏོན་ནས་དགོན་པར་ཕུལ། དཀར་མཛེས་ཁུལ་དང་ཉག་རོང་རྫོང་སྲིད་གཞུང་གིས་རིན་ཐང་དང་བྲལ་བའི་བཀའ་འགྱུར་བྲིས་མ་དེ་ལ་རྩིས་མཐོང་ཆེན་པོ་བྱས་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བ་མཆོག་དཀར་མཛེས་ཁུལ་དུ་ཆིབས་བསྒྱུར་གནངས་དུས་འབྲེལ་ཡོད་ཀྱི་ལས་ཁུངས་ཁག་ལ་བཀའ་འགྱུར་བྲིས་མ་དེ་ལ་རྩིས་མཐོང་ཆེན་པོ་བྱེད་དགོས་པར་མ་ཟད་གང་མྱུར་ཅི་མགྱོགས་སྒོས་པར་དུ་སྐྲུན་ཏེ་དཔེ་རྒྱུན་སྤེལ་དགོས་པའི་གསུང་བཤད་ནན་ཏུ་གནངས་པའི་བཀའ་དྲིན་གྱིས། སྐབས་དེར་། དཀར་མཛེས་ཁུལ་སྲིད་གྲོས་ཀྱི་དབུ་འཛིན་གཞོན་པ་ཨ་གཡུང་རིན་པོ་ཆེ་གཡུང་དྲུང་བསྟན་པའི་རྒྱལ་མཚན་མཆོག་གིས་གཙོ་འགན་བཞེས་ཤིང་གཟན་དཀར་རིན་པོ་ཆེ་ཐུབ་བསྟན་ཉི་མ་མཆོག་གིས་ཕྱག་རོགས་བླ་ན་མེད་པ་གནངས་པའི་བཀའ་དྲིན་དང་། སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་མི་རིགས་ཞིབ་འཇུག་ཁང་གི་རྒྱབ་སྐྱོར་གང་ལེགས་ཀྱི་མཐུན་རྐྱེན་ཚོགས་པས་གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་བཀའ་འགྱུར་བྲིས་མ་དེ་པར་དུ་བསྐྲུན་པའི་ལས་འགོ་བརྩམས། ཨ་གཡུང་རིན་པོ་ཆེ་གཡུང་དྲུང་བསྟན་པའི་རྒྱལ་མཚན་མཆོག་ནི་ཡབ་ཚེ་དཔལ་དོན་གྲུབ་དང་ཡུམ་འོད་ཟེར་ལྷ་མོ་ལ་བོད་རབ་བྱུང་བཅོ་ལྔ་བའི་ཆུ་ཕོ་ཁྱིའི་ལོར༼༡༩༢༢༽ཉག་རོང་རྒྱ་རྭའི་ཀ་རི་ཕུར་བ་ཟེར་བའི་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་བ་ཚང་ལ་འཁྲུངས། སྐུ་ན་ཕྲ་བའི་དུས་སུ་གོང་རྒྱལ་དགོན་གྱི་སྤྲུལ་སྐུ་བསྟན་པའི་ཉི་མས་བྱ་བཏང་དྲི་མེད་འོད་ཟེར་གྱི་ཡང་སྲིད་དུ་ངོས་འཛིན་གནངས་ཤིང་དགོན་པས་ཡང་བླ་བྲང་དུ་གདན་འདྲེན་ཞུ་བའི་གྲ་སྒྲིག་བྱས་མོད། སྐབས་དེར་ཡེ་ཤེས་དགོན་པའི་མཁན་པོའི་ལས་འགན་བཞེས་ཡོད་པའི་ཁོང་གི་ཨ་ཁུ་ཚུལ་ཁྲིམས་མཆོག་རྒྱལ་མོས་མཐུན་མ་བྱུང་སྟེ། བླ་བྲང་དུ་བཞུགས་རྒྱུ་ལས་ཡེ་ཤེས་དགོན་དུ་སློབ་གཉེར་གནང་རྒྱུ་གལ་ཆེ། གསེར་ཡིན་ན་གར་བཞག་ཀྱང་འོད་ཟེར་གནམ་ལ་འཕྲོ། གསུངས་ནས་ཡེ་ཤེས་དགོན་ནས་དགེ་ཚུལ་བསྒྲུབས་ཤིང་ཁུ་བོ་ཚུལ་ཁྲིམས་མཆོག་རྒྱལ་དང་མཁས་གྲུབ་དུ་མ་ལས་སློབ་གཉེར་གྱི་འགོ་བཙུགས། སྐབས་དེར་ཡེ་ཤེས་དགོན་དུ་གསང་སྔགས་གླིང་བ་མཆོག་ལས་བཀའ་འགྱུར་གྱི་དབང་མནོས་ཤིང་ཤར་རྫ་རི་ཁྲོད་དུ་ཤར་རྫའི་རྒྱལ་ཚབ་བློ་གྲོས་རྒྱ་མཚོ༼༡༩༡༥-༡༩༥༤༽ལས་སྔགས་རྫོགས་ཀྱི་དབང་ལུང་ཐམས་ཅད་མནོས་ཤིང་ཉམས་ལེན་དཔྱིས་ཕྱིན་པ་གནངས། གཞན་ཡང་ཀུན་གྲོལ་ཧུ་ཆེན་འགྲོ་འདུལ་གླིང་བ་དང་། ཟེར་འཕྲོ་རྟོགས་ལྡན་ཚུལ་ཁྲིམས། དབྲ་སྤྲུལ་དྲི་མེད་འོད་ཟེར་སོགས་མཁས་གྲུབ་གང་གི་ཞབས་རྡུལ་སྤྱི་བོར་བསྟེན་ནས་གསན་སྦྱང་ལས་ལ་ཆུ་བོའི་རྒྱུན་བཞིན་བསྐྱངས། ཉག་རོང་དུ་ལོག་ནས་དབྲ་སྟོན་བསྐལ་བཟང་བསྟན་པའི་རྒྱལ་མཚན༼༡༨༩༨-༡༩༥༩༽དང་མཁན་པོ་ཚུལ་ཁྲིམས་མཆོག་རྒྱལ་ལས་རབ་ཏུ་བྱུང་། ཤར་རྫ་བཀྲ་ཤིས་རྒྱལ་མཚན༼༡༨༥༨-༡༩༣༤༽གྱི་དངོས་སློབ་ལུང་རིན་ཐང་དང་བྲལ་བ་གང་མང་ཐོབ། དགུང་ལོ་ཉི་ཤུ་ནས་བཟུང་ཡེ་ཤེས་དགོན་གྱི་བྱ་བཞག་ཐམས་ཅད་ལ་མི་ཞུགས་ཀ་མེད་བྱུང་། ལྷག་པར་དུ་དུས་རབས་ཉི་ཤུ་བའི་ལོ་རབས་བརྒྱད་ཅུའི་ནང་ཡེ་ཤེས་དགོན་སྐྱར་དུ་བཞེངས་བའི་ལས་འགན་གཙོ་བོ་བཞེས་ནས་བཀའ་དྲིན་བླ་ན་མེད་པ་བསྐྱངས། དཀར་མཛེས་ཁུལ་སྲིད་གྲོས་ཀྱི་དབུ་འཛིན་གཞོན་པའི་འགན་བཞེས་པའི་སྐབས་སུ། དཀར་མཛེས་ཁུལ་གྱི་གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་དགོན་པ་ཆུང་ཤས་ཁག་གི་སྐྱར་བཞེངས་དང་གྲྭ་བའི་སློབ་གཉེར་བཅས་ལ་གཟིགས་སྐྱོང་གང་མང་གནང་ཞིང་བཀའ་དྲིན་བླ་མེད་བསྐྱངས། ༡༩༨༥ལོར་ཨ་གཡུང་རིན་པོ་ཆེས་བོན་གྱི་བཀའ་འགྱུར་བྲིས་མ་དེ་པར་དུ་བསྐྲུན་རྒྱུའི་སྙན་ཞུ་ཕུལ་བ་ལ་རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གི་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཁག་གི་ཆོག་མཆན་ཐོབ་པ་དང་། སི་ཁྲོན་མི་རིགས་ཞིབ་འཇུག་ཁང་དང་གཟན་དཀར་རིན་པོ་ཆེ་ཐུབ་བསྟན་ཉི་མ་མཆོག་གིས་ཕྱག་རོགས་བླ་མེད་གནང་བའི་མཐུན་རྐྱེན་འོག ཨ་གཡུང་རིན་པོ་ཆེས་མ་དངུལ་གཡར་ནས་བཀའ་འགྱུར་བྲིས་མ་དེ་པར་སྐྲུན་བྱས་པའི་ལས་འགོ་ཁྲིན་ཏུའུ་ནས་བཙུགས། ཐོག་མར་ཨ་གཡུང་རིན་པོ་ཆེས་བཀའ་འགྱུར་བྲིས་མ་དེའི་མདོ་སྡེ་པོ་ཏི་བཞི་བཅུ་དང་འབུམ་སྡེ་པོ་ཏི་དྲུག་ཅུ་རེ་གཉིས་གཡར་ནས་པར་དུ་བསྐྲུན། ཕྱིས་སུ་འགལ་རྐྱེན་དུ་མ་ཚོགས་པའི་དབང་གིས་ཁོང་ཆབ་མདོ་དང་། སྡེ་དགེ། ཉག་རོང་། ཤར་ཁོག་སོགས་ཀྱི་གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་དགོན་སྡེ་ཁག་ལ་ཕེབས་ནས་དཔེ་རྙིང་བྲིས་མ་དང་ཤིང་པར་གང་རུང་གཡར་ཏེ་སྔགས་སྡེ་དང་སེམས་སྡེ་གཉིས་ཁ་བསྐངས་ཏེ་པར་དུ་བསྐྲུན། དེའི་མདོ་སྡེ་ལ་པོ་ཏི་དྲུག་ཅུ་རེ་གསུམ་དང་། འབུམ་སྡེ་ལ་དྲུག་ཅུ་རེ་བདུན། སྔགས་སྡེ་ལ་པོ་ཏི་ཉི་ཤུ། སེམས་སྡེ་ལ་པོ་ཏི་བདུན་བཅས་ཁྱོན་སྡོམ་པོ་ཏི་བརྒྱ་དང་ལྔ་བཅུ་ང་བདུན་བཞུགས། དེ་ནི་བོན་པོའི་བཀའ་འགྱུར་གྱི་ཨ་གཡུང་པར་མ་ཟེར་བ་དེ་ཡིན། ཨ་གཡུང་པར་མ་དེ་ནི་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྟེང་གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་བཀའ་འགྱུར་གློག་པར་བརྒྱབ་ནས་པར་དུ་བསྐྲུན་པ་ཐེངས་དང་པོ་ཡིན་པ་མ་ཟད། ལྷག་པར་དུ་བཀའ་འགྱུར་གྱི་ཤིང་པར་དང་བྲིས་མ་ཐམས་ཅད་དུས་ཀྱི་འཕོ་འགྱུར་དུ་མ་ལས་མ་ཐར་ཞིང་བྲིས་མ་འདི་གཅིག་པུ་ལྷག་པའི་གནས་ཚུལ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་འོག་ཏུ་ཨ་གཡུང་པར་མ་འདི་ཀུན་གྱི་སྤྱན་ལམ་དུ་བཀྲམས་པས་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ལ་དོ་སྣང་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་རྣམས་ཐུགས་ཁྲལ་གྱི་དབུགས་ལས་ཕྱུང་། ཁྱད་དུ་གསལ་བཤད་བྱེད་དགོས་པ་ཞིག་ནི། ཨ་གཡུང་པར་མའི་ནང་དུ་གོང་སྨྲས་ཀྱི་མདོ་སྡེའི་པོ་ཏི་བཞི་བཅུ་ཐམ་པ་དང་འབུམ་སྡེའི་པོ་ཏི་དྲུག་ཅུ་རེ་གཉིས་བཅས་ཀྱི་མ་ཡིག་དབལ་ཁྱུང་བྲིས་མ་ཡིན་པ་ལས་དེའི་འཕྲོ་མ་རྣམས་ཀྱི་མ་ཡིག་ནི་ཁོ་རང་གིས་མདོ་ཁམས་ཀྱི་དགོན་པ་རྣམས་འགྲིམས་ནས་གསར་དུ་གཡར་ཏེ་ཁ་བསྐངས་པ་ལགས་སོ། །   ཨ་གཡུང་རིན་པོ་ཆེས་བླུ་མཁན་མང་པོ་མེད་པར་དོགས་པས་དཔེ་རྒྱུན་སྤེལ་བ་ཙམ་གྱི་ཆེད་དུ་ཕལ་ཆེར་ཚར་བརྒྱ་དང་སུམ་ཅུ་ཙམ་མ་གཏོགས་པར་དུ་བསྐྲུན་མེད། ཡིན་ན་ཡང་། དེས་དགོན་པ་དང་སློབ་གྲྭ་དང་ཞིབ་འཇུག་ཁང་ལ་སོགས་པའི་རེ་བ་བསྐངས་མ་ཐུབ་པའི་རྐྱེན་གྱིས་དུས་རབས་ཉི་ཤུ་བའི་ལོ་རབས་དགུ་བཅུའི་ནང་དུ་རྔ་བ་རྟོགས་ལྡན་དགོན་གྱི་སྤྲུལ་སྐུ་བོན་བློན་ནམ་མཁའ་བསྟན་འཛིན་ལགས་ཀྱིས་རྔ་བ་ཁུལ་གྱི་ལི་རྫོང་དུ་ཡང་སྐྱར་ཚར་སུམ་བརྒྱ་ཙམ་པར་དུ་བསྐྲུན། པར་མ་དེས་གཙོ་བོ་ཨ་གཡུང་པར་མར་གཞི་བཅོལ་པ་དང་དེར་ཡང་པོ་ཏི་ཁ་ཤས་བསྣན་པས་མཐར་པོ་ཏི་བརྒྱ་དང་དགུ་བཅུ་གོ་གཉིས་བཞུགས། དེ་ནི་བོན་བློན་པར་མ་ཡིན། བོན་བློན་རིན་པོ་ཆེ་ནི་རྔ་བའི་རྟོགས་ལྡན་དགོན་པའི་སྤྲུལ་སྐུ་རྣམ་གསུམ་ནང་གི་གཅིག་ཡིན། ཁོང་གིས་བཀའ་འགྱུར་པར་དུ་བསྐྲུན་པ་མ་ཟད་སྟོན་པ་ཆུ་འཁོར་མ་དང་། ཁམས་ཆེན་བ་བྲིས་མ། དུང་དཀར་སེན་རྗེས་མ་སོགས་གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་རྟེན་བྱིན་ཆེན་གྲགས་ཆེན་རྣམས་སྲུང་སྐྱོབ་གནང་བ་དང་། དེང་སྐབས་ཡང་རྒྱལ་རོང་དུ་གཡུང་དྲུང་ལྷ་སྟེང་དགོན་དང་ཐེ་བོར་གཙོ་ཚང་དགོན་སོགས་སླར་གསོ་དང་སྐྱར་བཞེངས་གནང་ནས་བཀའ་དྲིན་མི་ཆུང་བ་བསྐྱངས། ཡིན་ན་ཡང་། ཨ་གཡུང་པར་མ་དང་བོན་བློན་པར་མ་གང་ཡིན་རུང་། སྔ་མས་མདོ་འབུམ་གཉིས་ཀྱི་པོ་ཏི་བརྒྱ་དང་གཉིས་མ་གཏོགས་དབལ་ཁྱུང་བྲིས་མར་གཞི་བཅོལ་མེད་པས་བྲིས་མ་དེ་ཆ་ཚང་ཞིག་པར་མ་ཐུབ་པ་དང་འཕྲོ་མ་རྣམས་ཀྱང་ཐར་ཐོར་མཉམ་དུ་བསྡུས་པ་ཡིན་པ་དང་། ཕྱི་མས་པོ་ཏི་སུམ་ཅུ་སོ་བདུན་བསྣན་པ་མ་གཏོགས་སྔ་མ་ལ་སྣོན་འཕྲི་ཅི་ཡང་བྱས་མེད། གང་ལྟར་ཀྱང་པར་མ་དེ་གཉིས་པར་དུ་བསྐྲུན་པས་བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གནས་རྒྱུད་འཛིན་དང་གོང་སྤེལ་ཕྱོགས་ལ་བྱས་རྗེས་བཞག་ཡོད་པ་བཤད་མ་དགོས་མོད། དེ་གཉིས་གང་ཡིན་ཡང་དབལ་ཁྱུང་བྲིས་མ་ཆ་ཚང་མ་ཡིན་པ་དང་ལྷག་པར་དུ་དུས་ཡུན་རིང་བ་དང་སྦས་སྐོང་དང་སྐྱེལ་འདྲེན་གྱི་དབང་གིས་མ་ཡིག་ལ་གཏོར་བརླག་མང་པོ་བྱུང་བས་གློག་པར་བརྒྱབ་པའི་ཡི་གེ་མི་གསལ་བ་མང་པོ་བྱུང་། རྒྱུ་མཚན་དེ་ལ་དགོངས་ནས། ཉག་རོང་རྫོང་མི་དམངས་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་གྱི་དབུ་འཛིན་གཞོན་པའི་ལས་འགན་བཞེས་ཡོད་པའི་ཀུན་གྲོལ་སྨོན་རྒྱལ་ལྷ་སྲས་མཆོག་གིས་པོ་ཏི་བརྒྱ་ཕྲག་དུ་མ་བཞུགས་པའི་བཀའ་འགྱུར་དེའི་ཤོག་ལྷེ་རེ་རེ་གཙང་སྦྲ་དང་གློག་པར་གྱི་སྤྱིན་ཤོག་སྟེང་ནས་ཆད་མཐུད་དང་བར་འབྱེད་ཀྱི་ལས་འགོ་ཁྲིན་ཏུའུ་ནས་བཙུགས། ཀུན་གྲོལ་ལྷ་སྲས་མི་ཕམ་རྣམ་རྒྱལ་ལམ་ལྷ་སྲས་རིན་པོ་ཆེ་ནི་ཀུན་གྲོལ་སྐུ་ཕྲེང་དྲུག་པ་ཧུ་ཆེན་འགྲོ་འདུལ་གླིང་བའི་སྲས་སུ་བོད་རབ་བྱུང་བཅུ་དྲུག་པའི་ས་ཕོ་སྟག་གི་ལོར༼༡༩༣༨༽སྐུ་འཁྲུངས། སྐུ་ན་ཕྲ་བའི་དུས་ནས་བཟུང་ཤར་རྫ་བཀྲ་ཤིས་རྒྱལ་མཚན་གྱི་སྐུ་ཚའམ་སྐབས་དེའི་ཤར་རྫའི་རྒྱལ་ཚབ་བློ་གྲོས་རྒྱ་མཚོ༼༡༩༡༥-༡༩༥༤༽དང་དེང་སྐབས་ཀྱི་ཤར་རྫའི་རྒྱལ་ཚབ་ལས་ཐོག་པ་མཐུ་སྟོབས་རྣམ་རྒྱལ༼༡༩༢༦-༽གཉིས་ལས་འབྲི་ཀློག་སྦྱངས། ཕྱིས་སུ་མདོ་སྔགས་རྫོགས་གསུམ་གྱི་མཁས་གྲུབ་དུ་མའི་ཞབས་རྡུལ་སྤྱི་བོར་བསྟེན་ནས་གསན་སྦྱོང་གནང་བ་དང་ལྷག་པར་དུ་གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་བསྟན་པའི་སྲོག་ཤིང་དུ་མཐོང་བའི་སྔགས་རྫོགས་ཀྱི་ཉམས་ལེན་ལ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གཞོལ། ཁོང་གི་སྐུ་སྲིང་ངམ་ཉེ་རབས་ཀྱི་གཏེར་སྟོན་གྲགས་ཅན་མཁའ་སྤྱོད་དབང་མོ་མཆོག་དབལ་ཁྱུང་དགོན་པ་དང་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་དམ་པོ་བྱུང་ཡོད་པར་བརྟེན། ལྷ་སྲས་རིན་པོ་ཆེས་སྨོན་རྒྱལ་དགོན་དང་དབལ་ཁྱུང་དགོན་ནས་དགེ་འདུན་པ་བཅོ་ལྔ་ཙམ་ཁྲིན་ཏུའུ་གྲོང་ཁྱེར་དུ་གདན་དྲངས་ཏེ། དབལ་ཁྱུང་བྲིས་མའི་ཤོག་ལྷེ་རེ་རེ་པར་བརྒྱབ་པའི་སྤྱིན་ཤོག་སྟེང་ནས་སུག་རིས་ཀྱི་ཆད་པ་མཐུད་ཅིང་བར་ཕྱེས་པ་དང་། གློག་པར་གྱི་སྤྱིན་ཤོག་སྟེང་དུ་མི་གསལ་བའི་ཡིག་རིས་ཐམས་ཅད་མ་ཡིག་དང་ཐོ་གཏུགས་ནས་སྐྱར་འབྲི་གནང་བ་ལ་སོགས་པའི་ཕྱག་ལས་ཤིན་ཏུ་ཞིབ་ཆ་ཅན་ལོ་འཁོར་དྲུག་གི་རིང་ལ་བསྐྱངས་ཏེ། མཐར༡༩༩༨ལོར་གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་བཀའ་འགྱུར་དབལ་ཁྱུང་བྲིས་མ་ཆ་ཚང་ཞིག་གློག་པར་གསལ་པོ་ཉི་མ་ཤར་བ་ནང་བཞིན་པར་དུ་བསྐྲུན། པར་མ་དེ་ནི་ལྷ་སྲས་རིན་པོ་ཆེས་གཙོ་སྒྲིག་གི་འགན་བཞེས་ནས་པར་དུ་བསྐྲུན་པས་དེ་ལ་ལྷ་སྲས་པར་མ་ཟེར། ལྷ་སྲས་པར་མ་ལ་ཁྱོན་སྡོམ་པོ་ཏི་བརྒྱ་དང་བདུན་ཅུ་དོན་བརྒྱད་བཞུགས་ཏེ། མདོ་སྡེ་ལ་པོ་ཏི་བདུན་ཅུ་དོན་བཞི་དང་། འབུམ་སྡེ་ལ་པོ་ཏི་བདུན་ཅུ་ཐམ་པ། སྔགས་སྡེ་ལ་པོ་ཏི་ཉི་ཤུ་ཉེར་དྲུག་དང་སེམས་སྡེ་ལ་པོ་ཏི་བརྒྱད་བཅས་སོ། ། སྡོམ་པས་ཚར་ཆིག་སྟོང་དྲུག་བརྒྱ་པར་དུ་བསྐྲུན། ལྷ་སྲས་རིན་པོ་ཆེས་ལས་ཀའི་དཀའ་ཚེགས་དང་ཁྲིན་ཏུའི་ཚ་བ་ལ་མ་འཛེམ་པར་ལོ་འཁོར་དྲུག་གི་རིང་ལ་དཀའ་བ་སྤྱད་པར་མ་ཟད། བགེགས་བར་ཆད་བསམ་ཡུལ་ལས་འདས་པའང་ཁྱད་དུ་བསད་དེ་མཐར་བཀའ་འགྱུར་དབལ་ཁྱུང་བྲིས་མ་དེ་ཆ་ཚང་ཞིག་པར་དུ་བསྐྲུན་པ་དེས་ཀྱང་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ཉམས་པ་སོར་ཆུད་དང་མ་ཉམས་གོང་སྤེལ་བྱེད་པར་མཛད་རྗེས་བླ་ན་མེད་པ་བཞག་པར་གདོན་མི་ཟའོ། །     
  གོང་སྨྲས་ཀྱི་ཆུ་ཆེན་པར་མ་དང་ཁྲོ་སྐྱབས་པར་མ། ཨ་གཡུང་པར་མ། བོན་བློན་པར་མ། ལྷ་སྲས་པར་མ་རྣམས་ལས་གང་ཡིན་རུང་བཀའ་འགྱུར་ཡིན་པ་ལས་བརྟེན་འགྱུར་མ་ཡིན། དེའི་ཡར་སྔོན་དུ་བརྟེན་འགྱུར་ཟེར་བའི་ཐ་སྙད་དེ་བྱུང་ནས་ལོ་ངོ་བརྒྱ་ཕྲག་དུ་མ་འདས་མོད་དེ་ལ་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ཙམ་མ་གཏོགས་པར་གཞི་ངོ་མ་གཅིག་ཀྱང་བྱུང་མ་མྱོང་། དེ་བས། ནག་ཆུའི་ཉེ་རོང་རྫོང་ནོར་བུ་གླིང་གི་དགོན་བདག་བླ་རབས་བཅུ་གསུམ་པའམ་གྲུབ་དབང་སྐུ་ཕྲེང་གསུམ་པ་བསྟན་པའི་ཉི་མ་མཆོག་གིས་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་སྲུང་སྐྱོབ་དང་དར་སྤེལ་བྱེད་པའི་ལྷག་བསམ་རྣམ་དག་གིས་ལོ་འཁོར་གཉིས་ཀྱི་རིང་ལ་མདོ་དབུས་ཁམས་གསུམ་དུ་ཕེབས་ནས། གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་དགོན་སྡེ་ཁག་དང་སྒེར་གྱི་ཡིག་ཚང་དག་ལས་བོན་གྱི་བརྟེན་འགྱུར་ལ་ཕྱོགས་གཏོགས་པའི་ཡིག་ཪྙིང་གང་ཚུད་གཡར་ནས་ཕྱོགས་སྒྲིག་གནང་པ་ལ། གཡུང་དྲུང་རྒྱལ་བ་དང་། བསྟན་འཛིན་དབང་གྲགས། གར་དབང་རྣམ་རྒྱལ། ཨ་གཡུང་། མཁན་པོ་ཚུལ་ཁྲིམས་རབ་རྒྱས་སོགས་ཀྱིས་ཕྱག་རོགས་དཔེ་མེད་གནང་བའི་བཀའ་དྲིན་གྱིས་གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་བརྟེན་འགྱུར་པོ་ཏི་སུམ་བརྒྱ་ཐམ་པ་བསྡུས་ཤིང་ཚགས་བསྒྲིགས་པ་དང་། བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་སྲིད་གཞུང་གིས་མ་དངུལ་འབུམ་ལྔའི་མཐུན་རྐྱེན་བསྒྲུབས་པ་དང་བསྟུན་ནས། ༡༩༩༣ལོར་ལས་འགོ་བཙུགས་ཤིང་༡༩༩༧ལོར་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྟེང་གི་གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་བརྟེན་འགྱུར་དང་པོ་དེ་ལྷ་ས་ནས་པར་དུ་བསྐྲུན། དཔྱད་རྩོམ་འདིའི་འགོ་ནས་གླེང་བ་བཞིན། བརྟེན་འགྱུར་འདིའི་དཀར་ཆག་ལ་བལྟས་ན་མང་ཤོས་འགྱུར་མ་ཡིན་ཞིང་བོད་པ་རང་གིས་བརྩམས་པའི་བསྟན་བཅོས་ཡིན་པས་བརྟེན་འགྱུར་ཞེས་པ་མིང་དོན་མི་མཚུངས་མོད། བརྟེན་འགྱུར་ཞེས་པའི་ཁ་བྱང་འོག་ཏུ་བོད་ཀྱི་དཔེ་དཀོན་བྲིས་མ་རིན་ཐང་དང་བྲལ་བ་གང་མང་གི་དཔེ་རྒྱུན་སྤེལ་ཐུབ་པ་བྱུང་བས། དེས་ཀྱང་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ཉམས་པ་སོར་ཆུད་དང་མ་ཉམས་གོང་སྤེལ་གནང་བར་མཛད་རྗེས་བླ་མེད་བསྐྲུན་ཡོད་པ་ལ་སུས་ཀྱང་བསྙོན་དུ་མེད་དོ། །ཀུན་གྲོལ་དཀར་ཆག་ལ་ཕྱིས་བྱུང་མཁས་པའི་བཀའ་བཀྱོན་ཐེབས་མོད། ཀུན་གྲོལ་འཇའ་ཚོན་སྙིང་པོ་ནི་བོན་གཏེར་གསར་གྱི་སྤྲུལ་སྐུ་རྣམ་བཞིའི་ཡ་གྱལ་ཡིན་པ་མ་ཟད། བོན་གྱི་བཀའ་འགྱུར་དང་བཀའ་བརྟེན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་སྟེང་དུ་མཛད་རྗེས་གཞལ་དུ་མེད་པ་བསྐྲུན་མཁན་ཞིག་ཀྱང་ཡིན་ཏེ། བོན་གྱི་བསྟན་བཅོས་ཐམས་ཅད་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ཤིང་གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་སྟེང་གི་བཀའ་འགྱུར་གྱི་དཀར་ཆག་དང་པོ་བསྒྲིགས་པ་དང་། རྒྱལ་རོང་ཁྲོ་སྐྱབས་རྒྱལ་པོ་དང་ཆུ་ཆེན་རྒྱལ་པོས་མཐུན་རྐྱེན་སྦྱར་བ་དང་བསྟུན་ནས་བོན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་སྟེང་གི་བཀའ་འགྱུར་གྱི་ཤིང་པར་དང་པོ་པར་དུ་བསྐྲུན་པ་དེའོ། །      ཁོང་གི་ཡར་སྔོན་དུ་དཀར་ཆག་ཁ་ཤས་ཡོད་མྱོང་མོད་གཏེར་གྱི་ཁ་བྱང་ཙམ་ཡིན་པ་ལས་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་རིགས་དགར་མེད་པ་མ་ཟད་བཀའ་འགྱུར་གྱི་མཚན་ཡང་བཏགས་མེད་པས་སོ། ། ཕྱིས་སུ་མཁན་ཆེན་ཉི་མ་བསྟན་འཛིན་གྱིས་བཀའ་འགྱུར་གྱི་དཀར་ཆག་གསར་བ་ཞིག་བསྒྲིགས་ནས་བཀའ་དང་བཀའ་བརྟེན་གྱི་དབྱེ་མཚམས་ཞིབ་ཏུ་ཕྱེས་ཡོད་པས་བོན་སྤྱི་ནས་ཁས་ལེན་དང་གདེངས་འཇོག་ཆེན་པོ་ཐོབ་པ་མ་ཟད། དེ་དེང་སང་དགོན་སྡེ་རྣམས་ཀྱིས་དཀར་ཆག་སྒྲིག་པའི་གཞི་བཅོལ་སར་གྱུར་ཡོད། ཡིན་ན་ཡང་། བཀའ་འགྱུར་གྱི་པར་གསུམ་གང་དང་བཀའ་བརྟེན་པར་མ་བཅས་གང་ཡིན་རུང་དེ་རྣམས་ཀྱི་དཔེ་རྒྱུན་སྤེལ་ཐུབ་པ་བྱུང་བ་ཙམ་ལས། དེ་རྣམས་བེད་སྤྱད་དེ་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་གོང་ནས་གོང་དུ་སྤེལ་ཞིང་མིའི་རིགས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྟེང་དུ་བྱས་རྗེས་འཇོག་ཇི་ཐུབ་བྱེད་རྒྱུ་ལ་ང་ཚོས་ད་རུང་དཀའ་བ་མང་པོ་སྤྱོད་དགོས་པ་གོར་མ་ཆག བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྟེང་ནས་བལྟས་ན། བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ལ་མ་ལག་གཉིས་ཡོད་དེ། གཤེན་བསྟན་པའི་དར་རྒྱུན་དང་འབྲེལ་ནས་དར་རྒྱས་དང་གོང་འཕེལ་བྱུང་བའི་གཤེན་བསྟན་པའི་རིག་གནས་དང་། ཐུབ་བསྟན་པའི་དར་རྒྱུན་དང་འབྲེལ་ནས་དར་རྒྱས་དང་གོང་འཕེལ་བྱུང་བའི་ཐུབ་བསྟན་པའི་རིག་གནས་སོ། ། དེ་གཉིས་ལས་གཤེན་བསྟན་པའི་རིག་གནས་ལ་ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་ཁ་ཤས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡོད་པ་དང་ཐུབ་བསྟན་པའི་རིག་གནས་ལའང་བོད་ནས་དར་བའི་ལོ་རྒྱུས་ལོ་ངོ་ཆིག་སྟོང་སུམ་བརྒྱ་ལྷག་ཡོད། ཕྱི་མ་བོད་ནས་དར་བའི་ལོ་རྒྱུས་ཐུང་རུང་གཞུང་ལུགས་གཏིང་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བས་དར་ཁྱབ་ཆེ་ཞིང་མཐར་བོད་ཀྱི་ཆོས་ལུགས་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་དང་བོད་མི་རིགས་ལ་ཕྱོགས་གང་ཅིའི་ཐད་ནས་ཤན་ཞུགས་ཆེན་པོ་ཐེབས་ཡོད། ཡིན་ན་ཡང་། སྔ་མ་ལ་དེང་སང་ད་རུང་དགོན་པ་དང་རི་ཁྲོད་སུམ་བརྒྱ་ཙམ་བཞུགས་པ་དང་། དེའི་ཁ་ཤས་ལ་སྒྲུབ་གྲྭ་དང་བཤད་གྲྭ་དང་དུས་མཆོད་བཅས་ཀྱི་མ་ལག་ཆ་ཚང་ཡོད་པར་མ་ཟད། སློབ་གཉེར་གྱི་སྒྲིག་རིམ་ཆ་ཚང་ཞིང་དགེ་བཤེས་ཀྱི་མཚན་བཏགས་གཏོང་བའི་ལུགས་སྲོལ་ཡང་སྔར་ནས་དར་ཡོད་པས། དེ་རྣམས་ཀྱིས་བོད་ཁ་བ་ཅན་གྱི་བསྟན་པ་དང་རིག་གནས་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་རིན་ཐང་གཞལ་དུ་མེད་པ་འདི་འཛིན་སྐྱོང་སྤེལ་གསུམ་གྱི་ནུས་པ་ཆེན་པོ་ཐོན་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། བོན་པོ་ནི་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་རང་སའི་ཆོས་ལུགས་ཡིན་པས་དེའི་ཤན་ཞུགས་ནི་ཡུན་རིང་ཞིང་ཁྱབ་ཆེའོ། ། རྒྱུ་མཚན་མང་པོ་ཞིག་གི་རྐྱེན་གྱིས་བོན་པོའི་ཡིག་རྙིང་དང་ལྷག་པར་དུ་བཀའ་འགྱུར་དང་བཀའ་བརྟེན་སོགས་ཡིག་རྙིང་རྩ་ཆེན་རྣམས་དགོན་པ་ཁ་ཤས་ན་མ་གཏོགས་མཐོང་རྒྱུ་མ་བྱུང།      ད་ཆ་བོན་པོའི་བཀའ་འགྱུར་དང་བཀའ་བརྟེན་གཉིས་ཀ་པར་དུ་བསྐྲུན་པས་དོ་སྣང་ཅན་རྣམས་ལ་མཐུན་རྐྱེན་བླ་ན་མེད་པ་རྦུར། བོན་པོའི་དགོན་པ་རྣམས་ལྟ་ཅི། རྒྱལ་ཁབ་ཕྱི་ནང་གི་སློབ་གྲྭ་དང་ཞིབ་འཇུག་ཁང་དང་དཔེ་མཛོད་ཁང་རྣམས་ཀྱིས་བླུས་ཤིང་ཉར་བ་མ་ཟད། ཞིབ་འཇུག་གི་ལས་གཞི་ཡང་ཁ་ཤས་བསྒྲུབས་དང་སྒྲུབ་བཞིན་ཡོད་དེ། དཔེར་ན། ནོར་ཝེ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཚན་རིག་ཞིབ་འཇུག་ཁང་ལ་གཏོགས་པའི་མཐོ་རིམ་ཞིབ་འཇུག་ལྟེ་གནས་ཀྱིས༡༩༥༥ནས༡༩༩༦བར་དུ་རྒྱལ་ཁབ་དྲུག་གི་ཞིབ་འཇུག་མི་སྣ་བརྒྱད་གདན་དྲངས་ཏེ་བོན་པོའི་བཀའ་འགྱུར་བོན་བློན་པར་མ་གཞི་བྱས་ནས་བཀའ་འགྱུར་གྱི་དཀར་ཆག་མི་འདྲ་བ་དུ་མ་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱས། དེའི་འབྲས་བུ་ལ་ཤོག་ངོས་བདུན་བརྒྱ་ལྷག་ཅན་གྱི་དཀར་ཆག་དང་དེབ་རེ་རེའི་འབྲེལ་ཡོད་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་ཞིབ་ཏུ་བཀོད་ཡོད་པའི་བོན་པོའི་བཀའ་འགྱུར་གྱི་དཀར་ཆག་ཅིག ༢༠༠༣ལོར་འཇར་པན་རྒྱལ་ཁབ་ནས་པར་དུ་བསྐྲུན། དེའི་རྗེས་སུ་འཇར་པན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྒྱལ་གཉེར་མི་རིགས་རིག་པའི་བཤམས་སྟོན་ཁང་གི་ཞིབ་འཇུག་ཚན་ཁག་གིས་བོན་པོའི་ཞིབ་འཇུག་གི་ལས་གཞི་ཞིག་བསྒྲུབས་ཏེ། དེའི་ནང་དོན་དུ་བོན་པོའི་དགོན་པའི་ལོ་རྒྱུས་དང་། ཞང་ཞུང་སྐད། བོན་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར། བོན་གྱི་ཐང་ཀ བཀའ་བརྟེན་གྱི་དཀར་ཆག་སོགས་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱས་ཤིང་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཞིབ་འཇུག་གི་འབྲས་བུ་ལ་དེབ་བཅུ་ཐམ་པ་པར་དུ་སྐྲུན་བཞིན་ཡོད། དེའི་ནང་དུ་བལ་པོའི་ཁྲི་ལྡན་ནོར་བུ་རྩེས་བསྒྲིགས་པའི་བོན་པོའི་བཀའ་བརྟེན་གྱི་དཀར་ཆག་ཤོག་ངོས༡༦༩༢ཡོད་པ་ཞིག་འདུས། ཞིབ་འཇུག་གི་ལས་གཞི་དེའི་མཇུག་ཏུ་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོན་པོའི་རིག་གནས་ཞིབ་འཇུག་གི་ཚོགས་འདུ་ཞིག་ཀྱང་སྤྱི་ལོ༡༩༩༩ལོའི་ཟླ༨པར་འཇར་པན་གྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཨོ་ས་ཀ་ནས་འཚོགས་པ་དང་། དེའི་དཔྱད་རྩོམ་ཕྱོགས་བསྒྲིགས་གཉིས་ཏེ་ཞང་སྐད་སྐོར་གྱི་དཔྱད་རྩོམ་ཕྱོགས་བསྒྲིགས་དང་། ཆོས་ལུགས་དང་ལོ་རྒྱུས་ལ་སོགས་པའི་སྐོར་གྱི་དཔྱད་རྩོམ་ཕྱོགས་བསྒྲིགས་བཅས་ཀྱང་འཇར་པན་ནས་པར་དུ་བསྐྲུན་ཡོད། གང་ལྟར་ཀྱང་ཐུབ་བསྟན་པའི་བཀའ་འགྱུར་དང་བསྟན་འགྱུར་གྱིས་གནའ་རབས་རྒྱ་གར་མི་རིགས་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་རྩལ་དང་གཏིང་མཚོན་ཐུབ་པ་བཞིན། གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་བཀའ་འགྱུར་དང་བཀའ་བརྟེན་གྱིས་བོད་པའི་མེས་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་རྩལ་དང་གཏིང་མཚོན་བཞིན་ཡོད་དེ། དཔེར་ན་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ཡ་ཐོག་རིག་གནས་ཀྱི་འབྱུང་ཁུངས་དང་དར་རྒྱུན། བོན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་བསྟན་པའི་སྲོག་ཤིང་དུ་མཐོང་བའི་གསང་སྔགས་དང་རྫོགས་ཆེན། བོད་པའི་མེས་པོ་རྣམས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཀྱི་ངོས་འཛིན། བསམ་བློའི་འཁྱེར་སོ། ཚན་རིག་གི་གསར་གཏོད། ཆོས་ལུགས་ཀྱི་དད་པ། འཚོ་བའི་སྤྱོད་སྟངས། ཞང་ཞུང་སྐད་དང་ཡི་གེ་བཅས་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཆ་གལ་ཆེ་ཤོས་འབའ་ཞིག་ཡིན་པས། དེ་ཀུན་གྱི་སྤྱན་ལམ་དུ་ཕུལ་ཐུབ་པ་བྱུང་བ་དེས་རྒྱལ་ཁབ་ཕྱི་ནང་གི་རིས་མེད་མཁས་པའི་ཚོགས་ལ་ཞིབ་འཇུག་གི་རྒྱུ་ཆ་རིན་ཐང་དང་བྲལ་བ་ཕུལ་བ་རེད།

རྩོམ་ཁུངས། ཁམས་པའི་དྲ་བ།