འཛམ་གླིང་ན་རྡོ་བརྐོས་ལས་གྲུབ་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་འདྲ་ཆེ་ཤོས་ནི། རྒྱ་ནག་སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་ལའུ་ཧྲན་གྲོང་ཁྱེར་乐山市,གྱི་ཤར་ཕྱོགས་སུ་རྨིན་གཙང་པོ་དང་།岷江, ཆིང་ཡི་གཙང་པོ། 青衣江,ཏཱ་ཏའུ་གཙང་པོའམ་大渡江, རྒྱལ་མོ་རྔུལ་ཆུ་གསུམ་གྱི་འདུས་མདོ་སྟེ། གླང་ཆེན་འགྱིང་རིའི་峨嵋山,རི་བརྒྱུད་ཀྱི་བྲག་ངོས་ཤིག་ལ་བརྐོས་པའི་ལའུ་ཧྲན་བྱམས་ཆེན་ 乐山大佛,དེ་རེད། གོང་གི་ཆུ་བོ་གསུམ་པོ་བྱམས་སྐུ་དེའི་མདུན་ངོས་ཀྱི་ཞབས་དྲུང་བརྒྱུད་ནས་འབབ་ཀྱིན་ཡོད་ལ། ལོ་རྒྱུས་རིང་བའི་སྐུ་འདྲ་དེ་ཡི་བརྗིད་ཉམས་དང་སྙན་གྲགས་ཀྱིས་ལའུ་ཧྲན་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ལྗོངས་བཀོད་ལ་འོད་སྣང་ཞིག་བྱིན་འདུག དེ་ཡང་ལོ་ངོ་ཆིག་སྟོང་ལྷག་གི་གོང་ཆུ་བོ་གསུམ་གྱི་འདྲེས་མཚམས་དེར་ཆུ་ལོག་དང་། ཡུལ་མིའི་གྲུ་ཆུང་མང་པོ་ཆུར་བསྣུབས་ཆག་སྒོ་སྟུད་མར་བྱུང་བ་མོ་རྩིས་ནང་ཆུ་འདྲེ་ཡི་གནོད་འཚེ་ཡིན་ཚུལ་བབས་པས། རྒྱའི་ཧྭ་ཤང་ཧའེ་ཐོང་海通和尚, ཞེས་པས་ཐུགས་ཁུར་གྱིས་ཆུ་འདྲེའི་གནོད་པ་ཞི་བར་དམིགས་ནས་ཆུ་འགྲམ་དེར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་འདྲ་དེ་བརྐོ་རྒྱུ་ཐག་བཅད། ཐང་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་ཁྲི་ལོ་ 713,ལོར་ལས་འཆར་འགོ་འཛུགས་ཀྱིས་སྔ་ཕྱིར་ལས་བཟོ་བ་སྟོང་ཕྲག་བརྒལ་བས་ལས་གཞི་དེའི་ཐོག་ངལ་རྩོལ་དང་བློ་གྲོས་ཀྱི་རྩལ་བཏོན། རྟེན་བཞེངས་དེའི་ཆེད་བསླངས་པའི་བསགས་དངུལ་ལ་ཡུལ་དཔོན་འགས་འདོད་བརྔམ་གྱིས་འགལ་རྐྱེན་བཟོས་པ་ན། ཧའེ་ཐོང་གིས་སྐུ་འདྲའི་ཐེབས་རྩ་སྟེར་བ་བས་འདི་སྒྲུབ་སླའོ་ཞེས་རང་ཉིད་ཀྱི་མིག་འབྲས་དངོས་སུ་བཏོན་ཅིང་། ཆོས་དད་དམ་ལྷག་བསམ་མཚོན་པར་བྱས་པས་དཔོན་ངན་དག་སྐྲག་ནས་གཡོལ། ལོ་ཉི་ཤུའི་རྗེས་འདྲ་སྐུ་དེའི་ཕྱེད་ཀ་བརྐོས་ཟིན་མཚམས་ཧྭ་ཤང་ཧའེ་ཐོང་སྐུ་གཤེགས། དེ་ནས་ས་གནས་དམག་དཔོན་ 节度使,ཞིག་གིས་སྦྱིན་བདག་དྭང་བླང་བྱས་པ་དང་། ཧྭ་ཤང་ཧའེ་ཐོང་གི་རྗེས་འཇུག་པ་གཉིས་ནས་ལོ་ངོ་བདུན་ཅུའི་རིང་ལས་འཕྲོ་བསྐྱངས་ཏེ། ཐང་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་ཁྲི་ལོ་ 803 ལོར་སྐུ་འདྲ་དེ་ཡོངས་སུ་གྲུབ། ཁ་ཅིག་གིས་བྲག་བརྐོས་རྒྱག་སྐབས་རྡོ་དུམ་རྣམས་ལས་གྲྭའི་ཆུ་རགས་སུ་མདུན་གྱི་ཆུར་སྤོས་པས་འབབ་ཆུའི་ཁ་ཕྱོགས་བསྒྱུར་བར་འདོད་མོད། ཡོངས་གྲགས་ནི་བྱམས་སྐུ་དེའི་ཐུགས་རྗེ་ཡིས་གནོད་པ་ལས་བསྐྱབས་ཞེས་པ་དེ་རེད། སྐུ་དེའི་ཆ་བཀོད་ཧ་ཅང་ལེགས་ཤིང་ཞི་ལྷོད་བརྗིད་ཆགས་ལྡན་པས་ཡིད་ཀྱི་བརྟན་པ་ཅིག་ཅར་དུ་འཕྲོག་པར་བྱེད། སྤྱིའི་མཐོ་ཚད་ལ་ཧྥེ་ཁྲི་གཉིས་བརྒྱ་སོ་གསུམ་ 233ftལྷག་དང་། ཕྱག་མཛུབ་རྣམས་རིང་ཚད་ལ་ཧྥེ་ཁྲི་ཉེར་བདུན་རེ། ཞབས་ཀྱི་བོལ་གོང་དག་གི་རྒྱ་ཁྱོན་ལ་ཧྥེ་ཁྲི་གོ་གཉིས་རེ་ཡོད་པས་མི་བརྒྱ་ཐམ་པ་མཉམ་དུ་བསྡད་ན་ཤོང་ལ། ཕྲག་གོང་གཉིས་ན་སྦྲ་གུར་རེ་ཕུབ་ས་ཡོད། གཞན་ཡང་དེའི་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་ཁྱད་ཆོས་རེ་རེ་བཤད་ན། དབུའི་ཁོར་མོ་ཡུག་ཏུ་འཁྲིལ་བའི་དབུ་སྐྲ་འབུར་མ་ཆིག་སྟོང་ཉེར་གཅིག་བརྐོས་པ་རྣམས་དང་། ཤིང་ལས་བཟོས་པའི་སྙན་གཤོག་རིང་ཚད་ལ་ཧྥེ་ཁྲི་ཉེར་གསུམ་ཅན་དག་འདམ་བག་གིས་རྡོ་སྐུའི་དབུ་ལ་སྦྱར་བའི་ལག་རྩལ་སོགས་དཔེ་ཟླ་བྲལ་བ་ཤ་སྟག་སྣང་། ད་དུང་ཝ་ཆུའི་མ་ལག་གི་རྒྱུ་ལམ་ཁ་ཤས་དབུ་དང་། རྣ་བའི་རྒྱབ་ངོས། དཔུང་བ་གཉིས། ན་བཟའི་ཁུག་པ་རྣམས་སུ་མི་མངོན་པར་བཀྲམ་པས་ཆར་ཆུས་སྐུའི་ནང་ངོས་བརྡུངས་མི་ཐུབ་ཅིང་། ཆུ་རྐའི་སྦུ་གུ་རྣམས་སྐུ་འདྲའི་ཐོག་བཀྲམ་སྟངས་དང་མཉམ་བསྲེས་བྱེད་སྟངས་མགོ་རྙོག་པོའི་བཟོ་བཀོད་ནི་དུས་རབས་དེར་བལྟོས་ན་ཧང་སངས་པའི་གནས་སུ་བཤད། དང་ཐོག་སྐུ་དེར་ཐོག་རྩེགས་བཅུ་གསུམ་ཅན་གྱི་གནམ་ཁེབས་རྡོ་བརྐོས་ཤིག་ཡོད་ཀྱང་། ཡོན་རྒྱལ་རབས་དུས་མཇུག་གི་དམག་འཁྲུག་སྐབས་ཧོར་དམག་གིས་གཏོར་བཤིག་བཏང་། ལའུ་ཧྲན་བྱམས་ཆེན་གྱི་གཟུགས་བརྙན་དེ་གནའ་བོའི་རྒྱའི་སྙན་ངག་དང་། བརྩམས་སྒྲུང་། དམངས་གླུ་རྣམས་སུའང་གསལ། 1963ལོའི་གོང་དུ་སྐུ་འདྲ་དེ་རླུང་འཚུབ་དང་དྲག་ཆར་ཁྲོད་ཉམས་ཆག་ཆེན་པོ་བྱུང་ཡང་། དེ་རྗེས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བསྐྱར་གསོའི་ལས་གཞི་སྤེལ་བ་དང་། འདྲ་སྐུ་དེ་བསྐྱར་གསོ་རིམ་པའི་ཐད་རྒྱ་ནང་དང་ཕྱི་རྒྱལ་ཁག་ནས་དོ་སྣང་གིས་རོགས་སྐྱོར་ཐོབ་ཡོད། 1996ལོར་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་(UNESCO) ནས་འཛམ་གླིང་ཤུལ་བཞག་གཅེས་ནོར་དུ་ཐོ་བཀོད་པ་ནས་བཟུང་ཚོགས་པ་དེའི་སློབ་སྟོན་དང་དམིགས་བསལ་ལྟ་སྐྱོང་འོག་ཡོད། 2008ལོའི་སི་ཁྲོན་ས་ཡོམ་གྱི་སྐབས་སྟབས་ལེགས་ནས་དེ་ལ་གནོད་སྐྱོན་གང་ཡང་ཐེབས་མེད།  ༢༠༡༡ ལོའི་ཟླ་༩ ནང་ང་དེར་གནས་མཇལ་དུ་ཕྱིན་སྐབས་མཇལ་སྐོར་བ་དང་། ལྟ་སྐོར་བ། སྣེ་ཤན་པ་སོགས་འཚང་ཁ་ཤིག་ཤིག་རེད་ལ། སྐུ་དེའི་གཡས་ཕྱོགས་བྲག་སྐས་ནས་མར་བབས་ན་ཞབས་གཡོན་པའི་སྲེ་ལོང་ཡན་ཆད་ཙམ་ན་བོད་ཡིག་གིས་མ་ཎི་ཡི་གེ་དྲུག་མ་བརྐོས་ཤུལ་རྙིང་བ་ཞིག་ཀྱང་འདུག་གོ།
      
     (མཆོད་མེའི་པར་དབང་གཞན་གྱིས་དགོལ་མི་རུང)

རྩོམ་ཁུངས། ངེད་དྲ་བ།