དོན་གྲུབ་རྒྱལ་དང་དེས་བོད་ཀྱི་རྩོམ་རིག་གསར་བར་ཐེབས་པའི་ཤུགས་རྐྱེན་སྐོར།༣

བཀྲ་ཤིས་དཔལ་ལྡན། མཆོད་མེ་བོད་ཀྱི་རྩོམ་རིག་དྲ་བ། 2009-04-25

   
    བརྩམས་ཆོས་ཀྱི་སྒྱུ་རྩལ་རང་བཞིན་དང་རྩོམ་རིག་གསར་པའི་ཤུགས་རྐྱེན།

     རྩོམ་རིག་གི་བརྩམས་ཆོས་ཡག་པོ་ཞིག་འབྲི་བར་བྱང་ཆུབ་པའི་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་མཐུན་རྐྱེན་ཞིག་མེད་ན་བརྗོད་བྱའི་དོན་རྣམས་གསལ་པོར་མཚོན་པ་དང་།ཀློག་པ་པོར་བག་ཆགས་ཟབ་མོ་འཇོག་རྒྱུ་ཟེར་བ་ནི་སྟོང་གཏམ་ཙམ་དུ་ཟད།འོ་ན་དོན་གྲུབ་རྒྱལ་གྱི་བརྩམས་ཆོས་ལ་དེ་ལྟ་བུའི་ནང་དོན་ཟབ་མོ་དང་ཡིད་དབང་འགུགས་ཆེན་པོ་ཡོད་དོན་ཅི་ཡིན་ཟེར་ན།དེ་ནི་རྩོམ་པ་པོས་རྣམ་ཀུན་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འཚོ་བར་རྟོག་ཞིབ་དང་།བརྗོད་བྱ་གདམ་གསེས་བྱས་ཏེ་དངོས་ཡོད་ཀྱི་འཚོ་བ་བྲིས་པ་ཙམ་དུ་མ་ཟད།ཡུན་རིང་སློབ་སྦྱོང་དང་བརྩོན་ཞིབ་བྱས་ནས་སྒྱུ་རྩལ་ལ་ནང་བྱན་ཆུད་པས།ཕྱོགས་གཅིག་ནས་མི་རིགས་རང་ཉིད་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་སྒྱུ་རྩལ་རྒྱུན་འཛིན་དང་།ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་མི་རིགས་གཞན་དག་གི་རྩོམ་སྲོལ་ལ་སློབ་སྦྱོང་གིས་དེ་གཉིས་ཀྱི་སྙིང་བཅུད་རྣམས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ནས་སྒྲུང་གི་བརྒྱུད་རིམ་དང་།མི་སྣའི་གཟུགས་བརྙན་ཞིབ་འབྲི།ཕན་ཚུན་གཏམ་གླེང་དམངས་ཁྲོད་ཅན་དུ་འགྱུར་བ་བྱས་ཏེ་ལྟ་ན་འདོད་ལ་ཉན་ན་སྤྲོ་བའི་སྒྱུ་རྩལ་བེད་སྤྱོད་བྱས་པ་དང་།བརྗོད་བྱ་ཚགས་དམ་ལ་སྒྲུང་གི་གོ་རིམ་རྣམས་ཟུར་བལྟས་ལེབ་མཐོང་གི་སྐྱོན་ལས་གཡོལ་ཏེ་ཆུ་བོའི་རླབས་་བཞིན་འཚོ་བ་དངོས་ལྟར་ཀྱག་ཀྱོག་གི་འབྲི་ཚུལ་སྤྱད་ནས་ཀློག་པ་པོར་སྙིང་སྟོབས་སྤྲད་པ་ལས་བྱུང་བ་ཞིག་ཡིན།ཁོང་གི་རྩོམ་འབྲི་སྲོལ་ནི་ཆུ་སྣ་གར་ཁྲིད་ལྟར་མིན་པར་རང་ཉིད་ཀྱི་རྩོམ་སྲོལ་ཞིག་གྲུབ་ཡོད།ཁོང་གིས་བྲིས་པའི་སྒྲུང་གཏམ་མང་པོ་ཞིག་མི་སྣ་དང་པོའི་འབྲི་སྲོལ་ཐོག་ནས་བྲིས་ཡོད་པ་དེ་དག་ལའང“རྩོམ་བརྒྱ་དོན་གཅིག”གི་སྣང་བ་གཏན་ནས་མེད་པར་དེ་དག་སོ་སོས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཁྱད་ཆོས་རེ་བཏོན་ནས་བརྗོད་དོན་རྣམས་གསལ་པོར་མངོན་ཡོད་པ་དང་།ལྷག་པར་འབྲི་ཚུལ་དེས་སྒྲུང་གཏམ་ནང་གི་མི་སྣ་གཙོ་བོའི་སེམས་ཁམས་ཞིབ་འབྲི་བྱེད་རྒྱུར་གཞོགས་འདེགས་དང་ཁྱད་དུ་འཕགས་པའི་ནུས་པ་ཐོན་ནས་མི་སྣ་རེ་རེ་བཞིན་གྱང་ལྡེབས་ཀྱི་རི་མོ་ཙམ་མ་ཡིན་པར་གཟུགས་ཡོད་ལ་རྣམ་ཤེས་ཡོད་པའི་མི་སྣ་གསོན་པོ་ཤ་སྟག་ཆགས་ནས་ཀློག་པ་པོའི་མིག་མདུན་དུ་ལངས་ནས་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་བ་དང་སྐད་ཆ་བཤད་ཀྱིན་ཡོད་པའི་ཚོར་བ་སྟེར།སྒྲུང་གཏམ་དེ་དག་སོ་སོའི་མི་སྣའི་གཟུགས་བརྙན་བཀོད་འབྲི་བྱེད་སྐབས་ཀྱང་ཚང་མ་ཁུགས་པ་གཅིག་ནས་ཐོན་པ་ལྟར་མིན་པར་མི་སྣ་རེ་རེར་སོ་སོར་གཤིས་ཀ་དང་། སེམས་ཁམས།འདུ་ཤེས།ཕུགས་བསམ།གཏམ་སྤྱོད།འཇིག་རྟེན་ལྟ་ཚུལ་བཅས་མི་འདྲ་བ་རེ་ཡོད་པ་དཔེར་ན<<སད་ཀྱིས་བཅོམ་པའི་མེ་ཏོག>>ནང་གི་ལྷ་སྐྱིད་དང་རིག་ཡག་ལྟ་བུ་དང་།<<སྤྲུལ་སྐུ>>ནང་གི་སྤྲུལ་སྐུ་ལྟ་བུ། <<རྒྱུ་འབྲས་མེད་པའི་གནའ་མའི>>ནངགི་ཀུན་ཏུ་བཟང་མོ་ལྟ་བུ།<<ཤ་དང་རུས་པའི་བརྩེ་དུང་>>ནང་གི་དབང་ལྡན་དང་དབང་ལྡན་གྱི་ཨ་ཕ་ལྟ་བུ་དྲང་ཕྱོགས་དང་ལྡོག་ཕྱོགས་ཀྱི་དཔེ་མཚོན་མི་སྣའི་གཟུགས་བརྙན་དེ་དག་ལ་དེ་བས་དངོས་འབྲེལ་དང་རང་བཞིན་གྱི་སྣང་བ་ཤུགས་ཆེར་མངོན་གྱི་ཡོད་པ་ལྟ་བུའོ།།སྒྲུང་གཏམ་གྱི་འབྲི་ཚུལ་ཐད་ལའང་རྩོམ་སོ་སོར་ཁྱད་ཆོས་མི་འདྲ་བ་དང་།འབྲི་ཚུལ་མི་འདྲ་བ་རེ་ཡོད་པ་དཔེར་ན<<སད་ཀྱིས་བཅོམ་པའི་མེ་ཏོག>>ནི་ད་ལྟ་ང་ཚོ་བོད་རིགས་ཀྱི་རྩོམ་རིག་ཐོག་རྦད་དེ་གསར་པ་ཡིན་པའི་འབྲི་སྲོལ་བེད་སྤྱད་དེ་བརྩམས་པ་ཞིག་ཡིན་ཅིང་། སྒྲུང་གཏམ་དེའི་ནང་གི་གཤིས་རྒྱུད་མི་འདྲ་བའི་མི་སྣ་ཚེ་རིང་དང་།ལྷ་སྐྱིད། རིག་ཡག ལྷ་མོ།ཇོ་མོ་སྒྲོལ་མ།ཨ་ཕ་ཕུན་ཚོགས་བཅས་གཙོ་བོའི་མི་སྣ་ཚང་མར་སྒྲུང་གི་གོ་རིམ་ལྟར་རང་གི་བརྒྱུད་རིམ་བཤད་དུ་བཅུག་པ་དེས།ཀློག་པ་པོར་གཤིས་རྒྱུད་མི་འདྲ་བའི་མི་སྣ་རེ་རེ་བཞིན་གྱི་སེམས་ཁམས་རྒྱུས་མངའ་བྱུང་ནས་འཚོ་བ་ངོ་མའི་བག་ཆགས་ཡོང་བ་དང་།དེ་བཞིན་<<ཤ་དང་རུས་པའི་བརྩེ་དུང་>>ནང་དུ།དང་ཐོག་རྩོམ་ཡིག་མགོ་ཚུགས་སྐབས་ཀྱི་ཀླུ་ཕྱུག་གི་མཐོང་ཐོས་ཆུང་ངུ་ནས་རིམ་བཞིན་འཚོ་བའི་ཁོར་ཡུག་ཆེན་པོའི་ནང་དུ་ཁྲིད་ནས་བརྗོད་བྱ་རྒྱ་ཆེ་དང་གཏིང་ཟབ་ཏུ་བཏང་བ་དང་།བརྗོད་བྱ་གཙོ་བོ་རྣམས་དབང་ལྡན་ལ་བཤད་དུ་བཅུག་ལ།ཡང་དེའི་ནང་དུ“ང”སྟེ་ཀླུ་ཕྱུག་ཀྱང་ཡོད་པས་དབང་ལྡན་གྱི་གཟུགས་བརྙན་བཀོད་འབྲི་གཏིང་ཇེ་ཟབ་ཏུ་གཏོང་བའི་རྩོམ་སྲོལ་དེའང་གསར་པ་ཞིག་རེད།ད་དུང་དེ་ལས་གཞན་ཁོང་གིས་བྲིས་པའི་<<རྐང་ལམ་ཕྲ་མོར>>དེ་དེང་སྐབས་ནུབ་ཕྱོགས་རྩོམ་རིག་གི་འབྲི་་སྲོལ“འདུ་ཤེས་རྒྱུ་བའི(རྟོག་པ་རང་ཡན་པ)”འབྲི་ཚུལ་དང་དང་ཉེ་ཞིང་།ད་དུང་གཞན་གྱི་བཤད་ཚུལ་ལྟར་ན་རྩོམ་དེ་ནི་ཧ་ལམ་སྐུ་ཞབས་ལུའུ་ཞུན་གྱི་རྩོམ་དང་འདྲ་པོ་ཡོད་ཟེར།སྙན་ངག<<ལང་ཚོའི་རྦབ་ཆུ>>ཡང་རྦད་དེ་འབྲི་ཚུལ་གསར་པ་བཏོད་པའི་སྐོར་ལ་གོང་དུ་བཤད་ཟིན་པས་འདིར་བསྐྱར་ཟློས་མི་བྱེད།

སྐད་ཆ་ནི་རྩོམ་གྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་ཨང་དང་པོ་དེ་ཡིན་པས་སྒྲུང་གཏམ་ནང་གི་མི་སྣའི་སྐད་ཆ་རྣམས་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་རང་བཞིན་དང་ལྡན་པ་ཞིག་མ་བྱུང་ན་སྒྱུ་རྩལ་ཞེས་པ་བརྗོད་ཐབས་མེད་པས། དེའི་སྐོར་ལ་རླབས་ཆེན་གྱི་རྩོམ་པ་པོ་ཀོར་ཅིས“སྐད་ཆ་ནི་རྩོམ་རིག་པའི་མཚོན་ཆ་ཡིན་པ་དེའང་མེ་མདའ་ནི་དམག་མིའི་མཚོན་ཆ་ཡིན་པ་དང་འདྲ་ཞིང་།མཚོན་ཆ་ཇི་ཙམ་ཡག་པ་དེ་ཙམ་གྱིས་འཐབ་འཛིང་པའི་ནུས་ཤུགས་ཀྱང་ཆེ་བ་ཡོད་པ་ནི་གསལ་པོ་རེད”ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར།སྐད་ཆ་བེད་སྤྱད་བྱ་རྒྱུ་ཇི་ཙམ་གྱིས་ཡག་པ་དེ་ཙམ་གྱིས་རྩོམ་ཡང་ཡག་པོ་ཡོང་གི་ཡོད་པས།ཁོང་གིས་བྲིས་པའི་རྩོམ་དུ་སྤྱད་པའི་སྐད་ཆ་རྣམས་ནི་བོད་སྤྱིས་གོ་བའི་སྐད་ཆའི་རྨང་གཞིའི་ཐོག་ས་གནས་དེ་གའི་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཁ་རྒྱུན་དུ་སྤྱོད་པའི་སྐད་ཆ་གནད་དུ་འཁེལ་ལ་ཉན་སྤྲོ་བ་མང་པོ་ཞིག་སྟབས་བསྟུན་གྱིས་བེད་སྤྱོད་བྱེད་མཁས་པོ་བྱས་ཡོད་པ་དཔེར་ན<<འབྲུག་མཚོ>>ཞེས་པའི་ནང་སྒྲུང་ནང་གི་མི་སྣ་གཙོ་བོ“ང”དང་འབྲུག་མཚོ་སློབ་གྲྭ་ཐོན་ཁར་ལས་ཀའི་འདུན་མ་འབྲི་རྒྱུར་གྲོས་བྱེད་སྐབས་ཁོ་གཉིས་ཀྱི་ལྟ་བ་མ་མཐུན་པས་འབྲུག་མཚོ་མ་དགའ་བར་འགྲོ་རྩིས་བྱེད་སྐབས་སྐད་ཆ་དུམ་བུ་འདི་འདྲ་ཞིག་བྲིས་པ་ཡོད་པ་ནི“ངས་མཐར་ཕྱིན་ལ་ཡོད་པས་གཅིག་གཅིག་གི་སེམས་ལ་སྡུག་བཞག་ནས་ཅི་བྱེད་སྙམ་སྟེ་མོའི་ལྭ་བའི་ཐུ་སྣེ་ནས་བཟུང་སྟེ། འབྲུག་མཚོ། ཁོང་ཁྲོ་མ་ལང་། ནམ་ལང་ཁ་དང་བྱ་འཕུར་ཁ་ཟེར་བའི་དཔེ་རེད། ང་ཡང་འབྲོག་ཕྱོགས་ལ་འགྲོ་འདོད་མེད།འབྲོག་ཕྱོགས་ལ་སོང་ན……”ཞེས་དང་།“ཡང་དང་འོར་གྱིས་ཅི་བཤད།ཕོ་ངན་གྱི་ཚིག་ལ་བསྐྱར་བཟློས་དང་རུམ་མས་རྩམ་པ་ཉིས་འཐག་ཟེར་བ་ངོ་མ་རེད།ད་ནས་བཟུང་ཁྱོད་ན་རོ་སྐྱིད་པ་ཁྲི་ཐོག་དང་ང་ཞབས་ཀྱུ་སྡུག་པ་སྟན་འོག་བྱེད”ཅེས་དང་།ཡང་<<སད་ཀྱིས་བཅོམ་པའི་མེ་ཏོག>>ནང་ “དགུན་གསུམ་གྱི་དུས་ཚིགས་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་ལ་ཕར་འདས་པ་དང་དཔྱིད་གསུམ་གྱི་མངོན་རྟགས་ཀྱང་རྐང་འཇབ་ལག་འཇབ་ཀྱིས་མིག་གི་མདུན་དུ་མངོན་སུམ་དུ་ཤར་ཡོང”ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་གླེང་མོ་རྣམས་ནི་ཤིན་ཏུ་གསོན་ཉམས་ལྡན་ཞིང་།གཟུགས་བརྙན་ལས་གྲུབ་པའི་སྣང་བ་ཞིག་ཡོང་གི་ཡོད།ད་དུང་སྒྲུང་དེའི་ནང་དུ་ཚེ་རིང་དང་ལྷ་སྐྱིད་ཀྱི་ཨ་ཕས་ལྷ་སྐྱིད་ད་དུང་མའི་མངལ་ན་ཡོད་དུས་ཚེ་རིང་གི་ཕུ་བོ་རིག་ཡག་ལ་སྟེར་རྒྱུའི་གཉེན་གཏམ་བྱེད་སྐབས་ཁོ་གཉིས་ཀྱིས་ཕན་ཚུན་རེ་བ་བྱས་པར་ལན་འདེབས་རེས་འདི་འདྲ་ཞིག་བྱས་ཡོད་དེ། “ངས་འདོད་པ་བུ་ཞིག་ཡིན་ཀྱང་ཁྱོད་ཀྱིས་འདོད་པ་བུ་མོ་ཞིག་རེད།གལ་ཏེ་ཁྱོད་ཀྱི་འདོད་ཐོག་ལ་སོང་ན་ཁྱོད་ལ་སྟེར”“ཕོ་རབ་ཚིག་ཐོག་དང་འཕར་བ་རྗེས་ཐོག་ཡིན་ནམ།”ཞེས་པའི་སྐད་ཆ་དང་གཏམ་དཔེ་དེ་དག་ནི་རྦད་དེ་གནད་དུ་འཁེལ་ཞིང་དོན་ལ་གནས་པ།རྣོ་ངར་ཆེ་ཞིང་རྙོག་དྲ་མེད་པ་ཞིག་མི་འདུག་གམ།དེ་དང་འདྲ་བའི་སྐད་ཆ་ནི་བགྲང་ལས་འདས་ཀྱང་རེ་ཞིག་དེ་ཙམ་གྱིས་འཐུས་པར་བྱས།

མདོར་ན་རླབས་ཆེན་གྱི་སྙན་ངག་པ་ཕུ་ཤིས་ཅིན་གྱིས་གསུངས་པ་ལྟར།ཁོང་གིས་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཁྲོད་ནས་རྒྱུན་གཏན་གྱི་འཚོ་བར་སྤྱོད་པའི་བབ་ཆགས་པའི་སྐད་ཆ་སྟེ་དུས་དེབ་ནང་ནས་རྙེད་ཐབས་མེད་པའི་སྐད་འཚོལ་ཞིབ་བྱས་པ་ཙམ་དུ་མ་ཟད།རྩོམ་པ་པོ་ཁོང་ནི་གཞན་ལས་ལྷག་པའི་སྐད་ཆའི་སྒྱུ་རྩལ་གྱིས་ནུས་པ་ཡོད་པ་དང་རྣམ་པ་ཀུན་ནས་མང་ཚོགས་ཀྱི་འཚོ་བ་དང་སྐད་ཆའི་ཐད་རྒྱུས་མངའ་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་མཚོན་ཡོད།དེ་བཞིན་ཁོང་གིས་བོད་རིགས་ཀྱི་རྩོམ་རིག་ནང་མེད་པའི་མིང་ཚིག“ལོས་ཡིན་ལོས་ཡིན།ཁྱིས་མི་བཟའ་ལྕགས་དང་མིས་མི་བཟའ་གནའ་ཡིན”ཞེས་དང་།<<སྤྲུལ་སྐུའི>>ནང་སྔོན་ཆད་ཆེས་ཉེ་བའི་གྲོགས་མོ་འབྲུག་མོ་དང་།ལྕགས་མོ་བྱམས་གཉིས“སྤྲུལ་སྐུའི”གཡོ་སྦྱོར་དང་མི་གཙང་བའི་ལག་པས་བཟོས་པའི་འགལ་རྐྱེན་གྱིས་ཁ་རྩོད་ཤོར་སྐབས་ལྕགས་མོ་བྱམས་ཀྱིས“ཤ་ཞིམ་པོ་ཨ་ཕོ་སྤྱང་ཀིས་ཟོས།ཁག་ངན་པ་ཨ་ཆེ་ཝ་མོར་བཀལ་ཟེར་བ་དེ་ཁྱོད་ལ་རན།རྩམ་པ་རང་གིས་ཟོས་ནས་རྩམ་ཁུག་མིའི་མགོ་ལ་སྐོན”“སྔ་དྲོ་རྟ་ཕོ་ཆས་ཀྱིས་གསོས་ན་ཕྱི་དྲོ་དྲིན་ལན་འཕྲ་ཡིས་འཇལ་ཟེར་བ་དེ་ཁྱོད་འདྲ་བ་ལ་བཤད་པ་རེད།ཆང་ལན་ཆུ་འཇལ་དང་ཇ་ལན་གཅིག་གྱིས་མ་འཇལ་ན་བཟང”“ཁྱོད་ཀྱིས་ང་ལ་ཇ་ཞིག་བླུད་པ་དེ་དུག་ལས་ཁ་བ་རེད།ཁྱོད་མ་དགའ་གས་སོང་རུང་མ་སྐྱིད་ཤི་སོང་རུང་སྤྲུལ་སྐུ་ངའི་ཡིན།”ཞེས་པ་ལ་སོགས་དང་ཐ་སྙད་མང་པོ་ཞིག་ཀྱང་མི་རིགས་གཞན་གྱི་མིང་ཚིག་དང་ཐ་སྙད་ལས་བླངས་ཏེ་མི་རིགས་ཅན་དུ་བསྒྱུར་བ་བྱས་ནས་རྩོམ་རིག་གི་མིང་ཚིག་དང་ཐ་སྙད་ལ་ཁ་སྣོན་དང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་བཏང་བས་ད་ཆ་རྩོམ་པ་པོ་མང་པོས་རིམ་བཞིན་རྒྱ་ཁྱབ་ཏུ་བེད་སྤྱོད་བྱེད་བཞིན་ཡོད།ཉེ་ལམ་ལོ་ཤས་རིང་གངས་ཅན་གྱི་ལྗོངས་འདིར་བརྗོད་བྱ་རྒྱ་ཆེ་བརྗོད་དོན་གཏིང་ཟབ་པ་དང་།རྗོད་བྱེད་གོ་བདེ་ལ་རྩོམ་ཚུལ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་སྤུད་པའི་རྩོམ་རིག་གི་མེ་ཏོག་རབ་ཏུ་བཞད་པ་དེ་དག་གི་བསམ་བློའི་རང་བཞིན་དང་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་བྱང་ཚད་བཅས་གང་ཐད་ནས་དེང་རབས་རྩོམ་རིག་གི་གསར་གཏོད་རྣམ་པ་གང་འཚམས་ལྡན་པ་ཡོད་པའི་ཁྲོད་དུ་དོན་གྲུབ་རྒྱལ་གྱི་རྩོམ་གྱིས་ནང་གལ་ཆེའི་གནས་བབ་བཟུང་ཡོད་པ་དཔེར་ན།བོད་ཡིག་གི་ཐོག་ནས་བྲིས་པའི་སྒྲུང་གཏམ<<སད་ཀྱིས་བཅོམ་པའི་མེ་ཏོག>>དང་།<<ཤ་དང་རུས་པའི་བརྩེ་དུང་>>ལྷུག་རྩོམ<<རྐང་ལམ་ཕྲ་མོ>>དེ་བཞིན་སྙན་ངག་གི་གུ་དོག་པའི་ལམ་བུ་གཤོང་མཁན<<ལང་ཚོའི་རྦབ་ཆུ>>བཅས་ནི་ཆེས་གཟེངས་སུ་ཐོན་པ་དང་།ངོ་གནོང་མི་དགོས་པའི་རྩོམ་ཤ་སྟག་ཡིན་ལ།ལྷག་དོན་སྙན་ངག<<ལང་ཚོའི་རྦབ་ཆུ>>ཞེས་པ་དེ་ཉིད<<སྦྲང་ཆར>>དུས་དེབ་ཐོག་བཀོད་པ་ནས་བཟུང་བོད་རིགས་ཀྱི་དེང་རབས་རྩོམ་རིག་ལ་གཡོ་འགུལ་ཆེན་པོ་བྱུང་སྟེ་བསྒྱུར་བཅོས་ལ་དགའ་བའི་གཞོན་ནུ་རྩོམ་པ་པོ་མང་པོས་གསར་གཏོད་མཁན་གྱི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས<<བསྟོད་ཚིག>>དང་<<ཀ་བཤད>>ཀྱི་འཁོར་རྒྱ་ཆུང་ངུའི་ནང་མགོ་འཁོར་ནས་མི་སྡོད་པ་དང་།མངོན་བརྗོད་དང་བརྡ་རྙིང་གིས་ཁེངས་ཤིང་རྒྱན་དང་ཚིག་རྐང་སྙོམ་པའི་དྲ་བ་དོག་པོ་ལས་ཐོན་ཏེ་དངོས་ཡོད་ཀྱི་འཚོ་བའི་གོམ་སྟབས་དང་།བརྩེ་དུང་།མི་རིགས་ཀྱི་བསམ་བློའི་འདུ་ཤེས་སོགས་མཚོན་པའི་སྙན་ངག་གསར་པའི་རྩོམ་འབོར་ཆེན་བྲིས་ཡོད་པ་དེ་དག་ལ་གྲུབ་འབྲས་མངོན་གསལ་ཅན་ཐོབ་ཡོད།དེ་བཞིན་<<ཤ་དང་རུས་པའི་བརྩེ་དུང་>>ཞེས་པའི་སྒྲུང་གཏམ་དེ<<བོད་ཀྱི་རྩོམ་རིག་སྒྱུ་རྩལ>>ཐོག་བཀོད་པ་ནས་བཟུང་རྩོམ་རིག་ལས་རིགས་ཐོག་གི་ཤེས་ཡོན་ཅན་རྒན་གཞོན་ཚང་མའི་ཁྲོད་དུ་བག་ཆགས་གཏིང་ཟབ་དང་ཤུགས་རྐྱེན་ངེས་ཅན་ཐེབས་ཡོད་པ་ནི།སྒྲུང་གཏམ་དེ་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་གཤིས་རྒྱུད་མཚོན་པའི་རྩོམ་ཡག་པོ་ཞིག་ཡིན་པ་ཀུན་གྱིས་ཁས་ལེན་པ་ཙམ་དུ་མ་ཟད།དེང་དུས་རྒྱལ་ཡོངས་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་རྩོམ་རིག་ཁྱབ་ཁོངས་ནང་དུའང་རྐང་པ་འཛུགས་ཐུབ་པ་ཞིག་དང་།ང་ཚོ་བོད་རིགས་ཀྱི་དེང་རབས་རྩོམ་རིག་གི་ཚབ་མཚོན་རང་བཞིན་གྱི་ནུས་པ་ཐོན་ཐུབ་པ་ཞིག་ཀྱང་ཡིན་པས་སོ།མདོར་ན་དོན་གྲུབ་རྒྱལ་གྱིས་བོད་རིགས་ཀྱི་དེང་རབས་རྩོམ་རིག་གི་ལམ་ཐོག་ཏུ་བློ་ཁོག་ཆེན་པོས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་གསར་གཏོད་ཀྱི་འགྲོ་ལམ་ཞིག་བཏོད་དེ་གཟེངས་སུ་ཐོན་པའི་གྲུབ་འབྲས་བཞག་ཡོད་ལ། ཁོང་གི་རྩོམ་རིག་གི་བསམ་བློའི་རང་བཞིན་དང་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་རང་བཞིན་དེའང་རིམ་བཞིན་གཏིང་ཇེ་ཟབ་དང་ཕུན་སུམ་ཇེ་ཚོགས་ཀྱི་ཕྱོགས་སུ་བསྐྱོད་ཡོད་པ་དཔེར་།དང་ཐོག་གཞོན་ནུ་རྣམས་ལ་རིག་གཞུང་ཚན་རིག་སློབ་དགོས་པར་སྐུལ་བའི་བརྗོད་བྱ་ཅུང་སྟབས་བདེ་བའི་རིགས་ལས་རིམ་བཞིན་རང་རེའི་མི་རིགས་འདི་ཉིད་དཔལ་འབྱོར་དང་རིག་གནས་རྗེས་ལུས་ཐེབས་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་ལ་དཔྱད་པ་དང་།ཞིབ་དཔྱོད་གཏིང་ཟབ་བྱས་ཏེ་རྣག་ཐོག་གཙག་འཁེལ་གྱི་སྒོ་ནས་མི་རྣམས་ལ་བློ་སྒོ་འབྱེད་པ་དང་།རྨོངས་གཉིད་ལས་སད་རྒྱུར་སྐུལ་མ་དྲག་པོ་བྱེད་པའི་བརྗོད་བྱ་གཏིང་ཟབ་ལ།སྣེ་མང་རྙོག་འཛིང་ཅན་གྱི་ཕྱོགས་སུ་སྤེལ་ཡོད་པ་དེས།རྩོམ་རིག་ལས་རིགས་ཀྱི་མི་སྣ་ཚོར་སྒྱུ་རྩལ་གྱིས་མི་དམངས་མང་ཚོགས་དང་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ལ་ཞབས་འདེགས་དང་།མི་རིགས་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་དང་རིག་གནས་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་རྒྱུར་གཞོགས་འདེགས་བྱེད་དགོས་ན།སྔོན་ལ་རང་ཉིད་ཀྱི་ཞན་ཆ་རྟོགས་དགོས་པ་དང་།དེའི་རྗེས་གསར་གཏོད་ཀྱི་ལམ་དུ་བསྐྱོད་རྒྱུར་ཁྲིད་སྟོན་དང་མ་དཔེ་བཟང་པོ་བསྟན་ཡོད།འདིར་ནན་བཤད་བྱེད་དགོས་པ་ཞིག་ནི།གསར་གཏོད་བྱེད་པའི་བརྒྱུད་རིམ་ནང་བྱ་དངོས་གསར་པ་དང་གང་འདྲ་ཞིག་ཡིན་རུང་ཚུར་བསྡུ་ལེན་བྱེད་མཁས་པོ་མ་བྱུང་ན་ང་ཚོའི་རྒན་རབས་ཚོའི“ལྕམ་ལགས་ཀྱི་འགྲོ་སྟངས་མ་ཤེས་པར་བུ་མོ་ང་རང་འགྲོ་སྟངས་ཤོར”ཟེར་བའི་གཏམ་དཔེ་ལྟར་དུ་འགྱུར་ཉེན་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བས།ག་དུས་ཡིན་རུང་མུན་འཐོམས་དང་ལོང་མཆོང་གིས་གཞན་རྗེས་སུ་རྒྱུགས་པ་ནི་ལོ་རྒྱུས་དང་དངོས་ཡོད་ཀྱི་འཚོ་བ་གང་དང་ཡང་འཚམ་ཐབས་མེད་པས་ངེས་པར་དུ་གཟབ་ནན་གནང་དགོས་པ་གལ་ཆེ་ཞིང་།ལྷག་དོན་སྲོལ་རྒྱུན་སྙན་ངག་གི་འབྲི་སྲོལ་ནི“ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དངོས་མང་བཤམས་སྟོན་ཁང”དུ་སྐྱེས་པའི་དུས་ལ་སླེབས་མེད་པས་ང་ཚོས་སྲོལ་རྒྱུན་སྙན་ངག་གིས་གཙོ་བོ་བྱེད་པའི་མི་རིགས་ཀྱི་སྙན་ངག་རིག་གཞུང་དང་།རྩོམ་ཡིག་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་རྒྱུ་གལ་ཆེར་འཛིན་འོས་པ་གླེང་དུ་མེད།དེར་བརྟེན་གསར་དུ་ཐོན་པའི་རྩོམ་དེ་དག་གིས་རང་རེའི་མི་རིགས་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་སྙན་ངག་རྩོམ་སྲོལ་གྱི་རྐུབ་སྟེགས་འཕྲོག་པ་ཞིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་མེད་ལ།སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་སྙན་ངག་ནི་དུས་ལས་འདས་པ་ཞིག་རེད་ཅེས་བཤད་པ་དེ་བས་ཀྱང་མིན།འོན་ཀྱང་ཁོ་བོས<<ལང་ཚོའི་རྦབ་ཆུ>>སོགས་དོན་གྲུབ་རྒྱལ་གྱིས་རྩོམ་དག་ལ་རང་བློས་གང་དཔོག་གིས་བསྔགས་བརྗོད་དང་གདེང་འཇོག་གང་ལེགས་བགྱིས་པ་དེ་ནི།རྩོམ་པ་པོ་གང་ཉིད་གསར་གཏོད་ཀྱི་ལམ་བུ་འབྱེད་མཁན་ཞིག་དང་།གང་དེའི་རྩོམ་གྱིས་བོད་རིགས་ཀྱི་སྙན་ངག་བང་མཛོད་ནང་དུ་རིན་ཐང་བྲལ་བའི་ནོར་བུ་གསར་པ་ཞིག་ཁ་སྣོན་བྱས་པ་དེའང་རང་རེའི་རྩོམ་རིག་གི་མ་ལག་ཅིག་ཏུ་འགྲུབ་པར་སེམས་ནས་བརྗོད་པ་རེ་ཞིག་རྫོགས་སོ།།

(1989ལོའི<བོད་ལྗོངས་ཞིབ་འཇུག>དེབ་དང་པོ་ལས་བདམས།)

 

རྩོམ་ཁུངས།

གཟིམས་པ་མེད་པའི་མཆོད་མེ། དབྱངས་གསལ་སོ་བཞིའི་མཛེས་སྡུག  RSSསྔོན་མངག

དོན་གྲུབ་རྒྱལ་དང་དེས་བོད་ཀྱི་རྩོམ་རིག་གསར་བར་ཐེབས་པའི་ཤུགས་རྐྱེན་སྐོར།༣

2009-04-25 བཀྲ་ཤིས་དཔལ་ལྡན། ཀློག་གྲངས། མཆན ཡོད།

   
    བརྩམས་ཆོས་ཀྱི་སྒྱུ་རྩལ་རང་བཞིན་དང་རྩོམ་རིག་གསར་པའི་ཤུགས་རྐྱེན།

     རྩོམ་རིག་གི་བརྩམས་ཆོས་ཡག་པོ་ཞིག་འབྲི་བར་བྱང་ཆུབ་པའི་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་མཐུན་རྐྱེན་ཞིག་མེད་ན་བརྗོད་བྱའི་དོན་རྣམས་གསལ་པོར་མཚོན་པ་དང་།ཀློག་པ་པོར་བག་ཆགས་ཟབ་མོ་འཇོག་རྒྱུ་ཟེར་བ་ནི་སྟོང་གཏམ་ཙམ་དུ་ཟད།འོ་ན་དོན་གྲུབ་རྒྱལ་གྱི་བརྩམས་ཆོས་ལ་དེ་ལྟ་བུའི་ནང་དོན་ཟབ་མོ་དང་ཡིད་དབང་འགུགས་ཆེན་པོ་ཡོད་དོན་ཅི་ཡིན་ཟེར་ན།དེ་ནི་རྩོམ་པ་པོས་རྣམ་ཀུན་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འཚོ་བར་རྟོག་ཞིབ་དང་།བརྗོད་བྱ་གདམ་གསེས་བྱས་ཏེ་དངོས་ཡོད་ཀྱི་འཚོ་བ་བྲིས་པ་ཙམ་དུ་མ་ཟད།ཡུན་རིང་སློབ་སྦྱོང་དང་བརྩོན་ཞིབ་བྱས་ནས་སྒྱུ་རྩལ་ལ་ནང་བྱན་ཆུད་པས།ཕྱོགས་གཅིག་ནས་མི་རིགས་རང་ཉིད་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་སྒྱུ་རྩལ་རྒྱུན་འཛིན་དང་།ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་མི་རིགས་གཞན་དག་གི་རྩོམ་སྲོལ་ལ་སློབ་སྦྱོང་གིས་དེ་གཉིས་ཀྱི་སྙིང་བཅུད་རྣམས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ནས་སྒྲུང་གི་བརྒྱུད་རིམ་དང་།མི་སྣའི་གཟུགས་བརྙན་ཞིབ་འབྲི།ཕན་ཚུན་གཏམ་གླེང་དམངས་ཁྲོད་ཅན་དུ་འགྱུར་བ་བྱས་ཏེ་ལྟ་ན་འདོད་ལ་ཉན་ན་སྤྲོ་བའི་སྒྱུ་རྩལ་བེད་སྤྱོད་བྱས་པ་དང་།བརྗོད་བྱ་ཚགས་དམ་ལ་སྒྲུང་གི་གོ་རིམ་རྣམས་ཟུར་བལྟས་ལེབ་མཐོང་གི་སྐྱོན་ལས་གཡོལ་ཏེ་ཆུ་བོའི་རླབས་་བཞིན་འཚོ་བ་དངོས་ལྟར་ཀྱག་ཀྱོག་གི་འབྲི་ཚུལ་སྤྱད་ནས་ཀློག་པ་པོར་སྙིང་སྟོབས་སྤྲད་པ་ལས་བྱུང་བ་ཞིག་ཡིན།ཁོང་གི་རྩོམ་འབྲི་སྲོལ་ནི་ཆུ་སྣ་གར་ཁྲིད་ལྟར་མིན་པར་རང་ཉིད་ཀྱི་རྩོམ་སྲོལ་ཞིག་གྲུབ་ཡོད།ཁོང་གིས་བྲིས་པའི་སྒྲུང་གཏམ་མང་པོ་ཞིག་མི་སྣ་དང་པོའི་འབྲི་སྲོལ་ཐོག་ནས་བྲིས་ཡོད་པ་དེ་དག་ལའང“རྩོམ་བརྒྱ་དོན་གཅིག”གི་སྣང་བ་གཏན་ནས་མེད་པར་དེ་དག་སོ་སོས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཁྱད་ཆོས་རེ་བཏོན་ནས་བརྗོད་དོན་རྣམས་གསལ་པོར་མངོན་ཡོད་པ་དང་།ལྷག་པར་འབྲི་ཚུལ་དེས་སྒྲུང་གཏམ་ནང་གི་མི་སྣ་གཙོ་བོའི་སེམས་ཁམས་ཞིབ་འབྲི་བྱེད་རྒྱུར་གཞོགས་འདེགས་དང་ཁྱད་དུ་འཕགས་པའི་ནུས་པ་ཐོན་ནས་མི་སྣ་རེ་རེ་བཞིན་གྱང་ལྡེབས་ཀྱི་རི་མོ་ཙམ་མ་ཡིན་པར་གཟུགས་ཡོད་ལ་རྣམ་ཤེས་ཡོད་པའི་མི་སྣ་གསོན་པོ་ཤ་སྟག་ཆགས་ནས་ཀློག་པ་པོའི་མིག་མདུན་དུ་ལངས་ནས་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་བ་དང་སྐད་ཆ་བཤད་ཀྱིན་ཡོད་པའི་ཚོར་བ་སྟེར།སྒྲུང་གཏམ་དེ་དག་སོ་སོའི་མི་སྣའི་གཟུགས་བརྙན་བཀོད་འབྲི་བྱེད་སྐབས་ཀྱང་ཚང་མ་ཁུགས་པ་གཅིག་ནས་ཐོན་པ་ལྟར་མིན་པར་མི་སྣ་རེ་རེར་སོ་སོར་གཤིས་ཀ་དང་། སེམས་ཁམས།འདུ་ཤེས།ཕུགས་བསམ།གཏམ་སྤྱོད།འཇིག་རྟེན་ལྟ་ཚུལ་བཅས་མི་འདྲ་བ་རེ་ཡོད་པ་དཔེར་ན<<སད་ཀྱིས་བཅོམ་པའི་མེ་ཏོག>>ནང་གི་ལྷ་སྐྱིད་དང་རིག་ཡག་ལྟ་བུ་དང་།<<སྤྲུལ་སྐུ>>ནང་གི་སྤྲུལ་སྐུ་ལྟ་བུ། <<རྒྱུ་འབྲས་མེད་པའི་གནའ་མའི>>ནངགི་ཀུན་ཏུ་བཟང་མོ་ལྟ་བུ།<<ཤ་དང་རུས་པའི་བརྩེ་དུང་>>ནང་གི་དབང་ལྡན་དང་དབང་ལྡན་གྱི་ཨ་ཕ་ལྟ་བུ་དྲང་ཕྱོགས་དང་ལྡོག་ཕྱོགས་ཀྱི་དཔེ་མཚོན་མི་སྣའི་གཟུགས་བརྙན་དེ་དག་ལ་དེ་བས་དངོས་འབྲེལ་དང་རང་བཞིན་གྱི་སྣང་བ་ཤུགས་ཆེར་མངོན་གྱི་ཡོད་པ་ལྟ་བུའོ།།སྒྲུང་གཏམ་གྱི་འབྲི་ཚུལ་ཐད་ལའང་རྩོམ་སོ་སོར་ཁྱད་ཆོས་མི་འདྲ་བ་དང་།འབྲི་ཚུལ་མི་འདྲ་བ་རེ་ཡོད་པ་དཔེར་ན<<སད་ཀྱིས་བཅོམ་པའི་མེ་ཏོག>>ནི་ད་ལྟ་ང་ཚོ་བོད་རིགས་ཀྱི་རྩོམ་རིག་ཐོག་རྦད་དེ་གསར་པ་ཡིན་པའི་འབྲི་སྲོལ་བེད་སྤྱད་དེ་བརྩམས་པ་ཞིག་ཡིན་ཅིང་། སྒྲུང་གཏམ་དེའི་ནང་གི་གཤིས་རྒྱུད་མི་འདྲ་བའི་མི་སྣ་ཚེ་རིང་དང་།ལྷ་སྐྱིད། རིག་ཡག ལྷ་མོ།ཇོ་མོ་སྒྲོལ་མ།ཨ་ཕ་ཕུན་ཚོགས་བཅས་གཙོ་བོའི་མི་སྣ་ཚང་མར་སྒྲུང་གི་གོ་རིམ་ལྟར་རང་གི་བརྒྱུད་རིམ་བཤད་དུ་བཅུག་པ་དེས།ཀློག་པ་པོར་གཤིས་རྒྱུད་མི་འདྲ་བའི་མི་སྣ་རེ་རེ་བཞིན་གྱི་སེམས་ཁམས་རྒྱུས་མངའ་བྱུང་ནས་འཚོ་བ་ངོ་མའི་བག་ཆགས་ཡོང་བ་དང་།དེ་བཞིན་<<ཤ་དང་རུས་པའི་བརྩེ་དུང་>>ནང་དུ།དང་ཐོག་རྩོམ་ཡིག་མགོ་ཚུགས་སྐབས་ཀྱི་ཀླུ་ཕྱུག་གི་མཐོང་ཐོས་ཆུང་ངུ་ནས་རིམ་བཞིན་འཚོ་བའི་ཁོར་ཡུག་ཆེན་པོའི་ནང་དུ་ཁྲིད་ནས་བརྗོད་བྱ་རྒྱ་ཆེ་དང་གཏིང་ཟབ་ཏུ་བཏང་བ་དང་།བརྗོད་བྱ་གཙོ་བོ་རྣམས་དབང་ལྡན་ལ་བཤད་དུ་བཅུག་ལ།ཡང་དེའི་ནང་དུ“ང”སྟེ་ཀླུ་ཕྱུག་ཀྱང་ཡོད་པས་དབང་ལྡན་གྱི་གཟུགས་བརྙན་བཀོད་འབྲི་གཏིང་ཇེ་ཟབ་ཏུ་གཏོང་བའི་རྩོམ་སྲོལ་དེའང་གསར་པ་ཞིག་རེད།ད་དུང་དེ་ལས་གཞན་ཁོང་གིས་བྲིས་པའི་<<རྐང་ལམ་ཕྲ་མོར>>དེ་དེང་སྐབས་ནུབ་ཕྱོགས་རྩོམ་རིག་གི་འབྲི་་སྲོལ“འདུ་ཤེས་རྒྱུ་བའི(རྟོག་པ་རང་ཡན་པ)”འབྲི་ཚུལ་དང་དང་ཉེ་ཞིང་།ད་དུང་གཞན་གྱི་བཤད་ཚུལ་ལྟར་ན་རྩོམ་དེ་ནི་ཧ་ལམ་སྐུ་ཞབས་ལུའུ་ཞུན་གྱི་རྩོམ་དང་འདྲ་པོ་ཡོད་ཟེར།སྙན་ངག<<ལང་ཚོའི་རྦབ་ཆུ>>ཡང་རྦད་དེ་འབྲི་ཚུལ་གསར་པ་བཏོད་པའི་སྐོར་ལ་གོང་དུ་བཤད་ཟིན་པས་འདིར་བསྐྱར་ཟློས་མི་བྱེད།

སྐད་ཆ་ནི་རྩོམ་གྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་ཨང་དང་པོ་དེ་ཡིན་པས་སྒྲུང་གཏམ་ནང་གི་མི་སྣའི་སྐད་ཆ་རྣམས་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་རང་བཞིན་དང་ལྡན་པ་ཞིག་མ་བྱུང་ན་སྒྱུ་རྩལ་ཞེས་པ་བརྗོད་ཐབས་མེད་པས། དེའི་སྐོར་ལ་རླབས་ཆེན་གྱི་རྩོམ་པ་པོ་ཀོར་ཅིས“སྐད་ཆ་ནི་རྩོམ་རིག་པའི་མཚོན་ཆ་ཡིན་པ་དེའང་མེ་མདའ་ནི་དམག་མིའི་མཚོན་ཆ་ཡིན་པ་དང་འདྲ་ཞིང་།མཚོན་ཆ་ཇི་ཙམ་ཡག་པ་དེ་ཙམ་གྱིས་འཐབ་འཛིང་པའི་ནུས་ཤུགས་ཀྱང་ཆེ་བ་ཡོད་པ་ནི་གསལ་པོ་རེད”ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར།སྐད་ཆ་བེད་སྤྱད་བྱ་རྒྱུ་ཇི་ཙམ་གྱིས་ཡག་པ་དེ་ཙམ་གྱིས་རྩོམ་ཡང་ཡག་པོ་ཡོང་གི་ཡོད་པས།ཁོང་གིས་བྲིས་པའི་རྩོམ་དུ་སྤྱད་པའི་སྐད་ཆ་རྣམས་ནི་བོད་སྤྱིས་གོ་བའི་སྐད་ཆའི་རྨང་གཞིའི་ཐོག་ས་གནས་དེ་གའི་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཁ་རྒྱུན་དུ་སྤྱོད་པའི་སྐད་ཆ་གནད་དུ་འཁེལ་ལ་ཉན་སྤྲོ་བ་མང་པོ་ཞིག་སྟབས་བསྟུན་གྱིས་བེད་སྤྱོད་བྱེད་མཁས་པོ་བྱས་ཡོད་པ་དཔེར་ན<<འབྲུག་མཚོ>>ཞེས་པའི་ནང་སྒྲུང་ནང་གི་མི་སྣ་གཙོ་བོ“ང”དང་འབྲུག་མཚོ་སློབ་གྲྭ་ཐོན་ཁར་ལས་ཀའི་འདུན་མ་འབྲི་རྒྱུར་གྲོས་བྱེད་སྐབས་ཁོ་གཉིས་ཀྱི་ལྟ་བ་མ་མཐུན་པས་འབྲུག་མཚོ་མ་དགའ་བར་འགྲོ་རྩིས་བྱེད་སྐབས་སྐད་ཆ་དུམ་བུ་འདི་འདྲ་ཞིག་བྲིས་པ་ཡོད་པ་ནི“ངས་མཐར་ཕྱིན་ལ་ཡོད་པས་གཅིག་གཅིག་གི་སེམས་ལ་སྡུག་བཞག་ནས་ཅི་བྱེད་སྙམ་སྟེ་མོའི་ལྭ་བའི་ཐུ་སྣེ་ནས་བཟུང་སྟེ། འབྲུག་མཚོ། ཁོང་ཁྲོ་མ་ལང་། ནམ་ལང་ཁ་དང་བྱ་འཕུར་ཁ་ཟེར་བའི་དཔེ་རེད། ང་ཡང་འབྲོག་ཕྱོགས་ལ་འགྲོ་འདོད་མེད།འབྲོག་ཕྱོགས་ལ་སོང་ན……”ཞེས་དང་།“ཡང་དང་འོར་གྱིས་ཅི་བཤད།ཕོ་ངན་གྱི་ཚིག་ལ་བསྐྱར་བཟློས་དང་རུམ་མས་རྩམ་པ་ཉིས་འཐག་ཟེར་བ་ངོ་མ་རེད།ད་ནས་བཟུང་ཁྱོད་ན་རོ་སྐྱིད་པ་ཁྲི་ཐོག་དང་ང་ཞབས་ཀྱུ་སྡུག་པ་སྟན་འོག་བྱེད”ཅེས་དང་།ཡང་<<སད་ཀྱིས་བཅོམ་པའི་མེ་ཏོག>>ནང་ “དགུན་གསུམ་གྱི་དུས་ཚིགས་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་ལ་ཕར་འདས་པ་དང་དཔྱིད་གསུམ་གྱི་མངོན་རྟགས་ཀྱང་རྐང་འཇབ་ལག་འཇབ་ཀྱིས་མིག་གི་མདུན་དུ་མངོན་སུམ་དུ་ཤར་ཡོང”ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་གླེང་མོ་རྣམས་ནི་ཤིན་ཏུ་གསོན་ཉམས་ལྡན་ཞིང་།གཟུགས་བརྙན་ལས་གྲུབ་པའི་སྣང་བ་ཞིག་ཡོང་གི་ཡོད།ད་དུང་སྒྲུང་དེའི་ནང་དུ་ཚེ་རིང་དང་ལྷ་སྐྱིད་ཀྱི་ཨ་ཕས་ལྷ་སྐྱིད་ད་དུང་མའི་མངལ་ན་ཡོད་དུས་ཚེ་རིང་གི་ཕུ་བོ་རིག་ཡག་ལ་སྟེར་རྒྱུའི་གཉེན་གཏམ་བྱེད་སྐབས་ཁོ་གཉིས་ཀྱིས་ཕན་ཚུན་རེ་བ་བྱས་པར་ལན་འདེབས་རེས་འདི་འདྲ་ཞིག་བྱས་ཡོད་དེ། “ངས་འདོད་པ་བུ་ཞིག་ཡིན་ཀྱང་ཁྱོད་ཀྱིས་འདོད་པ་བུ་མོ་ཞིག་རེད།གལ་ཏེ་ཁྱོད་ཀྱི་འདོད་ཐོག་ལ་སོང་ན་ཁྱོད་ལ་སྟེར”“ཕོ་རབ་ཚིག་ཐོག་དང་འཕར་བ་རྗེས་ཐོག་ཡིན་ནམ།”ཞེས་པའི་སྐད་ཆ་དང་གཏམ་དཔེ་དེ་དག་ནི་རྦད་དེ་གནད་དུ་འཁེལ་ཞིང་དོན་ལ་གནས་པ།རྣོ་ངར་ཆེ་ཞིང་རྙོག་དྲ་མེད་པ་ཞིག་མི་འདུག་གམ།དེ་དང་འདྲ་བའི་སྐད་ཆ་ནི་བགྲང་ལས་འདས་ཀྱང་རེ་ཞིག་དེ་ཙམ་གྱིས་འཐུས་པར་བྱས།

མདོར་ན་རླབས་ཆེན་གྱི་སྙན་ངག་པ་ཕུ་ཤིས་ཅིན་གྱིས་གསུངས་པ་ལྟར།ཁོང་གིས་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཁྲོད་ནས་རྒྱུན་གཏན་གྱི་འཚོ་བར་སྤྱོད་པའི་བབ་ཆགས་པའི་སྐད་ཆ་སྟེ་དུས་དེབ་ནང་ནས་རྙེད་ཐབས་མེད་པའི་སྐད་འཚོལ་ཞིབ་བྱས་པ་ཙམ་དུ་མ་ཟད།རྩོམ་པ་པོ་ཁོང་ནི་གཞན་ལས་ལྷག་པའི་སྐད་ཆའི་སྒྱུ་རྩལ་གྱིས་ནུས་པ་ཡོད་པ་དང་རྣམ་པ་ཀུན་ནས་མང་ཚོགས་ཀྱི་འཚོ་བ་དང་སྐད་ཆའི་ཐད་རྒྱུས་མངའ་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་མཚོན་ཡོད།དེ་བཞིན་ཁོང་གིས་བོད་རིགས་ཀྱི་རྩོམ་རིག་ནང་མེད་པའི་མིང་ཚིག“ལོས་ཡིན་ལོས་ཡིན།ཁྱིས་མི་བཟའ་ལྕགས་དང་མིས་མི་བཟའ་གནའ་ཡིན”ཞེས་དང་།<<སྤྲུལ་སྐུའི>>ནང་སྔོན་ཆད་ཆེས་ཉེ་བའི་གྲོགས་མོ་འབྲུག་མོ་དང་།ལྕགས་མོ་བྱམས་གཉིས“སྤྲུལ་སྐུའི”གཡོ་སྦྱོར་དང་མི་གཙང་བའི་ལག་པས་བཟོས་པའི་འགལ་རྐྱེན་གྱིས་ཁ་རྩོད་ཤོར་སྐབས་ལྕགས་མོ་བྱམས་ཀྱིས“ཤ་ཞིམ་པོ་ཨ་ཕོ་སྤྱང་ཀིས་ཟོས།ཁག་ངན་པ་ཨ་ཆེ་ཝ་མོར་བཀལ་ཟེར་བ་དེ་ཁྱོད་ལ་རན།རྩམ་པ་རང་གིས་ཟོས་ནས་རྩམ་ཁུག་མིའི་མགོ་ལ་སྐོན”“སྔ་དྲོ་རྟ་ཕོ་ཆས་ཀྱིས་གསོས་ན་ཕྱི་དྲོ་དྲིན་ལན་འཕྲ་ཡིས་འཇལ་ཟེར་བ་དེ་ཁྱོད་འདྲ་བ་ལ་བཤད་པ་རེད།ཆང་ལན་ཆུ་འཇལ་དང་ཇ་ལན་གཅིག་གྱིས་མ་འཇལ་ན་བཟང”“ཁྱོད་ཀྱིས་ང་ལ་ཇ་ཞིག་བླུད་པ་དེ་དུག་ལས་ཁ་བ་རེད།ཁྱོད་མ་དགའ་གས་སོང་རུང་མ་སྐྱིད་ཤི་སོང་རུང་སྤྲུལ་སྐུ་ངའི་ཡིན།”ཞེས་པ་ལ་སོགས་དང་ཐ་སྙད་མང་པོ་ཞིག་ཀྱང་མི་རིགས་གཞན་གྱི་མིང་ཚིག་དང་ཐ་སྙད་ལས་བླངས་ཏེ་མི་རིགས་ཅན་དུ་བསྒྱུར་བ་བྱས་ནས་རྩོམ་རིག་གི་མིང་ཚིག་དང་ཐ་སྙད་ལ་ཁ་སྣོན་དང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་བཏང་བས་ད་ཆ་རྩོམ་པ་པོ་མང་པོས་རིམ་བཞིན་རྒྱ་ཁྱབ་ཏུ་བེད་སྤྱོད་བྱེད་བཞིན་ཡོད།ཉེ་ལམ་ལོ་ཤས་རིང་གངས་ཅན་གྱི་ལྗོངས་འདིར་བརྗོད་བྱ་རྒྱ་ཆེ་བརྗོད་དོན་གཏིང་ཟབ་པ་དང་།རྗོད་བྱེད་གོ་བདེ་ལ་རྩོམ་ཚུལ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་སྤུད་པའི་རྩོམ་རིག་གི་མེ་ཏོག་རབ་ཏུ་བཞད་པ་དེ་དག་གི་བསམ་བློའི་རང་བཞིན་དང་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་བྱང་ཚད་བཅས་གང་ཐད་ནས་དེང་རབས་རྩོམ་རིག་གི་གསར་གཏོད་རྣམ་པ་གང་འཚམས་ལྡན་པ་ཡོད་པའི་ཁྲོད་དུ་དོན་གྲུབ་རྒྱལ་གྱི་རྩོམ་གྱིས་ནང་གལ་ཆེའི་གནས་བབ་བཟུང་ཡོད་པ་དཔེར་ན།བོད་ཡིག་གི་ཐོག་ནས་བྲིས་པའི་སྒྲུང་གཏམ<<སད་ཀྱིས་བཅོམ་པའི་མེ་ཏོག>>དང་།<<ཤ་དང་རུས་པའི་བརྩེ་དུང་>>ལྷུག་རྩོམ<<རྐང་ལམ་ཕྲ་མོ>>དེ་བཞིན་སྙན་ངག་གི་གུ་དོག་པའི་ལམ་བུ་གཤོང་མཁན<<ལང་ཚོའི་རྦབ་ཆུ>>བཅས་ནི་ཆེས་གཟེངས་སུ་ཐོན་པ་དང་།ངོ་གནོང་མི་དགོས་པའི་རྩོམ་ཤ་སྟག་ཡིན་ལ།ལྷག་དོན་སྙན་ངག<<ལང་ཚོའི་རྦབ་ཆུ>>ཞེས་པ་དེ་ཉིད<<སྦྲང་ཆར>>དུས་དེབ་ཐོག་བཀོད་པ་ནས་བཟུང་བོད་རིགས་ཀྱི་དེང་རབས་རྩོམ་རིག་ལ་གཡོ་འགུལ་ཆེན་པོ་བྱུང་སྟེ་བསྒྱུར་བཅོས་ལ་དགའ་བའི་གཞོན་ནུ་རྩོམ་པ་པོ་མང་པོས་གསར་གཏོད་མཁན་གྱི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས<<བསྟོད་ཚིག>>དང་<<ཀ་བཤད>>ཀྱི་འཁོར་རྒྱ་ཆུང་ངུའི་ནང་མགོ་འཁོར་ནས་མི་སྡོད་པ་དང་།མངོན་བརྗོད་དང་བརྡ་རྙིང་གིས་ཁེངས་ཤིང་རྒྱན་དང་ཚིག་རྐང་སྙོམ་པའི་དྲ་བ་དོག་པོ་ལས་ཐོན་ཏེ་དངོས་ཡོད་ཀྱི་འཚོ་བའི་གོམ་སྟབས་དང་།བརྩེ་དུང་།མི་རིགས་ཀྱི་བསམ་བློའི་འདུ་ཤེས་སོགས་མཚོན་པའི་སྙན་ངག་གསར་པའི་རྩོམ་འབོར་ཆེན་བྲིས་ཡོད་པ་དེ་དག་ལ་གྲུབ་འབྲས་མངོན་གསལ་ཅན་ཐོབ་ཡོད།དེ་བཞིན་<<ཤ་དང་རུས་པའི་བརྩེ་དུང་>>ཞེས་པའི་སྒྲུང་གཏམ་དེ<<བོད་ཀྱི་རྩོམ་རིག་སྒྱུ་རྩལ>>ཐོག་བཀོད་པ་ནས་བཟུང་རྩོམ་རིག་ལས་རིགས་ཐོག་གི་ཤེས་ཡོན་ཅན་རྒན་གཞོན་ཚང་མའི་ཁྲོད་དུ་བག་ཆགས་གཏིང་ཟབ་དང་ཤུགས་རྐྱེན་ངེས་ཅན་ཐེབས་ཡོད་པ་ནི།སྒྲུང་གཏམ་དེ་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་གཤིས་རྒྱུད་མཚོན་པའི་རྩོམ་ཡག་པོ་ཞིག་ཡིན་པ་ཀུན་གྱིས་ཁས་ལེན་པ་ཙམ་དུ་མ་ཟད།དེང་དུས་རྒྱལ་ཡོངས་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་རྩོམ་རིག་ཁྱབ་ཁོངས་ནང་དུའང་རྐང་པ་འཛུགས་ཐུབ་པ་ཞིག་དང་།ང་ཚོ་བོད་རིགས་ཀྱི་དེང་རབས་རྩོམ་རིག་གི་ཚབ་མཚོན་རང་བཞིན་གྱི་ནུས་པ་ཐོན་ཐུབ་པ་ཞིག་ཀྱང་ཡིན་པས་སོ།མདོར་ན་དོན་གྲུབ་རྒྱལ་གྱིས་བོད་རིགས་ཀྱི་དེང་རབས་རྩོམ་རིག་གི་ལམ་ཐོག་ཏུ་བློ་ཁོག་ཆེན་པོས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་གསར་གཏོད་ཀྱི་འགྲོ་ལམ་ཞིག་བཏོད་དེ་གཟེངས་སུ་ཐོན་པའི་གྲུབ་འབྲས་བཞག་ཡོད་ལ། ཁོང་གི་རྩོམ་རིག་གི་བསམ་བློའི་རང་བཞིན་དང་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་རང་བཞིན་དེའང་རིམ་བཞིན་གཏིང་ཇེ་ཟབ་དང་ཕུན་སུམ་ཇེ་ཚོགས་ཀྱི་ཕྱོགས་སུ་བསྐྱོད་ཡོད་པ་དཔེར་།དང་ཐོག་གཞོན་ནུ་རྣམས་ལ་རིག་གཞུང་ཚན་རིག་སློབ་དགོས་པར་སྐུལ་བའི་བརྗོད་བྱ་ཅུང་སྟབས་བདེ་བའི་རིགས་ལས་རིམ་བཞིན་རང་རེའི་མི་རིགས་འདི་ཉིད་དཔལ་འབྱོར་དང་རིག་གནས་རྗེས་ལུས་ཐེབས་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་ལ་དཔྱད་པ་དང་།ཞིབ་དཔྱོད་གཏིང་ཟབ་བྱས་ཏེ་རྣག་ཐོག་གཙག་འཁེལ་གྱི་སྒོ་ནས་མི་རྣམས་ལ་བློ་སྒོ་འབྱེད་པ་དང་།རྨོངས་གཉིད་ལས་སད་རྒྱུར་སྐུལ་མ་དྲག་པོ་བྱེད་པའི་བརྗོད་བྱ་གཏིང་ཟབ་ལ།སྣེ་མང་རྙོག་འཛིང་ཅན་གྱི་ཕྱོགས་སུ་སྤེལ་ཡོད་པ་དེས།རྩོམ་རིག་ལས་རིགས་ཀྱི་མི་སྣ་ཚོར་སྒྱུ་རྩལ་གྱིས་མི་དམངས་མང་ཚོགས་དང་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ལ་ཞབས་འདེགས་དང་།མི་རིགས་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་དང་རིག་གནས་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་རྒྱུར་གཞོགས་འདེགས་བྱེད་དགོས་ན།སྔོན་ལ་རང་ཉིད་ཀྱི་ཞན་ཆ་རྟོགས་དགོས་པ་དང་།དེའི་རྗེས་གསར་གཏོད་ཀྱི་ལམ་དུ་བསྐྱོད་རྒྱུར་ཁྲིད་སྟོན་དང་མ་དཔེ་བཟང་པོ་བསྟན་ཡོད།འདིར་ནན་བཤད་བྱེད་དགོས་པ་ཞིག་ནི།གསར་གཏོད་བྱེད་པའི་བརྒྱུད་རིམ་ནང་བྱ་དངོས་གསར་པ་དང་གང་འདྲ་ཞིག་ཡིན་རུང་ཚུར་བསྡུ་ལེན་བྱེད་མཁས་པོ་མ་བྱུང་ན་ང་ཚོའི་རྒན་རབས་ཚོའི“ལྕམ་ལགས་ཀྱི་འགྲོ་སྟངས་མ་ཤེས་པར་བུ་མོ་ང་རང་འགྲོ་སྟངས་ཤོར”ཟེར་བའི་གཏམ་དཔེ་ལྟར་དུ་འགྱུར་ཉེན་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བས།ག་དུས་ཡིན་རུང་མུན་འཐོམས་དང་ལོང་མཆོང་གིས་གཞན་རྗེས་སུ་རྒྱུགས་པ་ནི་ལོ་རྒྱུས་དང་དངོས་ཡོད་ཀྱི་འཚོ་བ་གང་དང་ཡང་འཚམ་ཐབས་མེད་པས་ངེས་པར་དུ་གཟབ་ནན་གནང་དགོས་པ་གལ་ཆེ་ཞིང་།ལྷག་དོན་སྲོལ་རྒྱུན་སྙན་ངག་གི་འབྲི་སྲོལ་ནི“ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དངོས་མང་བཤམས་སྟོན་ཁང”དུ་སྐྱེས་པའི་དུས་ལ་སླེབས་མེད་པས་ང་ཚོས་སྲོལ་རྒྱུན་སྙན་ངག་གིས་གཙོ་བོ་བྱེད་པའི་མི་རིགས་ཀྱི་སྙན་ངག་རིག་གཞུང་དང་།རྩོམ་ཡིག་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་རྒྱུ་གལ་ཆེར་འཛིན་འོས་པ་གླེང་དུ་མེད།དེར་བརྟེན་གསར་དུ་ཐོན་པའི་རྩོམ་དེ་དག་གིས་རང་རེའི་མི་རིགས་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་སྙན་ངག་རྩོམ་སྲོལ་གྱི་རྐུབ་སྟེགས་འཕྲོག་པ་ཞིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་མེད་ལ།སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་སྙན་ངག་ནི་དུས་ལས་འདས་པ་ཞིག་རེད་ཅེས་བཤད་པ་དེ་བས་ཀྱང་མིན།འོན་ཀྱང་ཁོ་བོས<<ལང་ཚོའི་རྦབ་ཆུ>>སོགས་དོན་གྲུབ་རྒྱལ་གྱིས་རྩོམ་དག་ལ་རང་བློས་གང་དཔོག་གིས་བསྔགས་བརྗོད་དང་གདེང་འཇོག་གང་ལེགས་བགྱིས་པ་དེ་ནི།རྩོམ་པ་པོ་གང་ཉིད་གསར་གཏོད་ཀྱི་ལམ་བུ་འབྱེད་མཁན་ཞིག་དང་།གང་དེའི་རྩོམ་གྱིས་བོད་རིགས་ཀྱི་སྙན་ངག་བང་མཛོད་ནང་དུ་རིན་ཐང་བྲལ་བའི་ནོར་བུ་གསར་པ་ཞིག་ཁ་སྣོན་བྱས་པ་དེའང་རང་རེའི་རྩོམ་རིག་གི་མ་ལག་ཅིག་ཏུ་འགྲུབ་པར་སེམས་ནས་བརྗོད་པ་རེ་ཞིག་རྫོགས་སོ།།

(1989ལོའི<བོད་ལྗོངས་ཞིབ་འཇུག>དེབ་དང་པོ་ལས་བདམས།)

 

རྩོམ་ཁུངས།

དཔྱད་མཆན ཡོངས་སུ་གཟིགས།དཔྱད་མཆན།

མིང་མི་འགོད་པར་སྤེལ།