མི་གཤིས་རྣལ་མའི་གད་རྒྱངས།

རིན་ཆེན།༼ནུབ་བྱང་མི་རིགས་སློབ་ མཆོད་མེ་བོད་ཀྱི་རྩོམ་རིག་དྲ་བ། 2012-05-30

                _   སྟག་འབུམ་རྒྱལ་གྱི་སྒྲུང་འབྲིང་《ལོ་ཟླ་ནི་སྡོང་ལོའི་སྟེང་དུ་བཀོད་པའི་བརྙན་རིས་བཞིན》ཞེས་པ་བཀླགས་རྗེས་ཀྱི་བསམ་གཞིག
                                               
                                གླེང་གཞི།
     སྒྲུང་གཏམ་རྩོམ་པ་པོ་གྲགས་ཅན་སྟག་འབུམ་རྒྱལ་ལགས་ནི་བོད་ཀྱི་བརྩམས་སྒྲུང་གསར་བའམ་དེང་རབས་བརྩམས་སྒྲུང་གི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་གོ་གནས་དང་ཤུགས་རྐྱེན་ངེས་ཅན་ལྡན་པའི་རྩོམ་པ་པོ་ཞིག་ཡིན་ཞིང་།  བོད་རང་གི་སྐད་ཡིག་ཐོག་ནས་སྒྲུང་ རྩོམ་ལ་འཇུག་པའི་རྩོམ་མཁན་ཁྱད་དུ་འཕགས་པ་ཞིག་རེད། དེ་སྔོན་ཁོ་བོས་བཀླགས་མྱོང་བའི་ཁོང་གི་བརྩམས་སྒྲུང་ལ《ཉིན་གཅིག་གི་ཆོ་འཕྲུལ》དང་། 《ཁྱི་རྒན》 《སྡེ་དཔོན》 《རྒུད》 《མི་རབས་གསུམ་གྱི་རྨི་ལམ》 《ནག་ཞར་སྡེ་བའི་གཏམ་རྒྱུད》    《ལྷིང་འཇགས་ཀྱི་རྩྭ་ཐང》 《སྒོ་ཁྱི》《མི་ཚེའི་གླུ་དབྱངས》《ཧྰ་པ་གསོས་པའི་ཟིན་བྲིས》སོགས་ཡོད་ཅིང་། དེ་དག་ལས་མཐོང་ ཐུབ་པ་ནི་རྩོམ་པ་པོ་ཁོང་སྒྲུང་ཐུང་དང་སྒྲུང་འབྲིང་།སྒྲུང་རིང་གསུམ་ཀའི་ལམ་ནས་བརྩམས་སྒྲུང་ལ་འཇུག་པའི་རྩོམ་མཁན་ཞིག་ཡིན་པ་ཤེས་ནུས་པ་ཡིན་ལ། ཁོང་གི་བརྩམས་སྒྲུང་གི་མཚོན་ཐབས་ཆ་ནས་བཤད་ན། དངོས་ཡོད་རིང་ལུགས་ནས་དེང་ རབས་རིང་ལུགས་དང་།  དེ་ནས་ཕྱིར་དངོས་ཡོད་རིང་ལུགས་སུ་འཕེལ་བའི་བརྒྱུད་རིམ་ཞིག་ཡིན་འདུག
      འདིར་གླེང་བར་བྱ་བའི་ཁོང་གི་བརྩམས་སྒྲུང་འབྲིང་གྲས་《ལོ་ཟླ་ནི་སྡོང་ལོའི་སྟེང་དུ་བཀོད་པའི་བརྙན་རིས་བཞིན》ཞེས་པ་དེ་ནི་༢༠༡༡ལོའི་《བོད་ཀྱི་རྩོམ་རིག་སྒྱུ་རྩལ》དེབ་དང་པོ་ནས་དྲུག་པ་བར་དང་།     ༢༠༡༢ལོའི་དུས་དེབ་དང་པོའི་ཐོག་བཀོད་ཡོད། སྒྲུང་འབྲིང་དེ་ནི་རྩོམ་པ་པོས་དངོས་ཡོད་རིང་ལུགས་ཀྱི་ཐབས་ལམ་ནས་བརྩམས་པ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། དེའི་ ནང་ཨ་ནེ་བཀྲ་ཁོ་དང་། བུ་མོ་ཚེ་སྐྱིད། བུ་མོ་ཚེ་སྐྱིད་ཀྱི་བུ་སྐྱ་བྷོ། ཨ་ཁུ་དབང་ལོ། ཨ་ཁུ་དབང་ལོའི་བུ་དོན་གྲུབ་སོགས་ནས་ གཙོས་པའི་མི་སྣ་བརྒྱད་དགུ་ཙམ་ཞིག་བཀོད་སྒྲིག་བྱས་འདུག་ཅིང་། རྩོམ་དེའི་མི་སྣ་གཙོ་བོ་ནི་ཚེ་སྐྱིད་ཡིན་པར་སེམས། རྒྱུ་ མཚན་ནི་རྩོམ་པ་པོས་རྩོམ་གྱི་མགོ་ནས་མཇུག་བར་སྨྱུག་ཁ་མང་པོ་བཀོལ་ནས་ཞིབ་འབྲི་ཅུང་རྒྱས་པར་གནང་ཡོད་པ་ནི་བུ་མོ་ཚེ་སྐྱིད་ཡིན་ལ། རྩོམ་དེའི་ནང་དོན་གྱི་ཆ་ནས་བཤད་ཀྱང་། མི་སྣ་གཙོ་བོ་བུ་མོ་ཚེ་སྐྱིད་ཀྱི་བརྒྱུད་མྱོང་བའི་དགའ་སྐྱོ་ཆགས་ སྡང་གི་མི་ཚེའི་ལམ་བུ་དེ་སྡོང་པོའི་སྟེང་གི་ལོ་མ་རེ་རེའི་ཐོག་ཏུ་བཀོད་པའི་བརྙན་རིས་བཞིན་ཀློག་པ་པོ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱན་ལམ་དུ་བསྟར་ཡོད་པས་སོ། གཤམ་ལ་ཁོ་བོས་སྒྲུང་གཏམ་དེ་བཀླགས་རྗེས་ཀྱི་བསམ་གཞིག་ཐན་ཐུན་རེ་བཀོད་པར་བྱ་སྟེ།
                           དང་པོ།   དངོས་ཡོད་འཚོ་བའི་ཁྲོད་ཀྱི་མི་དང་མིའི་བར་གྱི་འགལ་འབྲེལ་རྣལ་མ།
  འཇིག་རྟེན་གྱི་གཏམ་དཔེར། “དཔྱིད་གསུམ་རིང་མོར་གྲང་གསུམ་དྲོ་གསུམ་དང་།  མི་ཚེ་རིང་པོར་སྐྱིད་གསུམ་སྡུག་གསུམ”ཞེས་པ་ལྟར།  བརྩམས་སྒྲུང་དེའི་ནང་དུ་མི་སྣ་གཙོ་བོ་ཚེ་སྐྱིད་ཀྱི་བརྒྱུད་མྱོང་བའི་སྐྱིད་སྡུག་འདྲེས་མའི་མི་ཚེའི་ལམ་བུ་དེ་ཀློག་པ་པོའི་སྤྱན་ལམ་དུ་བསྟར་ཡོད་དེ། ཐོག་མར་མོ་ལོ་བཅོ་བརྒྱད་ལ་སོན་པའི་ལོ་དེར་སྡེ་བའི་བུ་མོ་འགའ་དང་ལྷན་དུ་འགྲོགས་ ནས་མཁར་གྲོང་དུ་“ལས་ཀ་”བྱེད་པར་བུད་ཀྱང་།   མོའི་འདོད་ཐོག་ལ་རྟ་རྒྱུགས་པ་ལྟ་བུ་ཞིག་མ་བྱུང་བའི་ཁར་ཕ་སུ་ཡིན་   ཆ་མི་འཚལ་བའི་བྱིས་པ་ཞིག་མངལ་དུ་སྦྲུམ་ནས་ཕ་ཡུལ་དུ་ཕྱིར་ལོག་བྱ་དགོས་བྱུང་བའི་སྐྱོ་གར་དང་། རང་ཉིད་ལ་འཚམས་ པའི་ཁྱོ་ག་ཞིག་ལག་ཏུ་འབྱུང་རྒྱུ་ལྟ་ཅི། ཀླད་པའི་དབང་རྩར་སྐྱོན་གྱིས་དྲི་མས་བསླད་པའི་བུ་ཞིག་བཙས་ནས་འདུག་དགོས་ བྱུང་བས། རང་གི་མ་ནས་གཙོས་པའི་སྡེ་བའི་སྐྱེ་བོ་དུ་མས་མོ་ལ་འཛིན་པའི་རྣམ་འགྱུར་འགྱུར་ཅིང་། མོ་ལ་འཕྱ་སྨོད་དང་ལབ་ གླེང་སྣ་ཚོགས་བྱས་པ་སོགས་ཁེར་རྐྱང་དང་སྐྱོ་གདུང་གི་ཀློང་དུ་ཚུད་པའི་མོའི་ཉམ་ཐག་གི་ལས་དབང་བཀོད་སྒྲིག་བྱས་འདུག    འོན་ཀྱང་།དོན་གྲུབ་ཀྱི་ཕ་སྟེ་ཨ་ཁུ་དབང་ལོ་མོ་ཚང་དུ་སྐྱ་བྷོ་བཙལ་ནས་བོང་བུ་འཚོལ་བར་ཡོང་བའི་ཉིན་དེ་ནས་བཟུང་མོའི་ལས་དབང་ལ་འགྱུར་ལྡོག་གསར་བ་ཞིག་བྱུང་བ་སྟེ། ཨ་ཁུ་དབང་ལོས་རང་གི་བུ་དོན་གྲུབ་དང་ཚེ་སྐྱིད་གཉིས་ལྷན་དུ་འདུག་ ཏུ་བཅུག་ན་སྙམ་པའི་བསམ་པ་དེ་ཁ་ཁོག་པས་མ་གསང་ལ་བློ་སྒྱུ་མས་མ་བསྐུམ་པར་ཨ་ནེ་བཀྲ་ཁོ་ལ་ཞུས་པ་དང་།  རིམ་གྱིས་ཁོང་ཚང་དུ་གཉེན་སློང་བར་ཡོང་བ་སོགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་བྲིས་པ་རྒྱུད། མོའི་བསམ་པར་དགའ་སྐྱོ་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་འཆར་སྣང་ སྣ་ཚོགས་སྐྱེས་ཤིང་། སྡེ་བའི་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཁོ་གཉིས་མཉམ་དུ་འདུག་ན་འཚམས་མིན་གྱི་སྐོར་ལ་ལབ་གླེང་སྣ་ཚོགས་བྱས་ལ། ཁོ་གཉིས་ཁྱི་ཚང་གཉིས་ཀྱི་བར་དབྱེན་དཀྲུག་བརྒྱབ་པ་སོགས་བཀོད་ནས་མོའི་ལས་དབང་ལ་འགྱུར་ལྡོག་གསར་བ་ཞིག་བྱུང་བ་དང་བསྟུན། སྒྲུང་གི་བྱུང་རིམ་ལ་ཡང་འགྱུར་མཚམས་(转折)གསར་བ་ཞིག་བྱུང་ཡོད།
དེ་བཞིན། མོས་གཞན་གྱི་མྱི་ཁ་དང་ཟེར་སྒྲོས་འཆལ་གཏམ་འོག་གཉའ་འཁུམ་ནས་མ་བསྡད་པར་རང་འདོད་བཞིན་ དོན་གྲུབ་ཀྱི་ཆུང་མར་ཕྱིན་ནས་གཉེན་སྟོན་ལ་རོལ་ཞིང་། ཁོ་དང་བདེ་སྐྱིད་ལྡན་པའི་འཚོ་བ་བསྐྱལ་འགོ་བརྩམས་ཡོད།དེ་ལས་མོའི་ཞུམ་པ་མེད་པའི་སྙིང་སྟོབས་དང་། བུ་མོ་ཞིག་གིས་རང་གི་མི་ཚེ་གང་པོའི་བདེ་སྐྱིད་ལ་བརྩོན་ལེན་བྱེད་པའི་རང་གཤིས་ རྣལ་མ་དེ་ཀློག་པ་པོ་རྣམས་ལ་ཉམས་སུ་མྱོང་དུ་བཅུག་ཡོད།སྤྱིར་མི་ཚེའི་བགྲོད་ལམ་ནི་དཀའ་སྡུག་དང་བར་ཆད་ཀྱིས་ཁེངས་
པའི་ཀྱག་ཀྱོག་གི་ལམ་བུ་ཞིག་ཡིན་པས།བྱ་བ་ཐམས་ཅད་རང་འདོད་བཞིན་གང་བསམ་ལྷུན་གྲུབ་ཞིག་མ་ཡིན་རྐྱེན། ཁོ་གཉིས་ཀྱི་མི་ཚེའི་ལམ་བུའི་ཐོག་ཏུ་ཡང་དཀའ་སྡུག་གི་གནས་དུ་མ་འཕྲད་ཡོད་པ་ནི་སྨོས་ཅི་དགོས།  ཐོག་མར་ཚེ་སྐྱིད་ཀྱི་མ་སྟེ་ཨ་ནེ་བཀྲ་ཁོར་མཆིན་ནད་བྱུང་ནས་སྟབས་མ་ལེགས་པར་ཚེ་ལས་འདས་པ་དང་། ཨ་ནེ་བཀྲ་ཁོ་ཚེ་ལས་འདས་རྐྱེན་སྐྱ་བྷོ་ལ་བདག་སྐྱོང་བྱེད་མཁན་མེད་པས། སྐྱ་བྷོར་གསོ་སྐྱོང་བྱ་བའི་འོས་འགན་དེ་ཁོ་གཉིས་ཀྱི་ཕྲག་ཐོག་ཏུ་བབས་པ་དེ་རེད།     གཉིས་ནས་དོན་གྲུབ་ཀྱི་འདོད་པ་བཞིན་ཚེ་སྐྱིད་ལ་ཕྲུ་གུ་བུ་མོ་མ་གཏོགས་བུ་བཙས་མེད་པས། ཁོའི་རེ་བ་སྟོང་ཟད་དུ་སོང་རྐྱེན། ཁོས་དུས་རྒྱུན་ཁྱིམ་ལ་དུས་ཐོག་ཏུ་མ་ལོག་པ་དང་། མོ་ལ་ཡང་ཁ་ཡ་དེ་ཙམ་མི་བྱེད་པ་སོགས་ཁོ་གཉིས་ཀྱི་བརྩེ་དུང་ལ་མངོན་གསལ་ མིན་པའི་བར་ཆད་འབྱུང་བ་སོགས་སྣང་ཚུལ་དུ་མ་འགྲེམས་སྟོན་བྱས་ཡོད་ཅིང་།མོས་རང་ཉིད་ཀྱི་བརྩེ་དུང་ལ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་བརྩོན་ལེན་བྱེད་པའི་བཀོད་པ་སྣ་ཚོགས་འཐེན་ཡོད་པའི་སྐོར་དང་། དོན་གྲུབ་ཀྱང་ལས་རོགས་བུ་མོ་ལྕགས་མོ་ཐར་གྱི་ བཅོས་མ་མིན་པའི་བརྩེ་དུང་གི་གནས་ཚུལ་ཐོས་རྗེས་རང་སེམས་ལ་གཡོ་སྒུལ་དྲག་པོ་ཐེབས་ནས་མཐར་ཁོ་དང་ཚེ་སྐྱིད་གཉིས་ལ་དྲོད་ལམ་ལམ་གྱི་ཁྱིམ་གཞིས་དྲོན་མོ་ཞིག་འབྱུང་ཚུལ། ཚེ་སྐྱིད་ཀྱི་བུ་སྐྱ་བྷོ་ཡང་ཀླད་པའི་དབང་རྩར་སྐྱོན་ཡོད་པའི་ནད་ ལས་སངས་ཏེ་རྐྱེ་ངན་གྲོགས་སུ་གྱུར་ནས་ཀུན་གྱིས་བླ་ནས་བླ་རུ་བཀུར་བའི་གྲུབ་ཐོབ་ཚང་དུ་གྱུར་ཚུལ་སོགས་སྒྲུང་གི་སྟོད་་་་་ ཆར་སྐྱོ་གདུང་གི་ཀློང་དུ་ཚུད་པའི་བུད་མེད་ཁེར་རྐྱང་བ་ཞིག་གི་ཉམ་ཐག་པའི་ལས་དབང་བཀོད་སྒྲིག་བྱས་འདུག་ཅིང་། བར་དུ་མོའི་ལས་དབང་ལ་འགྱུར་ལྡོག་གསར་བ་ཞིག་བྱུང་སྟེ་དགའ་སྐྱོ་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་བརྩེ་དུང་གི་ལམ་བུར་བཞུད་པའི་སྐོར་བྲིས་ཡོད།  མཐར་མོའི་ལས་དབང་ལ་བར་ཆད་བྱུང་ནས་མོས་དཀའ་ངལ་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་ཆེད་དུ་དཀའ་སྤྱད་བརྩོན་ལེན་ བྱེད་བཞིན་པའི་གནས་ཚུལ་སོགས་བྲིས་ནས་སྤྲོ་གར་གྱི་ཚུལ་དུ་མཇུག་བསྡུས་ཡོད་པའོ།
    སྤྱིར་བརྩམས་སྒྲུང་དེའི་ཆེས་དགེ་མཚན་ལྡན་པའི་གནས་གཙོ་བོ་གང་ཡིན་ཟེར་ན། ཁོ་བོས་བལྟས་ན། དངོས་ཡོད་འཚོ་བའི་ བྲོ་བས་ཕྱུག་པའི་མི་སྣའི་བར་གྱི་འགལ་འབྲེལ་རྣལ་མ་ཞིག་རྩོམ་དུ་བཀོད་ནས། མིའི་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་རང་གཤིས་རྣལ་མ་ཞིག་གི་སྣང་བརྙན་ཞིབ་འབྲི་བྱས་འདུག་པ་དེ་རེད་ཅེས་བརྗོད་ན་ཆོག་པར་སྙམ། རྒྱུ་མཚན་ནི་ང་ཚོས་རྩོམ་དེ་མགོ་ནས་མཇུག་བར་ ལན་འགའ་བཀླགས་རྗེས། ང་ཚོར་བག་ཆགས་ཆེ་ཤོས་བཞག་ཡོད་པ་ནི་ཚེ་སྐྱིད་ཟེར་བའི་བུ་མོ་ཞིག་གིས་མི་དང་མིའི་བར་གྱི་ འགལ་འབྲེལ་སྣ་ཚོགས་ཀློང་ནས་རང་ཉིད་ལ་དབང་བའི་བརྩེ་དུང་དོན་གཉེར་གྱི་སླད་དུ་བརྩོན་ལེན་མང་དག་ཅིག་བྱས་ཏེ་ མཐར་མོ་ལ་རང་ཉིད་ལ་དབང་བའི་ཁྱིམ་གཞིས་ཤིག་འབྱུང་བ་དེ་རེད་སྙམ། རྩོམ་དེར་མི་སྣའི་བར་གྱི་འགལ་འབྲེལ་གྱི་གནས་དུ་མ་འགྲེམས་སྟོན་བྱས་ཡོད་དེ།  དཔེར་ན། ཨ་ཁུ་དབང་ལོ་ཨ་ནེ་བཀྲ་ཁོ་ཚང་དུ་མི་ཡོང་བའི་སྔོན་ལ། སྡེ་བའི་མི་ཙམ་མ་ཟད་ རང་ཉིད་ཀྱི་ཨ་མས་ཀྱང་ཚེ་སྐྱིད་ཀྱི་མིང་ནས་མི་འབོད་པར་“ཁྱོད” དང་“བླུན་མོ”ཞེས་འབོད་ལ།  མོ་ལ་སྐྱེས་པ་གཞན་ པས་ཚུལ་མིན་གྱི་བརྙས་དམོད་བྱས་ནའང་“དེ་ནི་མོ་རང་ཉིད་ཀྱིས་བཙལ་བའི་ལས་ཀ་རེད།  སྐྱག་དྲི་མ་བྲོ་ན་སྦྲང་ནག་ག་ལ་ འཁོར” ཟེར་བ་སོགས་མཐོང་ཆུང་དང་འཕྱ་སྨོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ཀྱང་།  རྗེས་སུ་བུ་དོན་གྲུབ་དང་འབྲེལ་བའི་གཉེན་དོན་གླེང་ བའི་སྐབས་སུ་“ཚེ་བྷོ”དང་“ངེད་ཚང་གི་ཚེ་བྷོ”ཞེས་འབོད་ཀྱི་ཡོད་ལ། མོ་ལ་བསྟོད་པ་མང་དག་ཅིག་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།  དེ་ ལས་འཚོ་བའི་ཁྲོད་ཀྱི་མི་དང་མིའི་བར་གྱི་འགལ་འབྲེལ་རྣལ་མ་ཞིག་ཚུར་སྣང་བྱ་ཐུབ་ཡོད་ལ། ཡང་ཚེ་སྐྱིད་ཀྱི་བུ་སྐྱ་བྷོ་ལ་ཆ་ མཚོན་ནས་བཤད་ཀྱང་། སྐྱ་བྷོ་ཐོག་མར་དགོན་པར་སླེབས་དུས། ཁོའི་བཙུན་མིང་ལ་དགེ་འདུན་རྒྱ་མཚོའམ་དགེ་རྒྱམ་ཞེས་ འབོད་ཀྱི་ཡོད་ཀྱང་། རིམ་གྱིས་ཁོའི་མིང་ནས་འབོད་མཁན་མེད་པར། “མུག་ཕྲུག”དང་“བླུན་རྒན” “མུག་རྒན”ཞེས་ངན་ སྨོས་དང་འཕྱ་སྨོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་མོད། ཁོ་ལ་རྐྱེ་ངན་གྲོགས་སུ་འཆར་བའི་དུས་སུ།“གྲུབ་ཐོབ་ཚང”ཞེས་འབོད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད།   དེ་ལས་ང་ཚོས་མི་དང་མིའི་བར་གྱི་འགལ་འབྲེལ་རྣལ་མ་ཞིག་གསལ་བཤད་བྱ་བཞིན་ཡོད་ལ། རང་མི་རིགས་ཀྱི་རིག་གནས་ ཀྱི་སྣང་ཚུལ་ངན་པ་སྟེ་དམན་ལ་འཕྱ་སྨོད་དང་མཐོ་ལ་གུས་གུས་ཞུམ་ཞུམ་བྱེད་པའི་སྐྱུག་བྲོ་བའི་སྣང་ཚུལ་ཞིག་ཐེར་འདོན་་་་ བྱས་འདུག དེ་བཞིན། གཞན་ལ་འཕྱ་སྨོད་དང་མི་གཞན་གྱི་ལྐོག་ཏུ་ལབ་གླེང་ངམ་རྒྱབ་བཤད་རྒྱབ་ནས་གཞན་གྱི་ཡིད་སེམས་ དཀྲུག་པར་བྱེད་པའི་སྣང་ཚུལ་གསལ་སྟོན་བྱས་ཡོད་དེ། དེ་དག་ནི་ལྷ་མོ་ཚེ་རིང་ནས་གཙོས་པའི་སྡེ་བའི་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཚེ་ སྐྱིད་ཀྱི་སྐོར་ལ་ལྐོག་ལབ་བྱེད་པའི་སྐད་ཆ་དང་། ཚེ་སྐྱིད་དང་རྒྱ་མོ་སྐྱིད་ཀྱིས་གཞན་གྱི་གནས་ཚུལ་སྐོར་ལ་ལྐོག་ལབ་བྱེད་པའི་ གཏམ་གླེང་དག་ལས་ཤེས་ནུས་པ་ཡིན། དེ་ལས་རང་མི་རིགས་ཀྱི་འཚོ་བའི་གྲུ་ཟུར་རེ་རེ་ན་གནས་པའི་གཤིས་སྤྱོད་ཐ་ཤལ་བ་ ཞིག་སྟེ། གང་བྱུང་དུ་གཞན་ལ་ལྐོག་བཤད་བྱས་ནས་གཞན་གྱི་ཡིད་སེམས་དཀྲུགས་པའི་སྣང་ཚུལ་ངན་པ་དམར་རྗེན་དུ་ བཤམས་ཤིང་དེ་འདྲའི་སྣང་ཚུལ་ངན་པར་ཁ་རྡུང་དྲག་པོ་བཏང་ཡོད།   
  རྩོམ་དེའི་ནང་དོན་གྲུབ་ཀྱིས་རང་གི་ཆུང་མར་ཕྲུ་གུ་བུ་ཞིག་མ་བཙས་པར་འཁང་ར་བྱེད་པ་དང་། དེ་བཞིན་ཚེ་སྐྱིད་ཀྱིས་ རང་ལ་བུ་མོ་ཞིག་བཙས་པའི་གནས་ཚུལ་ཤེས་ཕྲལ“དེས་ན་བྱིས་པ་འདི་བཙས་མ་བཙས་གཅིག་ཡིན་སོང་བ་རེད་ཨང”ཟེར་ བ་དང་།  དེ་བཞིན་མོས་རང་གི་བུ་མོར་བལྟས་ནས“སྐྱག་ཕྲུག་མ་ཁྱོད་བུ་ཞིག་ཅི་ལ་མིན་སོང་། ཁྱོད་བུ་ཞིག་ཡིན་ཚེ་ཨ་མའི་ སེམས་ཅི་འདྲའི་སྐྱིད་ཨང”ལྟ་བུའི་སྐད་ཆས་མོ་རང་བུད་མེད་ཅིག་ཡིན་རུང་སྔར་བཞིན་ཕོ་མཆོག་མོ་དམན་གྱི་རྙིང་ཞེན་གྱི་  
ལྟ་བས་ཕྱུག་པ་གསལ་བཤད་བྱས་ཡོད་ལ། དོན་གྲུབ་ལ་ཆ་མཚོན་ནས་བཤད་ན། རང་ཉིད་རིག་གནས་པ་ཞིག་གི་བརྟུལ་ཞུགས་འཛིན་ཡོད་ཀྱང་སྔར་བཞིན་བོད་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་སུ་གནས་པའི་འདུ་ཤེས་རྙིང་བ་ཞིག་གི་འཆིང་ཐག་ལས་གྲོལ་མེད་པ་གསལ་པོར་བསྟན་ཡོད་པས། རྩོམ་པ་པོས་དེ་འདྲའི་སྣང་ཚུལ་ངན་པར་དགག་རྒྱག་དང་སུན་འབྱིན་བྱས་ཡོད། དེ་བཞིན། ཚེ་སྐྱིད་ཀྱིས་ སྐྱ་བྷོའི་མགོ་ལ་བྱིལ་བྱིལ་བྱེད་བཞིན་དུ། “རྗེས་ཕྱོགས་སུ་ཁྱོད་ཀྱི་ཨ་མའི་མིང་ལ་ཨ་མ་ཞེས་འབོད་མི་རུང”ཞེས་པ་དང་། སྐྱ་བྷོ་
སློབ་གྲྭར་སྡོད་རིང་སྐྱ་བྷོའི་དགེ་རྒན་གྱིས་ཁྱིམ་བདག་བོས་ནས་དོན་དག་ལ་རྒྱུས་ལོན་བྱ་ཆེད་མོ་བོས་ཀྱང་། མོས་དགེ་རྒན་ལ་ སྐྱ་བྷོའི་གནས་ཚུལ་ཤོད་དུས“ཡི་གེ་མ་ཤེས་ཀྱང་ཆོག  ཁོ་རང་གང་བྱུང་ངང་སློབ་གྲྭའི་ནང་བསྡད་དུ་བཅུག་པས་ཆོག”ཟེར་ བའི་སྐད་ཆ་སོགས་ལས་ཨ་མ་ཞིག་གིས་རང་གི་ཕྲུ་གུའི་མདུན་ལམ་ལ་གཏན་ནས་བསམ་གཞིགས་མི་བྱེད་པའི་སྣང་ཚུལ་སོགས་ལ་ཁ་རྡུང་བཏང་འདུག་ཅེས་དངོས་ཡོད་དགག་སྒྲུབ་རིང་ལུགས་ཀྱི་ལྟ་ཚུལ་གྱིས་འགྲེལ་བཤད་བྱས་ཀྱང་མི་ཆོག་རྒྱུ་མེད་མོད། ཁོ་བོས་བསམ་ན་དགག་སྒྲུབ་ལས་བུད་མེད་ཞིག་གིས་བཞུད་མྱོང་བའི་ཀྱག་ཀྱོག་གི་མི་ཚེའི་ལམ་བུ་དང་།མོའི་དགའ་སྐྱོ་ཆགས་སྡང་གི་ཚོར་འདུ་དྲག་པོའི་སྣང་བརྙན་བརྙན་རིས་བཞིན་མཚོན་འདུག་པ་དང་། མིའི་ལྷན་སྐྱེས་ལ་མངའ་བའི་མི་གཤིས་རྣལ་ མ་ཞིག་གསལ་སྟོན་བྱས་འདུག་ཅེས་བཤད་ན་ཅུང་འཚམས་པར་འདོད། རྒྱུ་མཚན་ནི་རྩོམ་གྱི་ནང་མཛེས་རྟོག་གི་ཆ་དེ་གཙོ་ བོ་དགག་རྒྱག་དང་སུན་འབྱིན་གྱི་སྟེང་ན་མེད་པར། རང་མི་རིགས་ཀྱི་འཚོ་བའི་ཁྲོད་གནས་པའི་མི་སྣ་འགའི་གཤིས་སུ་གྲུབ་ པའི་སྣང་བརྙན་བརྒྱུད།   མི་གཤིས་ལ་བཅིངས་འགྲོལ་བྱེད་པའི་མཛེས་པའི་སྟེང་ན་ཡོད་སྙམ། དཔེར་ན། སྒྲུང་གི་ནང་དུ་མི་སྣ་དོན་གྲུབ་ལ་ཆ་མཚོན་ནས་བཤད་ན། ཁོ་རང་ཉིད་ཀྱི་ཆུང་མ་སྔོན་མ་དང་བཟའ་ཚང་ཁ་འཐོར་དུ་སོང་བའི་རྒྱུ་རྐྱེན་གཙོ་བོ་ནི་མོ་ལ་ཕྲུ་གུ་བཙའ་བའི་ནུས་པ་མེད་པས་རེད།  འོན་ཀྱང་། ད་ཆ་ཚེ་སྐྱིད་དང་གཉེན་སྒྲིག་བྱས་ནས་མོ་ལ་ཕྲུ་གུ་བུ་མོ་གཉིས་ བཙས་ཀྱང་།  ཁོས་ཕྲུ་གུ་བུ་མོ་མ་གཏོགས་བུ་མ་བཙས་པར་འཁང་ར་བྱས་ནས་ཚེ་སྐྱིད་དང་བར་ཐག་རིང་དུ་གཏོང་གིན་ཡོད་པ་རེད།     དེ་ལས་མིའི་ནང་སེམས་ན་ཆུ་ཀློང་ཇི་བཞིན་དྲག་ཏུ་ལྡིང་བའི་འདོད་སྲེད་དེ་དམར་རྗེན་དུ་བཏོན་ཡོད་ལ།   མི་ལ་ཐུན་མོང་དུ་ཡོད་པའི་བདག་འཛིན་དང་། ཆགས་སྡང་སོགས་ཀྱི་གཉུག་གཤིས་སུ་གྲུབ་པའི་མིའི་འདོད་སྲེད་ཀྱི་མི་གཤིས་ཤིག་ འགྲེམས་སྟོན་བྱས་ཡོད།དེ་ནི་དབྱིན་ཇིའི་ཀུན་སྤྱོད་སྨྲ་བའི་མཚན་ཉིད་རིག་པ་གྲགས་ཅན་ལའོ་སུའུ་(罗素)ཡིས་བཤད་པ་ཇི་ བཞིན།“མིའི་རིགས་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་མཐའ་དག་འབྱུང་བའི་ཁུངས་ལ་ཁག་གཉིས་ཡོད་དེ།   དེ་ནི་འདོད་པ་དང་།  ཧོལ་རྒྱུགས་སོ”ཞེས་པ་ལྟར་རོ།    དེ་ལས་རྩོམ་པ་པོས་མིའི་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་གཤིས་ཀར་བརྩི་འཇོག་བྱས་པ་རྟོགས་ཐུབ་པ་ཡིན་ལ།   འཚོ་བའི་བདེན་དངོས་རང་བཞིན་ལ་གཙིགས་ཆེན་དང་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་མཛེས་པ་དོན་དུ་གཉེར་བའི་རྩོམ་རིག་གི་གོང་ཐང་འཁྱེར་ཕྱོགས་ལ་བརྩི་བཀུར་བྱས་པ་ཤེས་ནུས་ཤིང་། མི་གཤིས་ལ་བཅིངས་འགྲོལ་བྱེད་པའི་འགན་འཁྲི་ཕྲག་ཏུ་བླངས་པ་ཡང་མཐོང་ཐུབ། དེ་ནི་
རྒྱའི་རྩོམ་པ་པོ་ལུའུ་ཞུན་གྱིས་གསུངས་པ་ཇི་བཞིན། “རྩོམ་རིག་གསར་བརྗེ་མཁན་གྱི་དམིགས་འདུན་གཙོ་བོ་ནི་མི་གཤིས་ལ་ བཅིངས་འགྲོལ་གཏོང་རྒྱུ་དེའོ་”  ཞེས་པ་དང་། “མི་རིགས་ཤིག་གི་ཕྱིའི་རྨ་ཁ་གསོ་བ་ལས། ནང་སེམས་ཀྱི་གཅོང་ནད་གསོ་རྒྱུ་གལ” ཞེས་པ་བཞིན་རྩོམ་པ་པོ་ཁོང་གིས་ཀྱང་རང་མི་རིགས་ཀྱི་འཚོ་བའི་ཁྲོད་གནས་བཞིན་པའི་མི་དང་མིའི་དབར་གྱི་འགལ་འབྲེལ་རྩོམ་གྱི་བརྗོད་བྱར་བཀོད་ནས་མི་གཤིས་ལ་བཅིངས་འགྲོལ་བྱེད་པའི་ཕྱོགས་ལ་སྨྱུག་ཁ་བཀོལ་ཡོད་ལ། མི་ཆོས་ ཀུན་སྤྱོད་ཀྱི་མཐོང་སྣེ་བསྐྱུར་ཏེ་མི་གཤིས་ཀྱི་མཐོང་སྣེ་སྤྱད་པ་ཞིག་ཡིན་རྐྱེན་ཀློག་པ་པོས་དེ་འདྲའི་སྣང་ཚུལ་ལ་དོ་ཁུར་དང་ བསམ་གཞིགས་བྱེད་དུ་བཅུག་ཡོད་པ་ཡིན་པས། རྩོམ་དེར་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་རིན་ཐང་ཆེན་པོ་ལྡན་ཡོད་པ་ཡིན་ལ། མཛེས་རྟོག་གི་ ཆ་ཡང་ངེས་ཅན་ལྡན་ཡོད་པར་སེམས། རྒྱུ་མཚན་ནི་སྒྱུ་རྩལ་བརྩམས་ཆོས་ཀྱི་མཛེས་རྟོག་ཅེས་པ་གཙོ་བོ་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་བདེན་ པའི་ངོས་ན་ཡོད་སྙམ། དེ་བཞིན་སྒྲུང་གི་མཇུག་ཏུ་ལྕགས་མོ་ཐར་གྱིས་ཡིད་སེམས་འགུལ་བའི་གཏམ་དག་ཐོས་རྗེས་དོན་གྲུབ་ ལ་རྨོངས་གཉིད་ལས་སད་པ་ལྟ་བུའི་ངེས་ཤེས་ཟབ་མོ་ཞིག་བྱུང་བ་ལྷུག་བརྗོད་བྱས་ཡོད་པས། དེ་ལས་ང་ཚོར་འདོད་ཆུང་ ཆོག་ཤེས་བྱ་དགོས་པའི་གོ་བསྐོན་སློབ་གསོའི་ནུས་པ་ཆེན་པོ་ཐེབས་སུ་བཅུག་ཡོད།    ཞང་སྟོན་བསྟན་པ་རྒྱ་མཚོ་མཆོག་གིས། “ལག་པས་བདེ་བ་ཅན་ལ་འཕེན་མཁན་མེད། ། རྐང་བ་བཟུང་ནས་དམྱལ་བར་འཕེན་མཁན་མེད། ། རང་གི་སྐྱིད་སྡུག་རང་ གི་ལག་ན་ཡོད། །རང་གིས་རང་ཉིད་མི་བསླུ་ཤིན་ཏུ་གཅེས། །”ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར།  ང་ཚོས་འདོད་སྲེད་ཁོ་ནའི་དབང་དུ་མ་ སོང་བར་བདེ་སྐྱིད་བདེ་སྐྱིད་དུ་ཚོར་བ་བྱ་དགོས་ཤིང་། རང་གིས་རང་ཉིད་བསླུ་མི་ཉན་པར་སྐུལ་ཡོད།
                                     གཉིས་པ།   མཚར་སྣང་རང་བཞིན་ལྡན་པའི་སྐད་ཆའི་སྒྱུ་རྩལ།
     བརྩམས་སྒྲུང་དེའི་སྐད་ཆའི་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་ངོས་ནས་བཤད་ན།  སྤྱིར་བརྩམས་སྒྲུང་ནང་གི་སྐད་ཆ་དེ་དོན་ག་གེ་མོ་གསལ་སྟོན་བྱ་རྒྱུ་ཁོ་ནའི་ཆེད་དུ་མ་ཡིན་པར། སྐད་ཆ་དེ་དག་བརྒྱུད་ནས་ང་ཚོ་ཀློག་མཁན་ལའང་མི་སྣའི་བདེ་སྡུག་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་ཚོར་བ་དེ་ཉམས་སུ་མྱོང་དུ་བཅུག་ཐུབ་པ་ཞིག་ཡིན་དགོས། རྩོམ་དེར་ཆ་མཚོན་ནས་བཤད་ན། རྩོམ་པ་པོས་ང་ཚོར་སྐྱ་བྷོ་ནི་ཀླད་ པའི་དབང་རྩར་སྐྱོན་ཡོད་པའི་མི་ཞིག་ཡིན་པ་ངོ་སྤྲོད་བྱས་པ་ཙམ་མ་ཡིན་པར།    ཁོའི་སྐད་ཆའི་ཐོག་ནས་ང་ཚོར་ཁོ་ནི་རྒྱུན་ལྡན་མིན་པའི་མི་ཞིག་ཡིན་པ་གསལ་སྟོན་བྱས་འདུག་སྟེ། དཔེར་ན། ཨ་ཁུ་དབང་ལོ་སྐྱ་བྷོ་ཚང་དུ་བོང་བུ་འཚོལ་བར་ཡོང་བའི་དུས་སུ་སྐྱ་བྷོས་ཁོ་ཚང་གི་བོང་བུ་ཤི་བའི་སྐོར་ལ་བཤད་པའི་སྐད་ཆ་སྟེ། “གྲོག་མོའི་ནང་དུ་ཤི་འདུག  ང་ཡར་ལ་འགྲོ་དུས་ཤི་འདུག  མར་ལ་ཡོང་དུས་ཀྱང་ཤི་འདུག  རྡོ་བས་བརྒྱབ་ན་ད་དུང་ཡང་ཤི་འདུག  ངས་ཤི་རུ་བཅུག་པ་མིན”ཟེར་བའི་སྐད་ཆ་ལྟ་བུ་དང་། དེ་བཞིན། སྐྱ་བྷོ་དགོན་པའི་ནང་དགེ་རྒན་གྱི་དྲུང་དུ་སློབ་ཁྲིད་ཉན་པའི་སྐབས་བཤད་པའི་སྐད་ཆ་སྟེ། དཔེར་ན།“སྐྱབས་སུ་མཆིའོ་ཟེར་བ་ནི་མཉམ་དུ་འཆི་ངེས་རེད་ཟེར་བ་ཨེ་རེད”ལྟ་བུ་དང་། 《དམིགས་བརྩེ་མ》སློབ་དུས།“འཕགས་པ་ སྤྱན་རས་གཟིགས་ལ་མིག་མེད་པ་རེད་དམ”ལྟ་བུའི་སྐད་ཆའི་ཐོག་ནས་ང་ཚོའི་སྣང་ངོར་ཁོ་ནི་རྒྱུན་གཏན་མིན་པའི་མི་ཞིག་རེད་ཨང་སྙམ་པའི་ཚོར་སྣང་ཉམས་སུ་མྱོང་ནུས་པ་ཡིན་པས།    ཚིག་སྦྱོར་གྱིས་མཛེས་པས་ཕྱུག་པའི་མི་སྣའི་སྐད་ཆ་ཞིབ་འབྲི་བྱ་ཐུབ་ཡོད་ཅིང་། དངོས་ཡོད་འཚོ་བའི་ཁྲོད་ཀྱི་མི་སྣའི་སེམས་ཀྱི་འཁྱེར་སོའམ་མི་སྣའི་རང་གཤིས་རྩོམ་གྱི་སྐད་ཆ་དག་ལས་ རྟོགས་ནུས་པ་ཡིན།  
                                       གསུམ་པ།  རྒྱས་བསྡུས་འཚམས་པའི་བྱུང་རིམ་གྱི་སྒྲིག་གཞི།
  རྩོམ་གྱི་བྱུང་རིམ་དང་སྒྲིག་གཞིའི་ངོས་ནས་བཤད་ན། སྒྲུང་གི་བྱུང་རིམ་གྱི་སྒྲིག་གཞི་སོ་སོར་ཐ་དད་དུ་གནས་པ་ཞིག་མ་ ཡིན་པར་གཅིག་སྡུད་ཀྱི་ཆ་ལྡན་ཡོད་དེ། བྱུང་རིམ་གྱི་སྒྲིག་གཞི་དེ་མི་སྣ་གཙོ་བོ་ཚེ་སྐྱིད་ཀྱི་ལས་དབང་དང་འབྲེལ་བ་དམ་དུ་ ཡོད་པ་ཞིག་དང་། བསྟན་དོན་གཅིག་གི་སྟེང་དུ་བབས་པ་ཞིག་ཡིན་པས། བྱུང་རིམ་ལ་མཚར་སྣང་རང་བཞིན་ཅུང་ཆེན་པོ་ལྡན་ཡོད་པ་ཡིན་ལ། “བཀོད་འབྲི་ཡིས་བརྩམས་སྒྲུང་གི་གཞུང་རྟ་ལ་ཡལ་འདབ་སྟུག་པོར་སྤྲས་ནས་ཚེ་སྲོག་གི་ལྗང་མདོག་མངོན་ པར་བྱ་ཐུབ་ལ།དེ་བཞིན་རུས་སྒྲོམ་ལ་ཤ་ཁྲག་པགས་གསུམ་གྱིས་གཡོག་ནས་ཚེ་སྲོག་གི་གསོན་ཤུགས་མངོན་པར་བྱ་བ་ཡིན། དེ་བས་བཀོད་འབྲི་ཡིས་བརྩམས་སྒྲུང་གི་རང་མདངས་འབྱིན་པར་བྱེད་པ་ཡིན”ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། བརྩམས་སྒྲུང་དེའི་ནང་དུའང་རྩོམ་པ་པོས་ཁོར་ཡུག་བཀོད་འབྲི་དང་མི་སྣའི་བྱ་བྱེད་དང་སེམས་ཁམས་སོགས་ལ་ཞིབ་འབྲི་འོས་འཚམས་གནང་ཡོད་ པས་བྱུང་རིམ་ལ་གཏམ་རྒྱུད་ཀྱི་ཤས་ཅུང་ཆུང་ཞིང་། ཁོར་ཡུག་བཀོད་འབྲི་བྱས་པ་དག་ཀྱང་རང་སྣང་གང་ཤར་གྱིས་ཞིབ་འབྲི་བྱས་པ་ཞིག་མ་ཡིན་པར། མི་སྣའི་ཡིད་ཀྱི་འགྱུར་བ་དང་དོ་མཉམ་པ་ཞིག་ཡིན་ལ། ཞིབ་འབྲི་བྱས་པའི་ནང་དོན་དག་རྒྱས་ བསྡུས་འཚམས་པ་ཞིག་ཡིན་པས། དེ་ལས་རྩོམ་མཁན་ཁོང་ནི་རྩོམ་འབྲིའི་ནུས་པ་མཐོན་པོ་ཅན་ཞིག་རེད་ཨང་སྙམ་པའི་ཚོར་ སྣང་རང་བཞིན་གྱིས་སྐྱེས་ཡོང་། དེ་བཞིན་བྱུང་རིམ་གོང་འོག་ཁ་ཐོར་དུ་སོང་མེད་པར་གཅིག་གྱུར་ཅན་ཞིག་ཡིན་ལ། འཚོ་ བའི་བརྙན་རིས་གཅིག་ལ་བསྟན་དོན་གྱི་རིམ་པ་དུ་མའི་རྣམ་པ་བྱུང་ཞིང་། བྱུང་རིམ་གྱི་སྒྲིག་གཞི་དྲ་བ་སྦྲེལ་བ་ཇི་བཞིན་ བསྣོལ་མར་གནས་ཡོད་ཀྱང་བསྟན་དོན་དག་ཅུང་ཟད་མཐར་ཆགས་སུ་བཀྲམ་ཐུབ་ཡོད་པས་ནང་དོན་དང་རྣམ་པ་གཉིས་ཀའི་ཆ་ནས་སྒྲུང་འབྲིང་གི་རང་མདངས་མངོན་པར་བྱས་ཡོད། གཞན་རྩོམ་དེར་རོང་འབྲོག་ཁུལ་གྱི་འཚོ་བའི་དྲི་ངད་ལྷང་ ལྷང་དུ་འཐུལ་རྒྱུ་འདུག་སྟེ།   དཔེར་ན།“ཨ་ནེ་བཀྲ་ཁོ་ཚང་ཁྱིམ་ནང་དུ་སྡོམ་པ་སྲུང་སྟེ་གུང་ཚིགས་འཐུང་བཞིན་འདུག”ཅེས་པ་དང་“ཚེ་སྐྱིད་ཀྱིས་ཐབ་ཀའི་མདུན་དུ་ཀེ་རྩྭ་བརྫངས་ཏེ་ཇ་བསྐོལ་བཞིན་ཡོད་པ།  མོས་ད་སྔོན་ཆབ་མ་བླངས་པ་དྲན་ནས་བློ་འགྱོད་ཅིང་“ཨོབཛྲསྰཏྭ”ཞེས་འགྱོད་ཤགས་ལན་འགའ་བྱས་རྗེས། ངག་ནས་མ་ཎི་ཡིག་དྲུག་ཟློ་བཞིན་ལག་གཡོན་ པའི་ནང་གི་མུ་ཏིག་རྫུན་མའི་ཕྲེང་བ་དེ་ཉུག་ཙམ་ཉུག་ཙམ་གྱིས་འདྲེན་བཞིན་འདུག”ཅེས་པ།“ཞོགས་པར་ཁོ་མོ་གཅིག་པུ་ རི་སྒང་དུ་ཕྱིན་ནས་གྲ་མའི་རྩད་པའི་བུད་ཤིང་འཐུ་བ་དང་།   དགོང་དྲོ་རང་ཉིད་གཅིག་པུ་གྲམ་གཞུང་དུ་སོང་སྟེ་ཆུ་ཟོ་ནང་
དུ་ཆུ་འཆུ་བ”སོགས་ལས་ཁེར་རྐྱང་གི་ཀློང་ན་ཡོད་པའི་རོང་འབྲོག་ཁུལ་གྱི་བུ་མོ་ཞིག་གི་སྣང་བརྙན་མཚོན་ཡོད་པ་ཤེས་ནུས།                          
                                      བཞི་པ།  ཞར་བྱུང་མི་འདང་སའི་གནས་འགའ་གླེང་བ།  
           རྩོམ་དེའི་བརྗོད་བྱ་འདེམས་སྒྲིག་བྱས་པ་ལེགས་པ་དང་།   ཚིག་སྦྱོར་ཁ་གསལ་ཞིང་གོ་བདེ་ལ།  གསོན་ཉམས་ལྡན་པ། དངོས་ཡོད་སྤྱི་ཚོགས་འཚོ་བའི་བྲོ་བས་ཕྱུག་པ་དང་། སྒྱུ་རྩལ་གྱི་བདེན་པས་ཕྱུག་པ། དངོས་ཡོད་འཚོ་བ་དང་བར་ཐག་ཉེ་ བས་ཀློག་པ་པོ་རྣམས་ལ་དང་ལེན་བྱེད་སླ་བའི་ཁྱད་ཆོས་མངོན་གསལ་དོད་པོ་ལྡན་ཡོད་མོད།རྩོམ་དེ་ཡོན་ཏན་ཀུན་འཛོམས་ཅན་ཞིག་མ་ཡིན་ཏེ།བརྩམས་སྒྲུང་དེའི་ནང་མི་སྣའི་ཕྱིའི་རྣམ་པ་ཞིབ་འབྲི་བྱས་པ་ཅུང་མི་འདང་བས་ཀློག་པ་པོར་བག་ཆགས་ཟབ་མོ་འཇོག་མི་ནུས་ཤིང་། མི་སྣ་ཕན་ཚུན་བར་རྣོ་ངར་ཅན་གྱི་འགལ་བ་ལྟག་སྤྲོད་དུ་བཀོད་པ་ཉུང་ལ། བྱུང་རིམ་ལ་ལ་རྒྱུ་ འབྲས་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་གནས་མེད་པར་འདོད་དེ། དཔེར་ན། སྒྲུང་གི་མཇུག་ཏུ་དོན་གྲུབ་ཀྱི་ལས་རོགས་ལྕགས་མོ་ཐར་ ནི་བརྩེ་དུང་ལ་ལྷད་མེད་མཁན་ཞིག་དང་། རང་གི་ཁྱོ་གའི་དབང་པོར་ནུས་པ་ཤོར་ཀྱང་མོས་སྔར་བཞིན་རང་གི་ཁྱོ་ག་ལ་ བཅངས་པའི་བརྩེ་བ་ནི་ཅི་འདྲའི་རླབས་ཆེ་པོ་ཞིག་ཡིན་ཚུལ་བསྟན་ཁུལ་བྱས་ཡོད་ཀྱང་། མོས་དོན་གྲུབ་དང་ལྷན་དུ་མགྲོན་ ཁང་གཅིག་ཏུ་བསྡད་ནས་ལུས་འབྲེལ་བྱས་ཚུལ་བྲིས་འདུག་པ་དེ་ནི་དགོད་བྲོ་བ་ཞིག་ཏུ་མཐོང་སྟེ། གལ་ཏེ་ལྕགས་མོ་ཐར་གྱིས་ རང་གི་ཁྱོ་ག་ལ་བཅངས་པའི་བརྩེ་དུང་ནི་ལྷད་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་ན། དོན་གྲུབ་དང་ལྷན་དུ་འདུག་ནས་ཚུལ་མིན་གྱི་བྱ་བར་ འཇུག་མི་སྲིད་པས་སོ། རྒྱུ་མཚན་ནི་ལྷད་མེད་ཀྱི་བརྩེ་དུང་ནི་རྩོམ་པ་པོས་བརྩམས་སྒྲུང་ནང་གི་སྐད་ཆ་ལྟར་བརྗོད་ན།“དེ་ནི་ཕྲུ་གུ་བཙའ་བ་ཙམ་དང་སྤྲོ་བ་གསོ་བ་ཙམ་གྱི་ཆེད་མ་ཡིན་པར་ཕན་ཚུན་སྐྱིད་ན་མཉམ་སྐྱིད་དང་སྡུག་ན་མཉམ་སྡུག་བྱེད་་་་པའི་ལྷད་མེད་ཀྱི་ལྷག་བསམ་དང་འདང་བརྩེ་དེ་ཡིན་པས་རེད།” དེས་ན། མོས་རང་གི་ཁྱོ་གར་བཅངས་པའི་བརྩེ་དུང་ནི་ཅི་ འདྲའི་རླབས་ཆེ་བ་ཞིག་དང་ལྷད་མེད་པ་ཞིག་ཏུ་བྲིས་ན་རྒྱུ་འབྲས་གཏན་ཚིགས་ཁུངས་བཙན་ཅན་གྱི་བྱུང་རིམ་བཀོད་འབྲིའི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་དཀའ་སྙམ།    དེ་མིན་མི་གཤིས་དང་མི་སེམས་ཀྱི་ཁྱད་གཤིས་གཏིང་ཟབ་ས་ནས་གསལ་སྟོན་བྱ་རྒྱུ་ཅུང་མི་
འདང་བར་སྣང་ངོ་། དེ་ནི་རྩོམ་པ་པོ་ཁོང་ཙམ་མ་ཟད་བོད་ཁུལ་གྱི་རྩོམ་པ་པོ་མང་པོའི་མི་འདང་སའི་གནས་ཡིན་ལ། རྩོམ་པ་ པོ་ཞིག་གི་ངོས་ནས་བརྗོད་ན་ཅུང་ཞིབ་འབྲི་དཀའ་བ་ཞིག་དང་སྨྱུག་ཁ་བཀོལ་དཀའ་བའི་གནས་ཤིག་ཏུ་གྱུར་བའི་རྐྱེན་གྱིས་་ཡིན་ཤས་ཆེ།                                                   
                                   མཇུག་བསྡུ་བ།
          སྤྱིར་“སྒྲུང་གཏམ་གྱི་དོ་ཁུར་བྱ་ཡུལ་གཙོ་བོ་ནི་མིའི་མཐར་ཐུག་གི་བདེ་སྡུག་ལ་གདུང་སེམས་འཆང་བ་དང་མི་གཤིས་བཅིངས་འགྲོལ་བྱེད་པར་སྐུལ་བ། ལེགས་ཉེས་ཀྱི་རྣམ་དབྱེ་འབྱེད་པ། སྐྱུག་བྲོ་བའི་བྱ་དངོས་ལ་སུན་འབྱིན་པ། ཀུན་སྤྱོད་ཕྱོགས་ནས་བདེ་ཐང་ཅན་དུ་བསྙེགས་པ་སོགས་ཡིན”ཞེས་པ་ལྟར། བརྩམས་སྒྲུང་དེའི་ནང་དུའང་དངོས་ཡོད་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་ཀྱི་མི་ དང་མིའི་བར་གྱི་འགལ་འབྲེལ་གྱི་གནས་དུ་མ་འགྲེམས་སྟོན་བྱས་སྟེ། མིའི་གཉུག་གཤིས་སུ་གནས་པའི་འདོད་སྲེད་དང་། བདག་འཛིན་སོགས་ཀྱི་མི་གཤིས་ཞིབ་འབྲི་རྒྱུད། མིའི་ཀུན་སྤྱོད་བདེ་ཐང་དང་མི་གཤིས་བཅིངས་འགྲོལ་བྱེད་པར་སྐུལ་ནས། བདེ་ཐང་གི་མི་གཤིས་དང་། མཛེས་སྡུག་གི་མི་གཤིས་གསོ་སྐྱོང་བྱ་བའི་ཕྱོགས་སུ་འཕེལ་བར་སྐུལ་ཡོད་པས།  རྩོམ་གྱི་བརྗོད་བྱ་བདེམས་སྒྲིག་བྱས་པ་ལེགས་ཤིང་། རྩོམ་གྱི་བྱུང་རིམ་སྤེལ་བ་བཟང་ཞིང་བཀོད་འབྲི་བྱས་པ་ཚད་དང་རན་པ་སོགས་བརྩམས་ སྒྲུང་གསར་རྩོམ་གྱི་ཆོས་ཉིད་དང་མཐུན་པར་སེམས་པས་བརྩམས་སྒྲུང་རྣལ་མ་ཞིག་ཏུ་གྲུབ་འདུག་ཅེས་བརྗོད་ན་ཆོག་པར་སྙམ་མོ། །

མཆན་དང་དཔྱད་གཞིའི་ཡིག་ཆ།
①《罗素道德哲学》(英)罗素著  李国山等译   九州出版社  2004年9月1版2011年     
3月3次印刷  P63
② 刘再复 《性格组合论》上海文艺出版社  1986年7月版   P93
③《བོད་ཀྱི་བརྩམས་སྒྲུང་གསར་བའི་གནས་སྟངས་དང་དེའི་དགག་སྒྲུབ》ནུབ་བྱང་མི་རིགས་སློབ་ཆེན་གྱི་དགེ་རྒན་བདུད་ལྷ་རྒྱལ་ ལགས་ཀྱི་འབུམ་རམས་པའི་མཐར་ཕྱིན་དཔྱད་རྩོམ།  ཤོག་ངོས།  97
④《བསམ་གཞིག་གི་ཁ་དོག》ཁྲི་སེམས་དཔས་བརྩམས།  ཀན་སུའུ་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་གིས་པར་དུ་བསྐྲུན།
 2008ལོའི་ཟླ་4པར་དཔར།  ཤོག་ངོས།  58
⑤《བོད་ཀྱི་རྩོམ་རིག་སྒྱུ་རྩལ》ཉིས་སྟོང་བཅུ་གཅིག་ལོའི་དུས་དེབ་དང་པོ་ནས་དྲུག་པ་བར།  
⑥《བོད་ཀྱི་རྩོམ་རིག་སྒྱུ་རྩལ》ཉིས་སྟོང་བཅུ་གཉིས་ལོའི་དུས་དེབ་དང་པོ།
⑦ 《中国现当代文学简史》杨剑龙主编  华东师范大学出版社  2006年9月第1版
2010年9月第5次
⑧《美学概论》(第二版) 牛宏宝著    中国人民大学出版社   2005年3月第1版  2007年6月第5次印刷


    

      

རྩོམ་ཁུངས། ངེད་དྲ་བ།

གཟིམས་པ་མེད་པའི་མཆོད་མེ། དབྱངས་གསལ་སོ་བཞིའི་མཛེས་སྡུག  RSSསྔོན་མངག

མི་གཤིས་རྣལ་མའི་གད་རྒྱངས།

2012-05-30 རིན་ཆེན།༼ནུབ་བྱང་མི་རིགས་སློབ་ ཀློག་གྲངས། མཆན ཡོད།

                _   སྟག་འབུམ་རྒྱལ་གྱི་སྒྲུང་འབྲིང་《ལོ་ཟླ་ནི་སྡོང་ལོའི་སྟེང་དུ་བཀོད་པའི་བརྙན་རིས་བཞིན》ཞེས་པ་བཀླགས་རྗེས་ཀྱི་བསམ་གཞིག
                                               
                                གླེང་གཞི།
     སྒྲུང་གཏམ་རྩོམ་པ་པོ་གྲགས་ཅན་སྟག་འབུམ་རྒྱལ་ལགས་ནི་བོད་ཀྱི་བརྩམས་སྒྲུང་གསར་བའམ་དེང་རབས་བརྩམས་སྒྲུང་གི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་གོ་གནས་དང་ཤུགས་རྐྱེན་ངེས་ཅན་ལྡན་པའི་རྩོམ་པ་པོ་ཞིག་ཡིན་ཞིང་།  བོད་རང་གི་སྐད་ཡིག་ཐོག་ནས་སྒྲུང་ རྩོམ་ལ་འཇུག་པའི་རྩོམ་མཁན་ཁྱད་དུ་འཕགས་པ་ཞིག་རེད། དེ་སྔོན་ཁོ་བོས་བཀླགས་མྱོང་བའི་ཁོང་གི་བརྩམས་སྒྲུང་ལ《ཉིན་གཅིག་གི་ཆོ་འཕྲུལ》དང་། 《ཁྱི་རྒན》 《སྡེ་དཔོན》 《རྒུད》 《མི་རབས་གསུམ་གྱི་རྨི་ལམ》 《ནག་ཞར་སྡེ་བའི་གཏམ་རྒྱུད》    《ལྷིང་འཇགས་ཀྱི་རྩྭ་ཐང》 《སྒོ་ཁྱི》《མི་ཚེའི་གླུ་དབྱངས》《ཧྰ་པ་གསོས་པའི་ཟིན་བྲིས》སོགས་ཡོད་ཅིང་། དེ་དག་ལས་མཐོང་ ཐུབ་པ་ནི་རྩོམ་པ་པོ་ཁོང་སྒྲུང་ཐུང་དང་སྒྲུང་འབྲིང་།སྒྲུང་རིང་གསུམ་ཀའི་ལམ་ནས་བརྩམས་སྒྲུང་ལ་འཇུག་པའི་རྩོམ་མཁན་ཞིག་ཡིན་པ་ཤེས་ནུས་པ་ཡིན་ལ། ཁོང་གི་བརྩམས་སྒྲུང་གི་མཚོན་ཐབས་ཆ་ནས་བཤད་ན། དངོས་ཡོད་རིང་ལུགས་ནས་དེང་ རབས་རིང་ལུགས་དང་།  དེ་ནས་ཕྱིར་དངོས་ཡོད་རིང་ལུགས་སུ་འཕེལ་བའི་བརྒྱུད་རིམ་ཞིག་ཡིན་འདུག
      འདིར་གླེང་བར་བྱ་བའི་ཁོང་གི་བརྩམས་སྒྲུང་འབྲིང་གྲས་《ལོ་ཟླ་ནི་སྡོང་ལོའི་སྟེང་དུ་བཀོད་པའི་བརྙན་རིས་བཞིན》ཞེས་པ་དེ་ནི་༢༠༡༡ལོའི་《བོད་ཀྱི་རྩོམ་རིག་སྒྱུ་རྩལ》དེབ་དང་པོ་ནས་དྲུག་པ་བར་དང་།     ༢༠༡༢ལོའི་དུས་དེབ་དང་པོའི་ཐོག་བཀོད་ཡོད། སྒྲུང་འབྲིང་དེ་ནི་རྩོམ་པ་པོས་དངོས་ཡོད་རིང་ལུགས་ཀྱི་ཐབས་ལམ་ནས་བརྩམས་པ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། དེའི་ ནང་ཨ་ནེ་བཀྲ་ཁོ་དང་། བུ་མོ་ཚེ་སྐྱིད། བུ་མོ་ཚེ་སྐྱིད་ཀྱི་བུ་སྐྱ་བྷོ། ཨ་ཁུ་དབང་ལོ། ཨ་ཁུ་དབང་ལོའི་བུ་དོན་གྲུབ་སོགས་ནས་ གཙོས་པའི་མི་སྣ་བརྒྱད་དགུ་ཙམ་ཞིག་བཀོད་སྒྲིག་བྱས་འདུག་ཅིང་། རྩོམ་དེའི་མི་སྣ་གཙོ་བོ་ནི་ཚེ་སྐྱིད་ཡིན་པར་སེམས། རྒྱུ་ མཚན་ནི་རྩོམ་པ་པོས་རྩོམ་གྱི་མགོ་ནས་མཇུག་བར་སྨྱུག་ཁ་མང་པོ་བཀོལ་ནས་ཞིབ་འབྲི་ཅུང་རྒྱས་པར་གནང་ཡོད་པ་ནི་བུ་མོ་ཚེ་སྐྱིད་ཡིན་ལ། རྩོམ་དེའི་ནང་དོན་གྱི་ཆ་ནས་བཤད་ཀྱང་། མི་སྣ་གཙོ་བོ་བུ་མོ་ཚེ་སྐྱིད་ཀྱི་བརྒྱུད་མྱོང་བའི་དགའ་སྐྱོ་ཆགས་ སྡང་གི་མི་ཚེའི་ལམ་བུ་དེ་སྡོང་པོའི་སྟེང་གི་ལོ་མ་རེ་རེའི་ཐོག་ཏུ་བཀོད་པའི་བརྙན་རིས་བཞིན་ཀློག་པ་པོ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱན་ལམ་དུ་བསྟར་ཡོད་པས་སོ། གཤམ་ལ་ཁོ་བོས་སྒྲུང་གཏམ་དེ་བཀླགས་རྗེས་ཀྱི་བསམ་གཞིག་ཐན་ཐུན་རེ་བཀོད་པར་བྱ་སྟེ།
                           དང་པོ།   དངོས་ཡོད་འཚོ་བའི་ཁྲོད་ཀྱི་མི་དང་མིའི་བར་གྱི་འགལ་འབྲེལ་རྣལ་མ།
  འཇིག་རྟེན་གྱི་གཏམ་དཔེར། “དཔྱིད་གསུམ་རིང་མོར་གྲང་གསུམ་དྲོ་གསུམ་དང་།  མི་ཚེ་རིང་པོར་སྐྱིད་གསུམ་སྡུག་གསུམ”ཞེས་པ་ལྟར།  བརྩམས་སྒྲུང་དེའི་ནང་དུ་མི་སྣ་གཙོ་བོ་ཚེ་སྐྱིད་ཀྱི་བརྒྱུད་མྱོང་བའི་སྐྱིད་སྡུག་འདྲེས་མའི་མི་ཚེའི་ལམ་བུ་དེ་ཀློག་པ་པོའི་སྤྱན་ལམ་དུ་བསྟར་ཡོད་དེ། ཐོག་མར་མོ་ལོ་བཅོ་བརྒྱད་ལ་སོན་པའི་ལོ་དེར་སྡེ་བའི་བུ་མོ་འགའ་དང་ལྷན་དུ་འགྲོགས་ ནས་མཁར་གྲོང་དུ་“ལས་ཀ་”བྱེད་པར་བུད་ཀྱང་།   མོའི་འདོད་ཐོག་ལ་རྟ་རྒྱུགས་པ་ལྟ་བུ་ཞིག་མ་བྱུང་བའི་ཁར་ཕ་སུ་ཡིན་   ཆ་མི་འཚལ་བའི་བྱིས་པ་ཞིག་མངལ་དུ་སྦྲུམ་ནས་ཕ་ཡུལ་དུ་ཕྱིར་ལོག་བྱ་དགོས་བྱུང་བའི་སྐྱོ་གར་དང་། རང་ཉིད་ལ་འཚམས་ པའི་ཁྱོ་ག་ཞིག་ལག་ཏུ་འབྱུང་རྒྱུ་ལྟ་ཅི། ཀླད་པའི་དབང་རྩར་སྐྱོན་གྱིས་དྲི་མས་བསླད་པའི་བུ་ཞིག་བཙས་ནས་འདུག་དགོས་ བྱུང་བས། རང་གི་མ་ནས་གཙོས་པའི་སྡེ་བའི་སྐྱེ་བོ་དུ་མས་མོ་ལ་འཛིན་པའི་རྣམ་འགྱུར་འགྱུར་ཅིང་། མོ་ལ་འཕྱ་སྨོད་དང་ལབ་ གླེང་སྣ་ཚོགས་བྱས་པ་སོགས་ཁེར་རྐྱང་དང་སྐྱོ་གདུང་གི་ཀློང་དུ་ཚུད་པའི་མོའི་ཉམ་ཐག་གི་ལས་དབང་བཀོད་སྒྲིག་བྱས་འདུག    འོན་ཀྱང་།དོན་གྲུབ་ཀྱི་ཕ་སྟེ་ཨ་ཁུ་དབང་ལོ་མོ་ཚང་དུ་སྐྱ་བྷོ་བཙལ་ནས་བོང་བུ་འཚོལ་བར་ཡོང་བའི་ཉིན་དེ་ནས་བཟུང་མོའི་ལས་དབང་ལ་འགྱུར་ལྡོག་གསར་བ་ཞིག་བྱུང་བ་སྟེ། ཨ་ཁུ་དབང་ལོས་རང་གི་བུ་དོན་གྲུབ་དང་ཚེ་སྐྱིད་གཉིས་ལྷན་དུ་འདུག་ ཏུ་བཅུག་ན་སྙམ་པའི་བསམ་པ་དེ་ཁ་ཁོག་པས་མ་གསང་ལ་བློ་སྒྱུ་མས་མ་བསྐུམ་པར་ཨ་ནེ་བཀྲ་ཁོ་ལ་ཞུས་པ་དང་།  རིམ་གྱིས་ཁོང་ཚང་དུ་གཉེན་སློང་བར་ཡོང་བ་སོགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་བྲིས་པ་རྒྱུད། མོའི་བསམ་པར་དགའ་སྐྱོ་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་འཆར་སྣང་ སྣ་ཚོགས་སྐྱེས་ཤིང་། སྡེ་བའི་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཁོ་གཉིས་མཉམ་དུ་འདུག་ན་འཚམས་མིན་གྱི་སྐོར་ལ་ལབ་གླེང་སྣ་ཚོགས་བྱས་ལ། ཁོ་གཉིས་ཁྱི་ཚང་གཉིས་ཀྱི་བར་དབྱེན་དཀྲུག་བརྒྱབ་པ་སོགས་བཀོད་ནས་མོའི་ལས་དབང་ལ་འགྱུར་ལྡོག་གསར་བ་ཞིག་བྱུང་བ་དང་བསྟུན། སྒྲུང་གི་བྱུང་རིམ་ལ་ཡང་འགྱུར་མཚམས་(转折)གསར་བ་ཞིག་བྱུང་ཡོད།
དེ་བཞིན། མོས་གཞན་གྱི་མྱི་ཁ་དང་ཟེར་སྒྲོས་འཆལ་གཏམ་འོག་གཉའ་འཁུམ་ནས་མ་བསྡད་པར་རང་འདོད་བཞིན་ དོན་གྲུབ་ཀྱི་ཆུང་མར་ཕྱིན་ནས་གཉེན་སྟོན་ལ་རོལ་ཞིང་། ཁོ་དང་བདེ་སྐྱིད་ལྡན་པའི་འཚོ་བ་བསྐྱལ་འགོ་བརྩམས་ཡོད།དེ་ལས་མོའི་ཞུམ་པ་མེད་པའི་སྙིང་སྟོབས་དང་། བུ་མོ་ཞིག་གིས་རང་གི་མི་ཚེ་གང་པོའི་བདེ་སྐྱིད་ལ་བརྩོན་ལེན་བྱེད་པའི་རང་གཤིས་ རྣལ་མ་དེ་ཀློག་པ་པོ་རྣམས་ལ་ཉམས་སུ་མྱོང་དུ་བཅུག་ཡོད།སྤྱིར་མི་ཚེའི་བགྲོད་ལམ་ནི་དཀའ་སྡུག་དང་བར་ཆད་ཀྱིས་ཁེངས་
པའི་ཀྱག་ཀྱོག་གི་ལམ་བུ་ཞིག་ཡིན་པས།བྱ་བ་ཐམས་ཅད་རང་འདོད་བཞིན་གང་བསམ་ལྷུན་གྲུབ་ཞིག་མ་ཡིན་རྐྱེན། ཁོ་གཉིས་ཀྱི་མི་ཚེའི་ལམ་བུའི་ཐོག་ཏུ་ཡང་དཀའ་སྡུག་གི་གནས་དུ་མ་འཕྲད་ཡོད་པ་ནི་སྨོས་ཅི་དགོས།  ཐོག་མར་ཚེ་སྐྱིད་ཀྱི་མ་སྟེ་ཨ་ནེ་བཀྲ་ཁོར་མཆིན་ནད་བྱུང་ནས་སྟབས་མ་ལེགས་པར་ཚེ་ལས་འདས་པ་དང་། ཨ་ནེ་བཀྲ་ཁོ་ཚེ་ལས་འདས་རྐྱེན་སྐྱ་བྷོ་ལ་བདག་སྐྱོང་བྱེད་མཁན་མེད་པས། སྐྱ་བྷོར་གསོ་སྐྱོང་བྱ་བའི་འོས་འགན་དེ་ཁོ་གཉིས་ཀྱི་ཕྲག་ཐོག་ཏུ་བབས་པ་དེ་རེད།     གཉིས་ནས་དོན་གྲུབ་ཀྱི་འདོད་པ་བཞིན་ཚེ་སྐྱིད་ལ་ཕྲུ་གུ་བུ་མོ་མ་གཏོགས་བུ་བཙས་མེད་པས། ཁོའི་རེ་བ་སྟོང་ཟད་དུ་སོང་རྐྱེན། ཁོས་དུས་རྒྱུན་ཁྱིམ་ལ་དུས་ཐོག་ཏུ་མ་ལོག་པ་དང་། མོ་ལ་ཡང་ཁ་ཡ་དེ་ཙམ་མི་བྱེད་པ་སོགས་ཁོ་གཉིས་ཀྱི་བརྩེ་དུང་ལ་མངོན་གསལ་ མིན་པའི་བར་ཆད་འབྱུང་བ་སོགས་སྣང་ཚུལ་དུ་མ་འགྲེམས་སྟོན་བྱས་ཡོད་ཅིང་།མོས་རང་ཉིད་ཀྱི་བརྩེ་དུང་ལ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་བརྩོན་ལེན་བྱེད་པའི་བཀོད་པ་སྣ་ཚོགས་འཐེན་ཡོད་པའི་སྐོར་དང་། དོན་གྲུབ་ཀྱང་ལས་རོགས་བུ་མོ་ལྕགས་མོ་ཐར་གྱི་ བཅོས་མ་མིན་པའི་བརྩེ་དུང་གི་གནས་ཚུལ་ཐོས་རྗེས་རང་སེམས་ལ་གཡོ་སྒུལ་དྲག་པོ་ཐེབས་ནས་མཐར་ཁོ་དང་ཚེ་སྐྱིད་གཉིས་ལ་དྲོད་ལམ་ལམ་གྱི་ཁྱིམ་གཞིས་དྲོན་མོ་ཞིག་འབྱུང་ཚུལ། ཚེ་སྐྱིད་ཀྱི་བུ་སྐྱ་བྷོ་ཡང་ཀླད་པའི་དབང་རྩར་སྐྱོན་ཡོད་པའི་ནད་ ལས་སངས་ཏེ་རྐྱེ་ངན་གྲོགས་སུ་གྱུར་ནས་ཀུན་གྱིས་བླ་ནས་བླ་རུ་བཀུར་བའི་གྲུབ་ཐོབ་ཚང་དུ་གྱུར་ཚུལ་སོགས་སྒྲུང་གི་སྟོད་་་་་ ཆར་སྐྱོ་གདུང་གི་ཀློང་དུ་ཚུད་པའི་བུད་མེད་ཁེར་རྐྱང་བ་ཞིག་གི་ཉམ་ཐག་པའི་ལས་དབང་བཀོད་སྒྲིག་བྱས་འདུག་ཅིང་། བར་དུ་མོའི་ལས་དབང་ལ་འགྱུར་ལྡོག་གསར་བ་ཞིག་བྱུང་སྟེ་དགའ་སྐྱོ་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་བརྩེ་དུང་གི་ལམ་བུར་བཞུད་པའི་སྐོར་བྲིས་ཡོད།  མཐར་མོའི་ལས་དབང་ལ་བར་ཆད་བྱུང་ནས་མོས་དཀའ་ངལ་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་ཆེད་དུ་དཀའ་སྤྱད་བརྩོན་ལེན་ བྱེད་བཞིན་པའི་གནས་ཚུལ་སོགས་བྲིས་ནས་སྤྲོ་གར་གྱི་ཚུལ་དུ་མཇུག་བསྡུས་ཡོད་པའོ།
    སྤྱིར་བརྩམས་སྒྲུང་དེའི་ཆེས་དགེ་མཚན་ལྡན་པའི་གནས་གཙོ་བོ་གང་ཡིན་ཟེར་ན། ཁོ་བོས་བལྟས་ན། དངོས་ཡོད་འཚོ་བའི་ བྲོ་བས་ཕྱུག་པའི་མི་སྣའི་བར་གྱི་འགལ་འབྲེལ་རྣལ་མ་ཞིག་རྩོམ་དུ་བཀོད་ནས། མིའི་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་རང་གཤིས་རྣལ་མ་ཞིག་གི་སྣང་བརྙན་ཞིབ་འབྲི་བྱས་འདུག་པ་དེ་རེད་ཅེས་བརྗོད་ན་ཆོག་པར་སྙམ། རྒྱུ་མཚན་ནི་ང་ཚོས་རྩོམ་དེ་མགོ་ནས་མཇུག་བར་ ལན་འགའ་བཀླགས་རྗེས། ང་ཚོར་བག་ཆགས་ཆེ་ཤོས་བཞག་ཡོད་པ་ནི་ཚེ་སྐྱིད་ཟེར་བའི་བུ་མོ་ཞིག་གིས་མི་དང་མིའི་བར་གྱི་ འགལ་འབྲེལ་སྣ་ཚོགས་ཀློང་ནས་རང་ཉིད་ལ་དབང་བའི་བརྩེ་དུང་དོན་གཉེར་གྱི་སླད་དུ་བརྩོན་ལེན་མང་དག་ཅིག་བྱས་ཏེ་ མཐར་མོ་ལ་རང་ཉིད་ལ་དབང་བའི་ཁྱིམ་གཞིས་ཤིག་འབྱུང་བ་དེ་རེད་སྙམ། རྩོམ་དེར་མི་སྣའི་བར་གྱི་འགལ་འབྲེལ་གྱི་གནས་དུ་མ་འགྲེམས་སྟོན་བྱས་ཡོད་དེ།  དཔེར་ན། ཨ་ཁུ་དབང་ལོ་ཨ་ནེ་བཀྲ་ཁོ་ཚང་དུ་མི་ཡོང་བའི་སྔོན་ལ། སྡེ་བའི་མི་ཙམ་མ་ཟད་ རང་ཉིད་ཀྱི་ཨ་མས་ཀྱང་ཚེ་སྐྱིད་ཀྱི་མིང་ནས་མི་འབོད་པར་“ཁྱོད” དང་“བླུན་མོ”ཞེས་འབོད་ལ།  མོ་ལ་སྐྱེས་པ་གཞན་ པས་ཚུལ་མིན་གྱི་བརྙས་དམོད་བྱས་ནའང་“དེ་ནི་མོ་རང་ཉིད་ཀྱིས་བཙལ་བའི་ལས་ཀ་རེད།  སྐྱག་དྲི་མ་བྲོ་ན་སྦྲང་ནག་ག་ལ་ འཁོར” ཟེར་བ་སོགས་མཐོང་ཆུང་དང་འཕྱ་སྨོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ཀྱང་།  རྗེས་སུ་བུ་དོན་གྲུབ་དང་འབྲེལ་བའི་གཉེན་དོན་གླེང་ བའི་སྐབས་སུ་“ཚེ་བྷོ”དང་“ངེད་ཚང་གི་ཚེ་བྷོ”ཞེས་འབོད་ཀྱི་ཡོད་ལ། མོ་ལ་བསྟོད་པ་མང་དག་ཅིག་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།  དེ་ ལས་འཚོ་བའི་ཁྲོད་ཀྱི་མི་དང་མིའི་བར་གྱི་འགལ་འབྲེལ་རྣལ་མ་ཞིག་ཚུར་སྣང་བྱ་ཐུབ་ཡོད་ལ། ཡང་ཚེ་སྐྱིད་ཀྱི་བུ་སྐྱ་བྷོ་ལ་ཆ་ མཚོན་ནས་བཤད་ཀྱང་། སྐྱ་བྷོ་ཐོག་མར་དགོན་པར་སླེབས་དུས། ཁོའི་བཙུན་མིང་ལ་དགེ་འདུན་རྒྱ་མཚོའམ་དགེ་རྒྱམ་ཞེས་ འབོད་ཀྱི་ཡོད་ཀྱང་། རིམ་གྱིས་ཁོའི་མིང་ནས་འབོད་མཁན་མེད་པར། “མུག་ཕྲུག”དང་“བླུན་རྒན” “མུག་རྒན”ཞེས་ངན་ སྨོས་དང་འཕྱ་སྨོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་མོད། ཁོ་ལ་རྐྱེ་ངན་གྲོགས་སུ་འཆར་བའི་དུས་སུ།“གྲུབ་ཐོབ་ཚང”ཞེས་འབོད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད།   དེ་ལས་ང་ཚོས་མི་དང་མིའི་བར་གྱི་འགལ་འབྲེལ་རྣལ་མ་ཞིག་གསལ་བཤད་བྱ་བཞིན་ཡོད་ལ། རང་མི་རིགས་ཀྱི་རིག་གནས་ ཀྱི་སྣང་ཚུལ་ངན་པ་སྟེ་དམན་ལ་འཕྱ་སྨོད་དང་མཐོ་ལ་གུས་གུས་ཞུམ་ཞུམ་བྱེད་པའི་སྐྱུག་བྲོ་བའི་སྣང་ཚུལ་ཞིག་ཐེར་འདོན་་་་ བྱས་འདུག དེ་བཞིན། གཞན་ལ་འཕྱ་སྨོད་དང་མི་གཞན་གྱི་ལྐོག་ཏུ་ལབ་གླེང་ངམ་རྒྱབ་བཤད་རྒྱབ་ནས་གཞན་གྱི་ཡིད་སེམས་ དཀྲུག་པར་བྱེད་པའི་སྣང་ཚུལ་གསལ་སྟོན་བྱས་ཡོད་དེ། དེ་དག་ནི་ལྷ་མོ་ཚེ་རིང་ནས་གཙོས་པའི་སྡེ་བའི་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཚེ་ སྐྱིད་ཀྱི་སྐོར་ལ་ལྐོག་ལབ་བྱེད་པའི་སྐད་ཆ་དང་། ཚེ་སྐྱིད་དང་རྒྱ་མོ་སྐྱིད་ཀྱིས་གཞན་གྱི་གནས་ཚུལ་སྐོར་ལ་ལྐོག་ལབ་བྱེད་པའི་ གཏམ་གླེང་དག་ལས་ཤེས་ནུས་པ་ཡིན། དེ་ལས་རང་མི་རིགས་ཀྱི་འཚོ་བའི་གྲུ་ཟུར་རེ་རེ་ན་གནས་པའི་གཤིས་སྤྱོད་ཐ་ཤལ་བ་ ཞིག་སྟེ། གང་བྱུང་དུ་གཞན་ལ་ལྐོག་བཤད་བྱས་ནས་གཞན་གྱི་ཡིད་སེམས་དཀྲུགས་པའི་སྣང་ཚུལ་ངན་པ་དམར་རྗེན་དུ་ བཤམས་ཤིང་དེ་འདྲའི་སྣང་ཚུལ་ངན་པར་ཁ་རྡུང་དྲག་པོ་བཏང་ཡོད།   
  རྩོམ་དེའི་ནང་དོན་གྲུབ་ཀྱིས་རང་གི་ཆུང་མར་ཕྲུ་གུ་བུ་ཞིག་མ་བཙས་པར་འཁང་ར་བྱེད་པ་དང་། དེ་བཞིན་ཚེ་སྐྱིད་ཀྱིས་ རང་ལ་བུ་མོ་ཞིག་བཙས་པའི་གནས་ཚུལ་ཤེས་ཕྲལ“དེས་ན་བྱིས་པ་འདི་བཙས་མ་བཙས་གཅིག་ཡིན་སོང་བ་རེད་ཨང”ཟེར་ བ་དང་།  དེ་བཞིན་མོས་རང་གི་བུ་མོར་བལྟས་ནས“སྐྱག་ཕྲུག་མ་ཁྱོད་བུ་ཞིག་ཅི་ལ་མིན་སོང་། ཁྱོད་བུ་ཞིག་ཡིན་ཚེ་ཨ་མའི་ སེམས་ཅི་འདྲའི་སྐྱིད་ཨང”ལྟ་བུའི་སྐད་ཆས་མོ་རང་བུད་མེད་ཅིག་ཡིན་རུང་སྔར་བཞིན་ཕོ་མཆོག་མོ་དམན་གྱི་རྙིང་ཞེན་གྱི་  
ལྟ་བས་ཕྱུག་པ་གསལ་བཤད་བྱས་ཡོད་ལ། དོན་གྲུབ་ལ་ཆ་མཚོན་ནས་བཤད་ན། རང་ཉིད་རིག་གནས་པ་ཞིག་གི་བརྟུལ་ཞུགས་འཛིན་ཡོད་ཀྱང་སྔར་བཞིན་བོད་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་སུ་གནས་པའི་འདུ་ཤེས་རྙིང་བ་ཞིག་གི་འཆིང་ཐག་ལས་གྲོལ་མེད་པ་གསལ་པོར་བསྟན་ཡོད་པས། རྩོམ་པ་པོས་དེ་འདྲའི་སྣང་ཚུལ་ངན་པར་དགག་རྒྱག་དང་སུན་འབྱིན་བྱས་ཡོད། དེ་བཞིན། ཚེ་སྐྱིད་ཀྱིས་ སྐྱ་བྷོའི་མགོ་ལ་བྱིལ་བྱིལ་བྱེད་བཞིན་དུ། “རྗེས་ཕྱོགས་སུ་ཁྱོད་ཀྱི་ཨ་མའི་མིང་ལ་ཨ་མ་ཞེས་འབོད་མི་རུང”ཞེས་པ་དང་། སྐྱ་བྷོ་
སློབ་གྲྭར་སྡོད་རིང་སྐྱ་བྷོའི་དགེ་རྒན་གྱིས་ཁྱིམ་བདག་བོས་ནས་དོན་དག་ལ་རྒྱུས་ལོན་བྱ་ཆེད་མོ་བོས་ཀྱང་། མོས་དགེ་རྒན་ལ་ སྐྱ་བྷོའི་གནས་ཚུལ་ཤོད་དུས“ཡི་གེ་མ་ཤེས་ཀྱང་ཆོག  ཁོ་རང་གང་བྱུང་ངང་སློབ་གྲྭའི་ནང་བསྡད་དུ་བཅུག་པས་ཆོག”ཟེར་ བའི་སྐད་ཆ་སོགས་ལས་ཨ་མ་ཞིག་གིས་རང་གི་ཕྲུ་གུའི་མདུན་ལམ་ལ་གཏན་ནས་བསམ་གཞིགས་མི་བྱེད་པའི་སྣང་ཚུལ་སོགས་ལ་ཁ་རྡུང་བཏང་འདུག་ཅེས་དངོས་ཡོད་དགག་སྒྲུབ་རིང་ལུགས་ཀྱི་ལྟ་ཚུལ་གྱིས་འགྲེལ་བཤད་བྱས་ཀྱང་མི་ཆོག་རྒྱུ་མེད་མོད། ཁོ་བོས་བསམ་ན་དགག་སྒྲུབ་ལས་བུད་མེད་ཞིག་གིས་བཞུད་མྱོང་བའི་ཀྱག་ཀྱོག་གི་མི་ཚེའི་ལམ་བུ་དང་།མོའི་དགའ་སྐྱོ་ཆགས་སྡང་གི་ཚོར་འདུ་དྲག་པོའི་སྣང་བརྙན་བརྙན་རིས་བཞིན་མཚོན་འདུག་པ་དང་། མིའི་ལྷན་སྐྱེས་ལ་མངའ་བའི་མི་གཤིས་རྣལ་ མ་ཞིག་གསལ་སྟོན་བྱས་འདུག་ཅེས་བཤད་ན་ཅུང་འཚམས་པར་འདོད། རྒྱུ་མཚན་ནི་རྩོམ་གྱི་ནང་མཛེས་རྟོག་གི་ཆ་དེ་གཙོ་ བོ་དགག་རྒྱག་དང་སུན་འབྱིན་གྱི་སྟེང་ན་མེད་པར། རང་མི་རིགས་ཀྱི་འཚོ་བའི་ཁྲོད་གནས་པའི་མི་སྣ་འགའི་གཤིས་སུ་གྲུབ་ པའི་སྣང་བརྙན་བརྒྱུད།   མི་གཤིས་ལ་བཅིངས་འགྲོལ་བྱེད་པའི་མཛེས་པའི་སྟེང་ན་ཡོད་སྙམ། དཔེར་ན། སྒྲུང་གི་ནང་དུ་མི་སྣ་དོན་གྲུབ་ལ་ཆ་མཚོན་ནས་བཤད་ན། ཁོ་རང་ཉིད་ཀྱི་ཆུང་མ་སྔོན་མ་དང་བཟའ་ཚང་ཁ་འཐོར་དུ་སོང་བའི་རྒྱུ་རྐྱེན་གཙོ་བོ་ནི་མོ་ལ་ཕྲུ་གུ་བཙའ་བའི་ནུས་པ་མེད་པས་རེད།  འོན་ཀྱང་། ད་ཆ་ཚེ་སྐྱིད་དང་གཉེན་སྒྲིག་བྱས་ནས་མོ་ལ་ཕྲུ་གུ་བུ་མོ་གཉིས་ བཙས་ཀྱང་།  ཁོས་ཕྲུ་གུ་བུ་མོ་མ་གཏོགས་བུ་མ་བཙས་པར་འཁང་ར་བྱས་ནས་ཚེ་སྐྱིད་དང་བར་ཐག་རིང་དུ་གཏོང་གིན་ཡོད་པ་རེད།     དེ་ལས་མིའི་ནང་སེམས་ན་ཆུ་ཀློང་ཇི་བཞིན་དྲག་ཏུ་ལྡིང་བའི་འདོད་སྲེད་དེ་དམར་རྗེན་དུ་བཏོན་ཡོད་ལ།   མི་ལ་ཐུན་མོང་དུ་ཡོད་པའི་བདག་འཛིན་དང་། ཆགས་སྡང་སོགས་ཀྱི་གཉུག་གཤིས་སུ་གྲུབ་པའི་མིའི་འདོད་སྲེད་ཀྱི་མི་གཤིས་ཤིག་ འགྲེམས་སྟོན་བྱས་ཡོད།དེ་ནི་དབྱིན་ཇིའི་ཀུན་སྤྱོད་སྨྲ་བའི་མཚན་ཉིད་རིག་པ་གྲགས་ཅན་ལའོ་སུའུ་(罗素)ཡིས་བཤད་པ་ཇི་ བཞིན།“མིའི་རིགས་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་མཐའ་དག་འབྱུང་བའི་ཁུངས་ལ་ཁག་གཉིས་ཡོད་དེ།   དེ་ནི་འདོད་པ་དང་།  ཧོལ་རྒྱུགས་སོ”ཞེས་པ་ལྟར་རོ།    དེ་ལས་རྩོམ་པ་པོས་མིའི་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་གཤིས་ཀར་བརྩི་འཇོག་བྱས་པ་རྟོགས་ཐུབ་པ་ཡིན་ལ།   འཚོ་བའི་བདེན་དངོས་རང་བཞིན་ལ་གཙིགས་ཆེན་དང་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་མཛེས་པ་དོན་དུ་གཉེར་བའི་རྩོམ་རིག་གི་གོང་ཐང་འཁྱེར་ཕྱོགས་ལ་བརྩི་བཀུར་བྱས་པ་ཤེས་ནུས་ཤིང་། མི་གཤིས་ལ་བཅིངས་འགྲོལ་བྱེད་པའི་འགན་འཁྲི་ཕྲག་ཏུ་བླངས་པ་ཡང་མཐོང་ཐུབ། དེ་ནི་
རྒྱའི་རྩོམ་པ་པོ་ལུའུ་ཞུན་གྱིས་གསུངས་པ་ཇི་བཞིན། “རྩོམ་རིག་གསར་བརྗེ་མཁན་གྱི་དམིགས་འདུན་གཙོ་བོ་ནི་མི་གཤིས་ལ་ བཅིངས་འགྲོལ་གཏོང་རྒྱུ་དེའོ་”  ཞེས་པ་དང་། “མི་རིགས་ཤིག་གི་ཕྱིའི་རྨ་ཁ་གསོ་བ་ལས། ནང་སེམས་ཀྱི་གཅོང་ནད་གསོ་རྒྱུ་གལ” ཞེས་པ་བཞིན་རྩོམ་པ་པོ་ཁོང་གིས་ཀྱང་རང་མི་རིགས་ཀྱི་འཚོ་བའི་ཁྲོད་གནས་བཞིན་པའི་མི་དང་མིའི་དབར་གྱི་འགལ་འབྲེལ་རྩོམ་གྱི་བརྗོད་བྱར་བཀོད་ནས་མི་གཤིས་ལ་བཅིངས་འགྲོལ་བྱེད་པའི་ཕྱོགས་ལ་སྨྱུག་ཁ་བཀོལ་ཡོད་ལ། མི་ཆོས་ ཀུན་སྤྱོད་ཀྱི་མཐོང་སྣེ་བསྐྱུར་ཏེ་མི་གཤིས་ཀྱི་མཐོང་སྣེ་སྤྱད་པ་ཞིག་ཡིན་རྐྱེན་ཀློག་པ་པོས་དེ་འདྲའི་སྣང་ཚུལ་ལ་དོ་ཁུར་དང་ བསམ་གཞིགས་བྱེད་དུ་བཅུག་ཡོད་པ་ཡིན་པས། རྩོམ་དེར་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་རིན་ཐང་ཆེན་པོ་ལྡན་ཡོད་པ་ཡིན་ལ། མཛེས་རྟོག་གི་ ཆ་ཡང་ངེས་ཅན་ལྡན་ཡོད་པར་སེམས། རྒྱུ་མཚན་ནི་སྒྱུ་རྩལ་བརྩམས་ཆོས་ཀྱི་མཛེས་རྟོག་ཅེས་པ་གཙོ་བོ་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་བདེན་ པའི་ངོས་ན་ཡོད་སྙམ། དེ་བཞིན་སྒྲུང་གི་མཇུག་ཏུ་ལྕགས་མོ་ཐར་གྱིས་ཡིད་སེམས་འགུལ་བའི་གཏམ་དག་ཐོས་རྗེས་དོན་གྲུབ་ ལ་རྨོངས་གཉིད་ལས་སད་པ་ལྟ་བུའི་ངེས་ཤེས་ཟབ་མོ་ཞིག་བྱུང་བ་ལྷུག་བརྗོད་བྱས་ཡོད་པས། དེ་ལས་ང་ཚོར་འདོད་ཆུང་ ཆོག་ཤེས་བྱ་དགོས་པའི་གོ་བསྐོན་སློབ་གསོའི་ནུས་པ་ཆེན་པོ་ཐེབས་སུ་བཅུག་ཡོད།    ཞང་སྟོན་བསྟན་པ་རྒྱ་མཚོ་མཆོག་གིས། “ལག་པས་བདེ་བ་ཅན་ལ་འཕེན་མཁན་མེད། ། རྐང་བ་བཟུང་ནས་དམྱལ་བར་འཕེན་མཁན་མེད། ། རང་གི་སྐྱིད་སྡུག་རང་ གི་ལག་ན་ཡོད། །རང་གིས་རང་ཉིད་མི་བསླུ་ཤིན་ཏུ་གཅེས། །”ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར།  ང་ཚོས་འདོད་སྲེད་ཁོ་ནའི་དབང་དུ་མ་ སོང་བར་བདེ་སྐྱིད་བདེ་སྐྱིད་དུ་ཚོར་བ་བྱ་དགོས་ཤིང་། རང་གིས་རང་ཉིད་བསླུ་མི་ཉན་པར་སྐུལ་ཡོད།
                                     གཉིས་པ།   མཚར་སྣང་རང་བཞིན་ལྡན་པའི་སྐད་ཆའི་སྒྱུ་རྩལ།
     བརྩམས་སྒྲུང་དེའི་སྐད་ཆའི་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་ངོས་ནས་བཤད་ན།  སྤྱིར་བརྩམས་སྒྲུང་ནང་གི་སྐད་ཆ་དེ་དོན་ག་གེ་མོ་གསལ་སྟོན་བྱ་རྒྱུ་ཁོ་ནའི་ཆེད་དུ་མ་ཡིན་པར། སྐད་ཆ་དེ་དག་བརྒྱུད་ནས་ང་ཚོ་ཀློག་མཁན་ལའང་མི་སྣའི་བདེ་སྡུག་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་ཚོར་བ་དེ་ཉམས་སུ་མྱོང་དུ་བཅུག་ཐུབ་པ་ཞིག་ཡིན་དགོས། རྩོམ་དེར་ཆ་མཚོན་ནས་བཤད་ན། རྩོམ་པ་པོས་ང་ཚོར་སྐྱ་བྷོ་ནི་ཀླད་ པའི་དབང་རྩར་སྐྱོན་ཡོད་པའི་མི་ཞིག་ཡིན་པ་ངོ་སྤྲོད་བྱས་པ་ཙམ་མ་ཡིན་པར།    ཁོའི་སྐད་ཆའི་ཐོག་ནས་ང་ཚོར་ཁོ་ནི་རྒྱུན་ལྡན་མིན་པའི་མི་ཞིག་ཡིན་པ་གསལ་སྟོན་བྱས་འདུག་སྟེ། དཔེར་ན། ཨ་ཁུ་དབང་ལོ་སྐྱ་བྷོ་ཚང་དུ་བོང་བུ་འཚོལ་བར་ཡོང་བའི་དུས་སུ་སྐྱ་བྷོས་ཁོ་ཚང་གི་བོང་བུ་ཤི་བའི་སྐོར་ལ་བཤད་པའི་སྐད་ཆ་སྟེ། “གྲོག་མོའི་ནང་དུ་ཤི་འདུག  ང་ཡར་ལ་འགྲོ་དུས་ཤི་འདུག  མར་ལ་ཡོང་དུས་ཀྱང་ཤི་འདུག  རྡོ་བས་བརྒྱབ་ན་ད་དུང་ཡང་ཤི་འདུག  ངས་ཤི་རུ་བཅུག་པ་མིན”ཟེར་བའི་སྐད་ཆ་ལྟ་བུ་དང་། དེ་བཞིན། སྐྱ་བྷོ་དགོན་པའི་ནང་དགེ་རྒན་གྱི་དྲུང་དུ་སློབ་ཁྲིད་ཉན་པའི་སྐབས་བཤད་པའི་སྐད་ཆ་སྟེ། དཔེར་ན།“སྐྱབས་སུ་མཆིའོ་ཟེར་བ་ནི་མཉམ་དུ་འཆི་ངེས་རེད་ཟེར་བ་ཨེ་རེད”ལྟ་བུ་དང་། 《དམིགས་བརྩེ་མ》སློབ་དུས།“འཕགས་པ་ སྤྱན་རས་གཟིགས་ལ་མིག་མེད་པ་རེད་དམ”ལྟ་བུའི་སྐད་ཆའི་ཐོག་ནས་ང་ཚོའི་སྣང་ངོར་ཁོ་ནི་རྒྱུན་གཏན་མིན་པའི་མི་ཞིག་རེད་ཨང་སྙམ་པའི་ཚོར་སྣང་ཉམས་སུ་མྱོང་ནུས་པ་ཡིན་པས།    ཚིག་སྦྱོར་གྱིས་མཛེས་པས་ཕྱུག་པའི་མི་སྣའི་སྐད་ཆ་ཞིབ་འབྲི་བྱ་ཐུབ་ཡོད་ཅིང་། དངོས་ཡོད་འཚོ་བའི་ཁྲོད་ཀྱི་མི་སྣའི་སེམས་ཀྱི་འཁྱེར་སོའམ་མི་སྣའི་རང་གཤིས་རྩོམ་གྱི་སྐད་ཆ་དག་ལས་ རྟོགས་ནུས་པ་ཡིན།  
                                       གསུམ་པ།  རྒྱས་བསྡུས་འཚམས་པའི་བྱུང་རིམ་གྱི་སྒྲིག་གཞི།
  རྩོམ་གྱི་བྱུང་རིམ་དང་སྒྲིག་གཞིའི་ངོས་ནས་བཤད་ན། སྒྲུང་གི་བྱུང་རིམ་གྱི་སྒྲིག་གཞི་སོ་སོར་ཐ་དད་དུ་གནས་པ་ཞིག་མ་ ཡིན་པར་གཅིག་སྡུད་ཀྱི་ཆ་ལྡན་ཡོད་དེ། བྱུང་རིམ་གྱི་སྒྲིག་གཞི་དེ་མི་སྣ་གཙོ་བོ་ཚེ་སྐྱིད་ཀྱི་ལས་དབང་དང་འབྲེལ་བ་དམ་དུ་ ཡོད་པ་ཞིག་དང་། བསྟན་དོན་གཅིག་གི་སྟེང་དུ་བབས་པ་ཞིག་ཡིན་པས། བྱུང་རིམ་ལ་མཚར་སྣང་རང་བཞིན་ཅུང་ཆེན་པོ་ལྡན་ཡོད་པ་ཡིན་ལ། “བཀོད་འབྲི་ཡིས་བརྩམས་སྒྲུང་གི་གཞུང་རྟ་ལ་ཡལ་འདབ་སྟུག་པོར་སྤྲས་ནས་ཚེ་སྲོག་གི་ལྗང་མདོག་མངོན་ པར་བྱ་ཐུབ་ལ།དེ་བཞིན་རུས་སྒྲོམ་ལ་ཤ་ཁྲག་པགས་གསུམ་གྱིས་གཡོག་ནས་ཚེ་སྲོག་གི་གསོན་ཤུགས་མངོན་པར་བྱ་བ་ཡིན། དེ་བས་བཀོད་འབྲི་ཡིས་བརྩམས་སྒྲུང་གི་རང་མདངས་འབྱིན་པར་བྱེད་པ་ཡིན”ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། བརྩམས་སྒྲུང་དེའི་ནང་དུའང་རྩོམ་པ་པོས་ཁོར་ཡུག་བཀོད་འབྲི་དང་མི་སྣའི་བྱ་བྱེད་དང་སེམས་ཁམས་སོགས་ལ་ཞིབ་འབྲི་འོས་འཚམས་གནང་ཡོད་ པས་བྱུང་རིམ་ལ་གཏམ་རྒྱུད་ཀྱི་ཤས་ཅུང་ཆུང་ཞིང་། ཁོར་ཡུག་བཀོད་འབྲི་བྱས་པ་དག་ཀྱང་རང་སྣང་གང་ཤར་གྱིས་ཞིབ་འབྲི་བྱས་པ་ཞིག་མ་ཡིན་པར། མི་སྣའི་ཡིད་ཀྱི་འགྱུར་བ་དང་དོ་མཉམ་པ་ཞིག་ཡིན་ལ། ཞིབ་འབྲི་བྱས་པའི་ནང་དོན་དག་རྒྱས་ བསྡུས་འཚམས་པ་ཞིག་ཡིན་པས། དེ་ལས་རྩོམ་མཁན་ཁོང་ནི་རྩོམ་འབྲིའི་ནུས་པ་མཐོན་པོ་ཅན་ཞིག་རེད་ཨང་སྙམ་པའི་ཚོར་ སྣང་རང་བཞིན་གྱིས་སྐྱེས་ཡོང་། དེ་བཞིན་བྱུང་རིམ་གོང་འོག་ཁ་ཐོར་དུ་སོང་མེད་པར་གཅིག་གྱུར་ཅན་ཞིག་ཡིན་ལ། འཚོ་ བའི་བརྙན་རིས་གཅིག་ལ་བསྟན་དོན་གྱི་རིམ་པ་དུ་མའི་རྣམ་པ་བྱུང་ཞིང་། བྱུང་རིམ་གྱི་སྒྲིག་གཞི་དྲ་བ་སྦྲེལ་བ་ཇི་བཞིན་ བསྣོལ་མར་གནས་ཡོད་ཀྱང་བསྟན་དོན་དག་ཅུང་ཟད་མཐར་ཆགས་སུ་བཀྲམ་ཐུབ་ཡོད་པས་ནང་དོན་དང་རྣམ་པ་གཉིས་ཀའི་ཆ་ནས་སྒྲུང་འབྲིང་གི་རང་མདངས་མངོན་པར་བྱས་ཡོད། གཞན་རྩོམ་དེར་རོང་འབྲོག་ཁུལ་གྱི་འཚོ་བའི་དྲི་ངད་ལྷང་ ལྷང་དུ་འཐུལ་རྒྱུ་འདུག་སྟེ།   དཔེར་ན།“ཨ་ནེ་བཀྲ་ཁོ་ཚང་ཁྱིམ་ནང་དུ་སྡོམ་པ་སྲུང་སྟེ་གུང་ཚིགས་འཐུང་བཞིན་འདུག”ཅེས་པ་དང་“ཚེ་སྐྱིད་ཀྱིས་ཐབ་ཀའི་མདུན་དུ་ཀེ་རྩྭ་བརྫངས་ཏེ་ཇ་བསྐོལ་བཞིན་ཡོད་པ།  མོས་ད་སྔོན་ཆབ་མ་བླངས་པ་དྲན་ནས་བློ་འགྱོད་ཅིང་“ཨོབཛྲསྰཏྭ”ཞེས་འགྱོད་ཤགས་ལན་འགའ་བྱས་རྗེས། ངག་ནས་མ་ཎི་ཡིག་དྲུག་ཟློ་བཞིན་ལག་གཡོན་ པའི་ནང་གི་མུ་ཏིག་རྫུན་མའི་ཕྲེང་བ་དེ་ཉུག་ཙམ་ཉུག་ཙམ་གྱིས་འདྲེན་བཞིན་འདུག”ཅེས་པ།“ཞོགས་པར་ཁོ་མོ་གཅིག་པུ་ རི་སྒང་དུ་ཕྱིན་ནས་གྲ་མའི་རྩད་པའི་བུད་ཤིང་འཐུ་བ་དང་།   དགོང་དྲོ་རང་ཉིད་གཅིག་པུ་གྲམ་གཞུང་དུ་སོང་སྟེ་ཆུ་ཟོ་ནང་
དུ་ཆུ་འཆུ་བ”སོགས་ལས་ཁེར་རྐྱང་གི་ཀློང་ན་ཡོད་པའི་རོང་འབྲོག་ཁུལ་གྱི་བུ་མོ་ཞིག་གི་སྣང་བརྙན་མཚོན་ཡོད་པ་ཤེས་ནུས།                          
                                      བཞི་པ།  ཞར་བྱུང་མི་འདང་སའི་གནས་འགའ་གླེང་བ།  
           རྩོམ་དེའི་བརྗོད་བྱ་འདེམས་སྒྲིག་བྱས་པ་ལེགས་པ་དང་།   ཚིག་སྦྱོར་ཁ་གསལ་ཞིང་གོ་བདེ་ལ།  གསོན་ཉམས་ལྡན་པ། དངོས་ཡོད་སྤྱི་ཚོགས་འཚོ་བའི་བྲོ་བས་ཕྱུག་པ་དང་། སྒྱུ་རྩལ་གྱི་བདེན་པས་ཕྱུག་པ། དངོས་ཡོད་འཚོ་བ་དང་བར་ཐག་ཉེ་ བས་ཀློག་པ་པོ་རྣམས་ལ་དང་ལེན་བྱེད་སླ་བའི་ཁྱད་ཆོས་མངོན་གསལ་དོད་པོ་ལྡན་ཡོད་མོད།རྩོམ་དེ་ཡོན་ཏན་ཀུན་འཛོམས་ཅན་ཞིག་མ་ཡིན་ཏེ།བརྩམས་སྒྲུང་དེའི་ནང་མི་སྣའི་ཕྱིའི་རྣམ་པ་ཞིབ་འབྲི་བྱས་པ་ཅུང་མི་འདང་བས་ཀློག་པ་པོར་བག་ཆགས་ཟབ་མོ་འཇོག་མི་ནུས་ཤིང་། མི་སྣ་ཕན་ཚུན་བར་རྣོ་ངར་ཅན་གྱི་འགལ་བ་ལྟག་སྤྲོད་དུ་བཀོད་པ་ཉུང་ལ། བྱུང་རིམ་ལ་ལ་རྒྱུ་ འབྲས་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་གནས་མེད་པར་འདོད་དེ། དཔེར་ན། སྒྲུང་གི་མཇུག་ཏུ་དོན་གྲུབ་ཀྱི་ལས་རོགས་ལྕགས་མོ་ཐར་ ནི་བརྩེ་དུང་ལ་ལྷད་མེད་མཁན་ཞིག་དང་། རང་གི་ཁྱོ་གའི་དབང་པོར་ནུས་པ་ཤོར་ཀྱང་མོས་སྔར་བཞིན་རང་གི་ཁྱོ་ག་ལ་ བཅངས་པའི་བརྩེ་བ་ནི་ཅི་འདྲའི་རླབས་ཆེ་པོ་ཞིག་ཡིན་ཚུལ་བསྟན་ཁུལ་བྱས་ཡོད་ཀྱང་། མོས་དོན་གྲུབ་དང་ལྷན་དུ་མགྲོན་ ཁང་གཅིག་ཏུ་བསྡད་ནས་ལུས་འབྲེལ་བྱས་ཚུལ་བྲིས་འདུག་པ་དེ་ནི་དགོད་བྲོ་བ་ཞིག་ཏུ་མཐོང་སྟེ། གལ་ཏེ་ལྕགས་མོ་ཐར་གྱིས་ རང་གི་ཁྱོ་ག་ལ་བཅངས་པའི་བརྩེ་དུང་ནི་ལྷད་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་ན། དོན་གྲུབ་དང་ལྷན་དུ་འདུག་ནས་ཚུལ་མིན་གྱི་བྱ་བར་ འཇུག་མི་སྲིད་པས་སོ། རྒྱུ་མཚན་ནི་ལྷད་མེད་ཀྱི་བརྩེ་དུང་ནི་རྩོམ་པ་པོས་བརྩམས་སྒྲུང་ནང་གི་སྐད་ཆ་ལྟར་བརྗོད་ན།“དེ་ནི་ཕྲུ་གུ་བཙའ་བ་ཙམ་དང་སྤྲོ་བ་གསོ་བ་ཙམ་གྱི་ཆེད་མ་ཡིན་པར་ཕན་ཚུན་སྐྱིད་ན་མཉམ་སྐྱིད་དང་སྡུག་ན་མཉམ་སྡུག་བྱེད་་་་པའི་ལྷད་མེད་ཀྱི་ལྷག་བསམ་དང་འདང་བརྩེ་དེ་ཡིན་པས་རེད།” དེས་ན། མོས་རང་གི་ཁྱོ་གར་བཅངས་པའི་བརྩེ་དུང་ནི་ཅི་ འདྲའི་རླབས་ཆེ་བ་ཞིག་དང་ལྷད་མེད་པ་ཞིག་ཏུ་བྲིས་ན་རྒྱུ་འབྲས་གཏན་ཚིགས་ཁུངས་བཙན་ཅན་གྱི་བྱུང་རིམ་བཀོད་འབྲིའི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་དཀའ་སྙམ།    དེ་མིན་མི་གཤིས་དང་མི་སེམས་ཀྱི་ཁྱད་གཤིས་གཏིང་ཟབ་ས་ནས་གསལ་སྟོན་བྱ་རྒྱུ་ཅུང་མི་
འདང་བར་སྣང་ངོ་། དེ་ནི་རྩོམ་པ་པོ་ཁོང་ཙམ་མ་ཟད་བོད་ཁུལ་གྱི་རྩོམ་པ་པོ་མང་པོའི་མི་འདང་སའི་གནས་ཡིན་ལ། རྩོམ་པ་ པོ་ཞིག་གི་ངོས་ནས་བརྗོད་ན་ཅུང་ཞིབ་འབྲི་དཀའ་བ་ཞིག་དང་སྨྱུག་ཁ་བཀོལ་དཀའ་བའི་གནས་ཤིག་ཏུ་གྱུར་བའི་རྐྱེན་གྱིས་་ཡིན་ཤས་ཆེ།                                                   
                                   མཇུག་བསྡུ་བ།
          སྤྱིར་“སྒྲུང་གཏམ་གྱི་དོ་ཁུར་བྱ་ཡུལ་གཙོ་བོ་ནི་མིའི་མཐར་ཐུག་གི་བདེ་སྡུག་ལ་གདུང་སེམས་འཆང་བ་དང་མི་གཤིས་བཅིངས་འགྲོལ་བྱེད་པར་སྐུལ་བ། ལེགས་ཉེས་ཀྱི་རྣམ་དབྱེ་འབྱེད་པ། སྐྱུག་བྲོ་བའི་བྱ་དངོས་ལ་སུན་འབྱིན་པ། ཀུན་སྤྱོད་ཕྱོགས་ནས་བདེ་ཐང་ཅན་དུ་བསྙེགས་པ་སོགས་ཡིན”ཞེས་པ་ལྟར། བརྩམས་སྒྲུང་དེའི་ནང་དུའང་དངོས་ཡོད་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་ཀྱི་མི་ དང་མིའི་བར་གྱི་འགལ་འབྲེལ་གྱི་གནས་དུ་མ་འགྲེམས་སྟོན་བྱས་སྟེ། མིའི་གཉུག་གཤིས་སུ་གནས་པའི་འདོད་སྲེད་དང་། བདག་འཛིན་སོགས་ཀྱི་མི་གཤིས་ཞིབ་འབྲི་རྒྱུད། མིའི་ཀུན་སྤྱོད་བདེ་ཐང་དང་མི་གཤིས་བཅིངས་འགྲོལ་བྱེད་པར་སྐུལ་ནས། བདེ་ཐང་གི་མི་གཤིས་དང་། མཛེས་སྡུག་གི་མི་གཤིས་གསོ་སྐྱོང་བྱ་བའི་ཕྱོགས་སུ་འཕེལ་བར་སྐུལ་ཡོད་པས།  རྩོམ་གྱི་བརྗོད་བྱ་བདེམས་སྒྲིག་བྱས་པ་ལེགས་ཤིང་། རྩོམ་གྱི་བྱུང་རིམ་སྤེལ་བ་བཟང་ཞིང་བཀོད་འབྲི་བྱས་པ་ཚད་དང་རན་པ་སོགས་བརྩམས་ སྒྲུང་གསར་རྩོམ་གྱི་ཆོས་ཉིད་དང་མཐུན་པར་སེམས་པས་བརྩམས་སྒྲུང་རྣལ་མ་ཞིག་ཏུ་གྲུབ་འདུག་ཅེས་བརྗོད་ན་ཆོག་པར་སྙམ་མོ། །

མཆན་དང་དཔྱད་གཞིའི་ཡིག་ཆ།
①《罗素道德哲学》(英)罗素著  李国山等译   九州出版社  2004年9月1版2011年     
3月3次印刷  P63
② 刘再复 《性格组合论》上海文艺出版社  1986年7月版   P93
③《བོད་ཀྱི་བརྩམས་སྒྲུང་གསར་བའི་གནས་སྟངས་དང་དེའི་དགག་སྒྲུབ》ནུབ་བྱང་མི་རིགས་སློབ་ཆེན་གྱི་དགེ་རྒན་བདུད་ལྷ་རྒྱལ་ ལགས་ཀྱི་འབུམ་རམས་པའི་མཐར་ཕྱིན་དཔྱད་རྩོམ།  ཤོག་ངོས།  97
④《བསམ་གཞིག་གི་ཁ་དོག》ཁྲི་སེམས་དཔས་བརྩམས།  ཀན་སུའུ་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་གིས་པར་དུ་བསྐྲུན།
 2008ལོའི་ཟླ་4པར་དཔར།  ཤོག་ངོས།  58
⑤《བོད་ཀྱི་རྩོམ་རིག་སྒྱུ་རྩལ》ཉིས་སྟོང་བཅུ་གཅིག་ལོའི་དུས་དེབ་དང་པོ་ནས་དྲུག་པ་བར།  
⑥《བོད་ཀྱི་རྩོམ་རིག་སྒྱུ་རྩལ》ཉིས་སྟོང་བཅུ་གཉིས་ལོའི་དུས་དེབ་དང་པོ།
⑦ 《中国现当代文学简史》杨剑龙主编  华东师范大学出版社  2006年9月第1版
2010年9月第5次
⑧《美学概论》(第二版) 牛宏宝著    中国人民大学出版社   2005年3月第1版  2007年6月第5次印刷


    

      

རྩོམ་ཁུངས། ངེད་དྲ་བ།

དཔྱད་མཆན ཡོངས་སུ་གཟིགས།དཔྱད་མཆན།

མིང་མི་འགོད་པར་སྤེལ།