གཙུག་གཡུ།(ཚན་བཤུས)༤
དེ་རིང་ནི་དོན་དང་ལྡན་པའི་གཏམ་འདི་ལྟ་བུ་གླེང་བ་མ་ཟད།སེམས་ཐག་ཆོད་པོས་ཕ་མའི་དགྲ་ཤ་ལེནརྒྱུའི་ ཆོད་སེམས་ཀྱང་བསྟན་པས་
མདའ་དཔོན་ལ་ ངོ་མཚར་ཆེན་པོ་སྐྱེས། མིག་གཉིས་ནས་ཧ་ལས་ཡིད་སྨོན་གྱི་ཟེར་ཕྲེང་བཞིན་དུ་དཔལ་ལྡན་གྱི་མགོ་ནས་རྐང་བའི་རྩེ་བར་ཞིབ་ཏུ་
བལྟས་པས། རྣམ་ཀུན་སྦྱིན་བདག་གི་རྐང་པའི་གཡས་གཡོན་དུ་མཇུག་མ་བརླ་ཡི་བར་དུ་བཅུག་ནས་ཕར་འགྲོ་ཚུར་འགྲོ་བྱེད་མཁན་སྒོ་ཁྱི་ཞིག་གི་གནས་
བབ་ལས་མི་མངོན་པའི་གཟུགས་སྣང་དེ་ནི། དེ་རིང་མདའ་དཔོན་གྱི་མིག་གི་ནང་ལ་གློ་བུར་དུ་གང་ཟག་གི་སྣང་བརྙན་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་བ་མ་ཟད། གཞོན་
ནུ་འདི་ནི་ཆུང་དུས་རྣམ་རིག་ བཀྲ་བའི་ཐོག་ལ། ད་ནི་རྟོག་དཔྱོད་དང་ལྡན་ཞིང་བློ་སྟོབས་ཆེ་བ་ཞིག་ཆགས་འདུག གོ་ཐོས་སུ་ཁོ་པའི་ཨ་ཕ་ནི་སྙིང་ནད་
ཀྱིས་གྲོངས་པ་མ་གཏོགས་གཞན་གྱིས་བཀྲོངས་པའི་གནས་ཚུལ་ཐོས་རྒྱུ་མི་འདུག་པས། དགྲ་ཤ་ལེན་དགོས་དོན་གང་ཡིན་ནམ་བསམས་ཏེ་“དཔལ་
ལྡན། ང་ནི་སྐྱེ་་བོ་གང་འདྲ་ཞིག་ཡིན་པ་དང༌། ངའི་གཤིས་རྒྱུད་གང་འདྲ་ཡིན་མིན་ཁྱོད་ཀྱིས་ཤེས་གསལ་ལྟར་་རེད། ང་ལ་སྙིང་སྟོན་མཁན་མཐའ་དག་
ལ་ངས་ཀྱང་སྙིང་སྟོན་གྱི་ཡོད་ལ། ལྷག་དོན་དུ་ཁྱོད་ནི་ཆུང་དུས་ངའི་སློབ་མ་བྱེད་མྱོང་ཞིང༌། ཡུན་རིང་གཡོག་པོའང་རྒྱུག་མྱོང་ཡོད་པས་ཁྱོད་ལ་ག་རེ་
ཤོད་རྒྱུ་ཡོད་ཀྱང་ཤོད་ཅིག་”ཅེས་ནན་ཏན་གྱིས་བཤད་དེ། ལོ་ན་ཕྲ་བའི་གཞོན་ནུ་འདིའི་ཁ་ནས་ཡ་མཚན་ཅན་གྱི་གསང་གཏམ་ཅི་འདྲ་ཞིག་ཐོས་ཡོང་
ངམ་སྙམ་མུར་ཡིད་གཟབ་ཀྱིས་གཏམ་ལན་བསྒུགས་ནས་བསྡད། དཔལ་ལྡན་གྱིས་“ངའི་ཕ་མ་གཉིས་ཀ་དཀོན་ཅོག་ལ་དད་གུས་ཆེ་ཞིང༌། མགོ་འདྲེན་
དཔོན་པོ་རྣམས་ལ་བརྩི་བཀུར་ཆེ་བ། ཀུན་ལ་སེམས་པ་བཟང་བ། ལས་རྒྱུ་འབྲས་ལ་བརྩི་འཇོག་ཆེ་བ། ཁྲེལ་གཞུང་དང་ལྡནཞིང༌། ཡ་རབས་ཚུལ་ལྡན་གྱི་
འཚོ་བ་སྐྱེལ་མཁན་ཞིག་ཡིན་ཀྱང༌། ལོ་ཉི་ཤུ་ལྷག་ཙམ་གྱི་སྔོན་དུ་སྐུ་ངོ་རྫོང་ཟེར་བའི་དཔོན་ངན་ཞིག་ང་ཚོའི་ཕ་ཡུལ་དུ་ཡོང་སྟེ་ཨ་མར་ངོ་མཚར་ཅན་གྱི་
གཙུག་གཡུ་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་བཙན་འཕྲོག་བྱེད་པའི་ཆེད་དུ་ངའི་ཕ་མ་གཉིས་ལ་མནར་གཅོད་དྲག་པོ་བཏང་ནས་མ་ཤི་ཙམ་བཟོས༌། དམྱལ་བ་མི་ཡུལ་དུ་
མྱོང་བའི་སྡུག་བསྔལ་དེ་ལྟ་བུ་བཟོད་ཐབས་བྲལ་ཏེ་ཡུལ་བྱོལ་དུ་མ་འགྲོ་ཀ་མེད་བྱུང༌། ཁོ་རང་གཉིས་སྲོག་ཐར་ཙམ་བྱུང་ཡང་ངའི་སྲུ་མོ་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་སྐུ་
ངོ་རྫོང་གིས་བཟུང་ནས་བཙན་ཁྲིད་བྱས་ཏེ་ད་བར་གར་སོང་ཆ་རྟོགས་མེད་པ་མ་ཟད། ཕ་མ་གཉིས་ཀྱང་གཞན་ཡུལ་དུ་དཀའ་དུབ་ཚད་མེད་མྱངས་ཤིང་
། ལུས་ལ་ གཅོང་ནད་ཞུགས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་མཐར་ཚེ་ལས་འདས། སྐུ་ངོ་རྫོང་ཟེར་བའི་དགྲ་ངན་དེ་ནི་ང་ཚོ་མི་ཤི་ཁྱིམ་སྟོངས་བཟོ་མཁན་གྱི་གཤེད་མ་
རང་ཡིན་པས། ངའི་ཨ་ཕ་འདས་པོ་དེ་ཚེ་མ་ཟིན་པའི་ཉིན་མོ་དེ་རང་ལ་ངས་ཇོ་ཁང་གི་སྒོ་འགྲམ་དུ་དགྲ་ཤ་ལེན་རྒྱུའི་ དམ་བཅའ་ཕུལ་ཚར་བ་ཡིན། ལོ་
བཅུ་ལྷག་ཙམ་གྱི་རིང་ལ་ངས་དུས་རྟག་ཏུ་འདྲི་རྩད་དང་དོ་སྣང་བྱས་ཀྱང༌། ད་བར་སྲུ་མོའི་དྲི་མ་ཙམ་ཡང་མ་རྙེད་ལ་སྐུ་ངོ་རྫོང་ཟེར་བ་དེ་སུ་ཡིན་རྩད་
ཀྱང་མ་ཆོད་པར་བརྟེན། སྐུ་ངོ་མདའ་དཔོན་ཁྱེད་ཀྱིས་ངེས་པར་དུ་བདག་གི་བསམ་འདུན་ཡོངས་སུ་འགྲུབ་པའི་ཆེད་དུ་བཀའ་སློབ་རྒྱབ་སྐྱོར་གང་ཆེ་
གནང་རོགས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་”ཞེས་གུས་ཞབས་དང་ལྡན་ལ་སྐོམ་པ་ཆུ་འདོད་ཀྱི་རེ་བའི་མིག་འབྲས་ཟུང་མདའ་དཔོན་གྱི་གདོང་ལ་ལྟ་བཞིན་དུ་སྨྲས། དེའི་
ཚེ་དེའི་དུས་དཔལ་ལྡན་གྱི་བསམ་ཡུལ་ལས་འདས་པ་ཞིག་ལ། སྐུ་ངོ་མདའ་དཔོན་གྱིས་གཏམ་དེ་རྣམས་ཐོས་རྗེས་སུ་རང་ཉིད་ལ་གདུང་སེམས་མཉམ་
སྐྱེད་ཀྱིས་སྤྲོ་སེམས་འཁོལ་བའི་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱ་རྒྱུ་ཕར་བཞག་ཐ་ན་ཡོང་དང་མི་ཡོང་གི་ཚིག་ལན་ཙམ་ཡང་མ་བཏབ་པར་འཇིམ་པའི་གཟུགས་བརྙན་བཞིན་
དུ་ཙོག་པུར་བསྡད། བསྡད་ནས་ཀྱང་འདི་སྙམ་དུ་བསམས་སོ། དཀོན་མཆོག་མཁྱེན། གཞོན་ནུ་འདིའི་གསང་གཏམ་གྱིས་ལོ་ཉི་ཤུའི་སྔོན་ལ་ང་ལྷོ་ཁ་བྲག་
དཀར་རྫོང་དུ་རྫོང་དཔོན་བྱས་ནས་སྡོད་སྐབས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ཞིག་དྲན་གསོ་བྱེད་དུ་བཅུག་སོང༌། ད་ལྟ་ཐོས་པའི་གནས་ཚུལ་འདི་ནི་སྐབས་དེར་ངས་
འཛོམས་པ་ཞེས་པའི་བྲན་གཡོག་སྐྱེ་དམན་ཞིག་ལ་གཙུག་གཡུ་ངོ་མཚར་ཅན་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་འཕྲོག་རྩིས་བྱེད་པའི་གནས་ཚུལ་དང་འདི་འདྲའི་འདྲ་བ་
ལ། ཨ་ཙི། ངའི་མིག་གི་མདུན་གྱི་གཞོན་ནུ་འདི་རྗེས་སུ་འཛོམས་པར་སྐྱེས་པའི་བུ་ཞིག་ནི་ག་ནས་ཡིན་བསམས་ཏེ་དོགས་འཆར་གྱིས་གདོང་ཡང་དམར་
པོར་གྱུར་ནས་བྲེལ་འཚུབ་ངང་“ཁྱོད་ཚོའི་དང་ཐོག་གི་ཕ་ཡུལ་ག་པར་རེད་དམ་”ཞེས་དྲིས་པའི་ལན་དུ་“དང་ཐོག་གི་ཕ་ཡུལ་ནི་ལྷོ་ཁ་བྲག་
དཀར་རྫོང་རེད”“འོ་ན་ཁྱོད་ཀྱི་ཕ་མའདས་པོ་གཉིས་ཀྱི་མིང་ལ་ཅི་ཟེར་རམ་”“ངའི་དྲིན་ཅན་ཕ་མ་གཉིས་ཀྱི་མིང་ལ་ཨ་ཕ་ཕུན་ཚོགས་དང་ཨ་
མ་འཛོམས་པ་ཟེར”ཞེས་དྲི་བ་དང་དྲིས་ལན་ཚིག་ཉུང་ངུ་ཞིག་གིས་ཀྱང་མདའ་དཔོན་གྱི་སེམས་སུ་གནས་ཚུལ་རྣམས་མེ་ལོང་ལ་བལྟས་པ་བཞིན་དུ་
གསལ་པོར་རྟོགས་ཏེ། ད་ལྟ་དཔལ་ལྡན་གྱིས་“སྐུ་ངོ་རྫོང་ཞེས་པའི་དགྲ་ནག་”ཟེར་བ་དེ་ན་གཞན་པ་མ་ཡིན་པར་རང་ཉིད་ཡིན་པ་ཚོར་ཞིང༌། སྲུ་མོ་
ཟེར་བ་དེ་ནི་དེ་སྔ་ཨ་ཅག་གསལ་སྒྲོན་ལགས་སུ་གཡོག་མོར་ཕུལ་བའི་གཡུ་སྒྲོན་ཡིན་པ་གདོན་མི་ཟ། དེ་ལྟར་ན་དཔལ་ལྡན་གྱིས་སྐུ་ངོ་རྫོང་ཟེར་བ་དེ་ང་
ཡིན་པ་ཤེས་ན་ག་རེ་བྱེདརྩིས་ཡོད་དམ་སྙམ་ནས་ཞེད་སྣང་སྐྱེས་ཏེ་སྙིང་ཡང་“འདིག འདིག འདིག་”ཅེས་འཕར་བ་རང་གིས་ཐོས་རུང༌། ཕྱི་ཚུལ་དུ་
སྒམ་རླིང་གི་རྣམ་པའི་ཐོག་ནས་“དཔལ་ལྡན༌། ངས་ཁྱོད་ལ་རོགས་པ་བྱས་ནས་གལ་ཏེསྐུ་ངོ་རྫོང་རྙེད་པ་ཡིན་ན། དགྲ་ཤ་ཇི་ལྟར་ལེན་རྩིས་ཡོད་དམ་
”ཞེས་དྲིས་པར། དཔལ་ལྡན་གྱིས་ཐེ་ཚོམ་མེད་པའི་ངང་“སྔོན་ལ་ངའི་སྲུ་མོ་ག་པརཡོད་མེད་རྩད་གཅོད་བྱ་རྒྱུ་དང༌། དེ་ནས་ཁོ་པའི་སྙིང་ཚ་པོར་
བཏོན་ནས་དབུགས་ལེན་རྒྱུ་ཡིན་”ཞེས་སྐད་ཀྱི་ང་རོ་ཡང་ཇེ་དྲག་ཏུ་སོང་སྟེ་སེམས་ཐག་ཆོད་པོས་བཤད་པས་སྐུ་ངོ་རྫོང་ནི་འཇིགས་དངངས་ཀྱིས་ངོ་
གདོང་སྨུག་པོར་གྱུར་ཅིང༌། དཔྲལ་རྩ་འཕར་བ་དང་འགྲམ་ཤ་འདར་བ་སོགས་ཁྲོ་བའི་རྣམ་འགྱུར་འདྲ་མིན་མངོན་བཞིན་དུ་སེམས་པར་སྤྲང་ཕྲུག་ཧམ་
པ་ཚ་པོ། གལ་ཏེ་ངས་སྔོན་ལ་ལག་པ་མ་བཀྱགས་ཚེ། སྔ་ཕྱི་ལ་མ་བལྟོས་པར་སྤྲང་ཕྲུག་འདིས་གནས་ཚུལ་ཚང་མ་རྟོགས་ཏེ་ང་ལ་གནོད་པ་བྱེད་ངེས་རེད།
ད་ལྟ་བྱ་ཕྲུག་གཤོག་རྩལ་མ་རྒྱས་གོང་དུ་ཏག་ཏག་བཟོས་པ་ལས་ཡག་པ་མི་འདུག་སྙམ་ནས་མ་རུང་བའི་སེམས་པ་དྲག་ཏུ་སྐྱེས། སྐད་ཆ་ཚིག་གཅིག་ཀྱང་
མ་བཤད་པར་གློ་བུར་དུ་ཧད་ཀྱིས་ལངས་ཏེ་བྲེལ་འཚུབ་ཆེ་བའི་གོམ་བགྲོད་དང་བཅས་གསང་ཡོལ་གྱི་ཕྱི་རོལ་དུ་སོང༌། དེ་ནས་ཡང་གློ་བུར་དུ་“བློ་
ཆུང་སེམས་ལ་འཁོན་འཛིན་པ། གནོད་པ་ལས་ཀྱང་རྣམ་འགྱུར་སྔ་”ཞེས་པའི་ལེགས་བཤད་ཀྱི་ཚིག་རྐང་གཉིས་པོ་དེ་ལྷང་ངེར་དྲན་ཏེ། ད་ལྟ་ངའི་སྤྱོད་
ཚུལ་འདི་ནི་བློ་རྒྱ་ཆུང་བའི་སྐྱེ་བོ་ཕལ་པ་ཞིག་དང་འདྲ་བར་སེམས་ཀྱི་རི་མོ་མ་ལུས་འཕྲལ་མ་ཉིད་དུ་ཕྱི་རོལ་གྱི་རྣམ་འགྱུར་དུ་མངོན་པར་བྱེད་པ་ནི་
གནས་མ་ཡིན། དེ་ལྟར་ན་སྤྲང་ཕྲུག་འདིའི་སེམས་ལ་དོགས་པ་ཤར་ཏེ་སླད་ཁོ་པར་བཟོ་ལྟ་སྤྲོད་རྒྱུར་འགོག་རྐྱེན་ཡོང་ངེས་པས། དེ་ལས་ཐབས་ཀྱིས་
བཏུལ་ན་ཤིན་ཏུ་ནས་དགའ་འོ་བསམ་ཏེ་དེ་མ་ཐག་ཏུ་ཡར་འཛུལ་ཡོང༌། དཔལ་ལྡན་གྱི་འགྲམ་དུ་སླེབས་རྗེས་ལག་པ་གཡས་པས་དཔལ་ལྡན་གྱི་དཔུང་
པའི་ཐོག་ལྕག་ལྕག་བྱེད་བཞིན་དུ་གཟབ་ནན་གྱི་ཚུལ་ཞིག་བསྟན་ཏེ་“དཔལ་ལྡན། ད་ལྟ་ཁྱོད་ཀྱི་སྐད་ཆ་དེ་རྣམས་ཐོས་རྗེས་སུ། ང་ནི་ཁྱོད་ལ་ཡ་ང་སྙིང་
རྗེ་དང་གདུང་སེམས་ཆེན་པོ་སྐྱེས་པ་མ་ཟད། རྫོང་དཔོན་ངན་པ་དེའི་ཉེས་སྤྱོད་ལ་ཁོང་ཁྲོ་རབ་ཏུ་ཟ་ནས་ད་ལྟ་ལམ་སེང་རྩད་གཅོད་བྱེད་པར་འགྲོ་
དགོས་བསམས་ཀྱང༌། བསམ་བློ་ཞིབ་ཏུ་གཏོང་དུས་ལས་ཀ་འདི ་གཟབ་ནན་གྱིས་བྱེད་དགོས་པ་ལས་ཁོང་ཁྲོ་ཟ་ཐོག་ལ་འཚབ་འཚུབ་བྱས་ན་བྱ་བ་ལམ་
ལྷོངས་ཡོང་ཁག་པོ་རེད། དེར་བརྟེན་དཔལ་ལྡན་རང་དངངས་འཚབ་མ་བྱེད་ཅིག ངས་ཁྱོད་ལ་མཐར་ཕྱིན་པའི་རོགས་པ་བྱས་ཆོག འོན་ཀྱང་གནད་
འགག་ཆེ་ཤོས་ཤིག་ལ་གསང་བ་ཡེ་ནས་མ་གྱར་བ་བྱེད་དགོས། གལ་སྲིད་རང་གིས་ང་ལ་ བཤད་པའི་སྐད་ཆ་དེ་རྣམས་གཞན་གྱིས་ཐོས་པ་ཡིན་ན་དགྲ་
ཤ་ལོན་རྒྱུ་ཕར་བཞག ཁྱོད་ཀྱིས་སྐུ་ངོ་རྫོང་མ་མཐོང་གོང་ལ་སྐུ་ངོ་རྫོང་གིས་ཁྱོད་ལ་བཟོ་ལྟ་སྤྲོད་ངེས་ལ་བརྟེན་མི་གཞན་པ་སུ་ལའངདེའི་སྐོར་མ་ཤོད་
ཅིག ཁྱོད་ཀྱིས་ང་ལ་སྙིང་བསྟན་ནས་གསང་གཏམ་བཤད་པ་མ་ཟད།རེ་བ་ཡོངས་སུབཅོལ་བ་དེ་ངས་གཏན་ནས་སྟོང་ཟད་དུ་བཏང་མི་ཡོང༌།ཁྱོད་ཀྱིས་ང་
ལ་བློས་ཁོལ་ཅིག་”ཅེས་འཛུམ་དམུལ་དམུལ་གྱིས་བཤད། དཔལ་ལྡན་ནི་ད་གཟོད་སྙིང་གཏམ་རྣམས་མ་ལུས་པ་བཤད་ཟིན་མཚམས་སུ་མདའ་དཔོན་
གྱིས་དང་ཐོག་རྣམ་ཀུན་ཡེ་ནས་མཐོང་རྒྱུ་མེད་པའི་ཛ་དྲག་ཁྲོ་བོའི་རྣམ་འགྱུར་ཞིག་བསྟན་ཏེ་གཏམ་ལན་ཡང་མེད་པར་འགྲོ་རྩིས་བྱེད་པ་དང༌། བསམ་
ཡུལ་ལས་འདས་པའི་བྱ་སྤྱོད་དེ་ལ་ཧ་ལས་ཧོན་ཐོར་གྱིས་རང་ཉིད་རྟབ་རྟབ་པོར་གནསཔའི་སྐབས་སུ། ད་ཆ་ཤ་ཚ་དང་སྤྲོ་སེམས་ཀྱིས་ཁེངས་པའི་གཏམ་
དེ་རྣམས་བཤད་པ་ཐོས་རྗེས་སུ་དགའ་བ་རབ་ཏུ་འཁོལ་ཞིང༌། སྐུ་ངོ་མདའ་དཔོན་གྱིས་བློ་ཐག་ཆོད་པོའི་སྒོ་ནས་ཤ་ཚའི་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བར་སེམས་པ་
གཏིང་ནས་གཡོས་ཏེ་མིག་གཉིས་མཆི་ཞག་འཁོར་བཞིན་དུ་“སྐུ་ངོ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ། བདག་གིས་ཡུན་རིང་བརྟག་ཞིབ་བྱས་ནས་བྱུང་བའི་འབྲས་བུ་སྟེ་
བློས་འགེལ་བྱེད་ས་དང་སྙིང་གཏམ་ཤོད་ས་འཁྲུལ་འཛོལ་མ་བྱུང་བ་ར་སྤྲོད་་གསལ་པོ་བྱུང༌། ཁྱེད་ཀྱིས་ཤ་ཚའི་བཀའ་སློབ་དང་གཡོ་བ་མེད་པའི་རྒྱབ་
སྐྱོར་གནང་བ་དེས་བདག་གི་བློ་སྟོབས་ཆེས་ཆེར་འཕེལ་ཏེ།ལུས་པོ་ཡོངས་རྫོགས་ནུས་ཤུགས་དང་སེམས་ཤུགས་ཀྱིས་ཁེངས་སོང༌། བྱ་བ་ལམ་ལྷོངས་ཡོང་
རྒྱུར་ཡིད་ཆེས་བརྟན་པོ་རྙེད་དེ་དགའ་ཚོར་ཆེན་པོ་བྱུང་བས། སྐུ་ངོ་ཁྱེད་ཀྱི་བཀའ་དྲིན་ཇི་སྲིད་བར་མ་བརྗེད་པ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་”ཞེས་དགའ་ཚོར་གྱི་མིག་
ཆུའི་ཐིགས་ཕྲེང་ལྷུང་བཞིན་དུ་གུས་ཞབས་ཆེན་པོས་ཕྱག་འབུལ་ཞུས་ཏེ་སྨྲས་པས། མདའ་དཔོན་གྱིས་དཔལ་ལྡན་ཡོངས་སུ་མགོ་སྐོར་ཐེབས་པ་མཐོང་
སྟེ་སེམས་པ་ལྷག་པར་མགུ་ཞིང་སླར་ཡང་ཁོའི་སེམས་སུ་སྤྲང་ཕྲུག་འདི་ནི་དགྲ་ཡ་ལམ་འཕྲང་དུ་འཕྲད་པ་རང་རེད།
ཁོ་པ་མགྱོགས་མྱུར་མིང་གི་ལྷག་མ་ཙམ་དུ་མ་བཟོས་ན་རྙོག་དྲ་ལངས་ངེས་རེད། ལོ་ཉི་ཤུའི་སྔོན་དུ་ངས་ཨ་ཅག་གསལ་སྒྲོན་ལགས་ལ་འབུལ་རྒྱུའི་ཆེད་དུ་
སྤྲང་ཕྲུག་འདིའི་ཨ་མའི་གཙུག་གཡུ་ངོ་མཚར་ཅན་དེ་ལག་ཏུ་སོན་ཐབས་ནན་གྱིས་བྱས་ཀྱང་མ་ཐོབ། ད་ཆ་ཁོ་པའི་ཕ་མ་གཉིས་ཀ་ཕྱི་མའི་ལམ་དུ་སོང་
ཟིན་པས་མི་ཡུལ་དུ་མཐོང་དཀའ་བའི་ནོར་བུ་དེ་སྤྲང་ཕྲུག་འདིའི་ལག་ཏུ་ཡོད་ཤས་ཆེ།དེ་ལྟར་ན་ངས་ལོ་ཉི་ཤུའི་སྔོན་ལ་དོན་དུ་གཉེར་བའི་ནོར་བུ་དེ་
དུས་དེ་རིང་སྤྲང་ཕྲུག་འདིས་སྒོ་འགྲམ་དུ་སྐྱེལ་བར་ཡོང་བ་རེད་བསམས་ཏེ་ཁོག་འཛུམ་ཞིག་ཤོར་ནས་“དཔལ་ལྡན་རང་གིཕ་མ་གཉིས་དང་སྲུ་མོ་
བཅས་པ་ཡ་ང་བའི་་སྡུག་བསྔལ་གྱི་གཅོང་རོང་ཟབ་མོར་ལྷུང་བའི་རྒྱུ་རྐྱེན་དུ་་གྱུར་པའི་གཙུག་གཡུ་དེ་ད་ལྟ་ཁྱོད་གྱི་ལག་ཏུ་ཡོད་དམ་”ཞེས་བཅོས་
མའི་འཛུམ་མདངས་ཀྱིས་མིག་ཀྱང་ཟུམ་པོར་ལྟ་བཞིན་དྲིས་པ་ན།དཔལ་ལྡན་གྱིས་“ཨ་མའི་ཁ་ཆེམས་བཞིན་ཨ་ཕ་ཕུན་ཚོགས་དམ་པ་དེས་ཆེད་
མངགས་ང་ཁྲིད་དེ་ལྷ་སར་ཡོང༌། ང་ལ་བདེ་བ་འཐོབ་ཕྱིར་སྨོན་ལམ་ཟབ་མོ་བཏབ་སྟེ་གཙུག་གཡུ་དེ་ཇོ་བོ་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུར་ཕུལ་བ་རེད། བསམ་
བརྗོད་ལས་འདས་པ་ཞིག་ལ་ཉིན་ཤས་སྔོན་དུ་ཨ་མའི་གཙུག་གཡུ་དེ་ཡེ་ཤེས་མཁའ་འགྲོ་ལགས་ཀྱི་སྐེ་ལ་བཏགས་ཡོད་པ་མཐོང་བྱུང༌།གཙུག་གཡུ་ནས་
བྱུང་མིན་ནི་ང་ལ་གསང་སྟེ་རྩ་བ་ནས་གསུང་གི་མི་འདུག་”ཅེས་རང་གིས་འགྲེལ་བཤད་བྱེད་མི་ཐུབ་པའི་གནས་ཚུལ་དེ་ལ་གསལ་བཤད་ཅིག་ཡོང་
རེས་འདྲེན་བྱེདཟུང་མདའ་དཔོན་གྱི་གདོང་ལ་ཅེ་རེར་བལྟས་ནས་སྨྲས་པས། མདའ་དཔོན་ཡ་མཚན་གྱིས་མིག་ཀྱང་ཆེ་བར་གདངས་ཏེ་“ ཨ། གཡུ་
དེ་ཡིན་གྱི་མ་རེད། ཁྱོད་ཀྱིས་ནོར་བ་ཡིན་འགྲོ།”“ནོར་མེད། རྩ་བ་ནས་ནོར་མེད། ངའི་ཨ་མའི་གཙུག་གཡུ་དེ་གཡུ་འབོ་གང་མཉམ་དུ་བསྲེས་ནས་
བཞག་ཀྱང༌། ངས་ལམ་སེང་ངོ་ཤེས་ཀྱི་རེད་”ཅེས་ཚིག་ཐག་ཆོད་པོས་ལན་བཏབ། མདའ་དཔོན་ཡུད་ཙམ་རིང་ལ་སྨིན་མ་ཡང་བསྡུས་ནས་བསམ་བློའི་
འཁོར་དུ་ཚུད་དེ་ཀྲོང་ངེར་བསྡད། རིམ་གྱིས་དབུགས་རིང་ཞིག་བཏང་སྟེ་མགོ་བོ་ལྕོག་ལྕོག་བྱེད་བཞིན་དུ་སྐད་ཤུགས་ཆུང་ངུས་“ཏན་ཏན་ཁོང་གིས་
སྤྲད་པ་རེད་”ཅེས་ཆིག་ལབ་ཚིག་ཁ་ཤས་བརྒྱབ་པའི་རྗེས་སུ་དཔལ་ལྡན་ལ་ཁ་གཏད་དེ་“དཔལ་ལྡན། ཁྱོད་འཚབ་འཚུབ་མ་བྱེད་ཅིག སླད་ཕྱིན་
སྐུ་ངོ་རྫོང་དང་གཙུག་གཡུའི་་སྐོར་ལ་མཐོང་ཐོས་བྱུང་རིགས་ཚང་མ་ང་ལ་ཤོད་པར་ཤོག་ཅིག་”ཅེས་ཟེར་ནས་སོང༌། དཔལ་ལྡན་ནི་མདའ་དཔོན་གྱི་
རྗེས་སུ་བལྟས་ཏེ་ཕ་མའི་དགྲ་ཤ་ལེན་རྒྱུའི་དོན་ཆེན་དེ་ཧ་ལམ་བསྒྲུབས་ཟིན་པ་ལྟ་བུའི་སྣང་བ་ཤར་ཏེ་སྤྲོ་བ་རབ་ཏུ་འཕེལ་ཞིང༌།སྐུ་ངོ་མདའ་དཔོན་གྱིས་
སེམས་ཐག་ཆོད་པའི་སྒོ་ནས་གདུང་སེམས་མཉམ་སྐྱེ་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་རོགས་རམ་བྱ་རྒྱུའི་ཁས་ལེན་བྱས་སྟབས་མདའ་དཔོན་ལ་སྔར་བས་ཀྱང་དད་གུས་
ཆེ་བར་གྱུར་ཏོ།
ཡུད་ཙམ་ཞིག་ནས་ཚོང་དཔོན་དགྲ་ལྷ་དང་བཅས་པ་གསོལ་ཚིགས་ནས་ཚུར་ལོག་སྟེ། དགོང་ དྲོ་བར་ལྕང་གླིང་གི་གསང་ཡོལ་ནང་དུ་གསོལ་
ཇ་ཞལ་ཏོག་དང༌། མཆོད་ཆང་ལ་སོགས་པ་ཟས་སྣེ་འདྲ་མིན་ལོངས་སུ་སྤྱད་དེ་སྤྲོ་སྐྱིད་ལ་རོལ། དགོང་དྲོ་ཉི་མ་ནུབ་རི་ནས་ཁྲུ་གང་ཙམ་གྱི་མཐོ་དམན་
དུ་སླེབས་སྐབས། དཔལ་ལྡན་གྱིས་ཞལ་ཏོག་གི་སྣོད་ཆས་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་འབོག་རས་ཀྱི་ནང་དུ་བསྒྲིལ་ཏེ་ཚོང་དཔོན་དགྲ་ལྷ་དང་བཅས་
པའི་རྗེས་བསྙེགས་ནས་ཕྱིར་ལྡོག་གོ
ལམ་བར་དུ་འཁར་རྔ་གདོང་གི་མདུན་དུ་སླེབས་པའི་སྐབས་སུ། ལམ་གྱི་གཡས་གཡོན་དུ་མི་མང་པོ་ཞིག་འདུས་ནས་ཡོད་པ་ལས་ལ་ལ་ནི་ལམ་
ཟུར་དུ་ལངས་ནས་ཡོད་པ་དང༌། ལ་ལ་ནི་ཅུང་ཟད་ཐག་རིང་ཙམ་གྱི་ས་སྟེང་དུ་ལྷོད་པོར་བསྡད་འདུག་ལ། ཅུང་ན་ཚོད་ཕྲ་བ་འགའ་རེ་ནི་དམར་པོ་རིའི་
རི་ཞབས་ཀྱི་ལམ་ཟུར་དུ་ཡོད་པའི་བྲག་རྡོའི་སྟེང་དུ་འཛེགས་ནས་འདུག མི་དེ་ཚོས་རྫོང་རྒྱབ་ཞར་འཕེན་གྱི་ལྟད་མོ་ནས་ ལོག་ཡོང་མཁན་རྒྱན་སྤྲོས་དང་
གཟབ་མཆོརགྱིས་མཛེས་པར་བྱས་པ་རྣམས་ལས་འགའ་རེར་བསྔགས་པ་བརྗོད་པ་དང༌། ལ་ལར་འཕྱ་སྨོད་བྱེད་པའི་སྒོ་ནས་མི་ལྟད་ལྟ་བཞིན་འདུག
ཚོང་དཔོན་དགྲ་ལྷ་དང་བཅས་པའང་འདི་ལོའི་ཡ་སོར་དང་རྒྱན་བཟང་ མར་ལྟ་དགོས་ཡོད་ཟེར་ནས་ས་འབུར་ཞིག་གི་ཐོག་ཏུ་བསྡད་དེ་དགོང་དྲོའི་
ཞལ་ལག་གྲ་སྒྲིག་བྱེད་པར་དཔལ་ལྡན་སྔོན་དུ་མངགས་སོ།
དཔལ་ལྡན་ཚོང་དཔོན་དགྲ་ལྷའི་ཚོང་ཁང་དུ་སླེབས་ནས་ཐབ་ཚང་དུ་འཛུལ་སྐབས་ས་ཐོག་ཏུ་གད་སྙིགས་ཕྲན་ཙམ་ཡང་མཐོང་རྒྱུ་མི་འདུག་
ལ། ཐབ་དང༌། ཆུ་ར་མ། ཇ་མདོང༌། ཁོག་ལྡིར། མེ་ཕོར་ལ་སོགས་པའི་ནང་ཆས་མཐའ་དག་ཕྱིས་ནས་འོད་ཐིང་ཐིང་དུ་གྱུར་འདུག ཐབ་ཀྱི་འགྲམ་དུ་སོང་
བས་ཐབ་ཁའི་ནང་དུ་མེ་འུར་འུར་འབར་བཞིན་འདུག་ལ། སྟེང་དུ་ཁོག་མ་ཞིག་བཙུགས་འདུག་པ་དེ་ནས་རླངས་པ་ཐུལ ་ལེ་བ་འཕྱུར་ཏེ་ཧར་སྒྲ་སྒྲོག་
བཞིན་འདུག མཚམས་འདིར་ལྩི་ཁང་གི་སྒོའི་ནང་ནས་བདེ་སྐྱིད་ཀྱིས་ལྩི་བ་ཐུ་བ་གང་ཁྱེར་ཏེ་འཛུམ་དམུལ་ངང་འགྲམ་དུ་ཡོང་ནས་“དཔལ་ལྡན། དེ་
རིང་ཁྱེད་ཚོལྟད་མོར་སོང་སྟབས་ཕྱི་པོ་བྱེད་ཀྱི་རེད་བསམས་ཏེ་ངས་……”ཟེར་ནས་སྐད་ཆའི་ཤོད་མཚམས་བཞག་སྟེ་ཅུང་ཚེར་སྣང་གི་རྣམ་པའི་
ཐོག་ནས་གད་མོ་སིག་སིག་ཏུ་བགད། དཔལ་ལྡན་གྱིས་“བདེ་སྐྱིད་ཡག་བྱུང༌། ད་ངས་བྱས་ཆོག་”ཟེར་བཞིན་འབོག་སྒྲིལ་སྒལ་པ་ནས་ཕབ་སྟེ་བྲེལ་
བ་འཚུབ་འཚུབ་ཀྱིས་ཇ་སྲུབ་པ་དང༌། རྒྱ་ཐུག་གི་སྡོར་དུ་འདེབས་བྱེད་ཀྱི་ཤ་བཏུབ་པ་སོགས་བྱས་པ་མ་ཟད། ལས་ཀ་དེ་རྣམས་བྱེད་པའི་རིང་ལ་གཟུགས་
པོ་ཡང་ཤ་དོད་ལ། ཁ་ནས་བར་མ་ཆད་པར་“ཆང་དེ་དང་པོས་མ་བཟི། ཆང་དེ་གཉིས་པས་མ་བཟི། ཆུང་འདྲིས་བྱམས་པས་ཞུས་པའི། ཞལ་དཀར་
གང་གིས་བཟི་སོང༌། ”ཞེས་ཆང་གཞས་ལྷང་ལྷང་དུ་བླངས། རྣམ་ཀུན་དང་མི་འདྲ་བའི་དཔལ་ལྡན་གྱི་བྱ་སྤྱོད་དེར་བདེ་སྐྱིད་གད་མོ་“ཧ་ཧ་ཧ་”
ཞེས་ཤོར་ཏེ་“དེ་རིང་དཔལ་ལྡན་ཧ་ཅང་སྐྱིད་པོ་བྱུང་བ་འདྲ། ལོ་ཤས་རིང་ལ་ཁྱེད་ཀྱིས་གཞས་བཏང་བ་ཐོས་མ་མྱོང༌། དེ་རིང་ག་རེ་བྱས་པ་ཡིན་ནམ།
ཨ་ལས། ཕལ་ཆེར་ཡེ་ཤེས་མཁའ་འགྲོ་ལགས་ཀྱིས་མཆོད་ཆང་ཞལ་དཀར་གང་གནང་སྟེ་ར་བཟི་བ་ཡིན་པ་ཐག་གིས་ཆོད་”ཅེས་གྲུང་ཤ་དོད་པོས་
བསྟན་བཤིག་གི་སྒོ་ནས་བཤད་ཐོག་མགོ་ཡང་ཀྱོག་ཙམ་བྱས་ཏེ་དཔལ་ལྡན་གྱི་གདོང་ལ་བལྟས། དཔལ་ལྡན་གྱིས་ལས་ཀ་བྱེད་བཞིན་པར་“བདེ་སྐྱིད་
རང་དངོས་གནས་བསྟན་བཤིག་ཚ་པོ་འདུག ངས་གཞན་ལ་ལད་ཟློས་བྱས་ཏེགཞས་དེ་ལྟར་བཏང་བ་མ་གཏོགས་ཆང་ཧུབ་གང་འཐུང་རྒྱུ་མ་བྱུང༌། འོན་
ཀྱང་ད་ལྟ་རང་གིས་བཤད་པ་ལྟར་དེ་རིང་ང་སེམས་པ་ཧ་ཅང་སྐྱིད་པོ་འདུག་རང་གིས་ཨ་ཕོ་བཀྲ་ཤིས་ལགས་ལ་ཞུས་ཨང༌། ངའི་ཕ་མ་དམ་པ་གཉིས་ཀྱི་
དགྲ་ཤ་ལེན་རྒྱུའི་སྐོར་དེ་དེརིང་སྐུ་ངོ་མདའ་དཔོན་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་རོགས་རམ་ཡོང་བའི་སྐྱབས་འཇུག་ཞུས་པ་ཡིན། སྐུ་ངོ་མདའ་དཔོན་གྱིས་……”
ཞེས་ཤོད་པའི་མུ་ལ། བདེ་སྐྱིད་ཀྱིས་འདི་ཙམ་ཐོས་མ་ཉིད་དུ་ད་ལྟའི་ དགའ་སྣང་ཡོངས་རྫོགས་སྨུག་པ་ཡལ་བ་ལྟར་འཐོར། འཛུམ་མདངས་དང་ལྡན་
པའི་བཞིན་རས་ནི་གློ་བུར་དུ་མོག་པོར་གྱུར། རྣམ་ཀུན་མིག་དཀྱུས་རིང་ལ་ཟུམ་པོར་ལྟ་བའི་ཡིད་འོང་གི་མིག་གཉིས་ཀྱང་ཆེས་ཆེར་གདངས་ཏེ་འཚབ་
འཚུབ་ཀྱི་སྒོ་ནས་ང་རོ་མཐོན་པོས་“ག་རེ། སྐུ་ངོ་མདའ་དཔོན་ལ་ཞུས་པ་ཡིན་ནམ་”ཞེས་དྲིས་པའི་ལན་དུ། དཔལ་ལྡན་གྱིས་སྣང་མེད་ངང་
“ཡིན། ངས་སྐུ་ངོ་མདའ་དཔོན་ལ་ངའི་ཁྱིམ་ཚང་གི་ཡ་ང་བའི་གནས་ཚུལ་རྣམས་ཞུས་ཏེ་དགྲ་ཤ་ལེན་རྒྱུར་རྒྱབ་སྐྱོར་རོགས་རམ་ཡོང་བའི་སྐྱབས་
འཇུག་ཞུས་པ་ཡིན”ཞེས་སྤྲོ་སྣང་ཆེན་པོས་བཤད་པ་དང་སྦྲགས་མགོ་ཡར་བཀྱགས་ནས་བདེ་སྐྱིད་ཀྱི་གདོང་ལ་བལྟས།བསམ་ཡུལ་ལས་འདས་པ་ཞིག་
ལ་བདེ་སྐྱིད་ནི་སྐྱོ་སྣང་ཆེན་པོས་སེམས་སྡུག་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་མཐོང༌། དེས་ན་ཡ་མཚན་གྱིས་“བདེ་སྐྱིད་ག་རེ་བྱས་སོང་ངམ། སྐུ་ངོ་མདའ་དཔོན་
ནས་ང་ལ་རོགས་རམ་གནང་རྒྱུའི་ཞལ་བཞེས་གནང་བར་ཁྱོད་ཀྱིས་དགའ་ཚོར་མ་བྱས་པར་སེམས་སྡུག་བྱེད་དགོས་དོན་གང་ཡིན་ནམ་”ཞེས་ཧ་ལས་
པའི་ངང་དྲིས། སྐབས་དེར་བདེ་སྐྱིད་ཀྱིས་མགྲིན་པ་རྣོང་བཞིན་པར་ངུད་མོའི་སྒྲ་དང་བཅས་ཏེ་“ང་དཔལ་ལྡན་རང་ལ་སེམས་ཁྲལ་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་
འདུག་”ཅེས་བཤད་དེ་རང་དབང་མེད་པར་མིག་གཉིས་ནས་མཆི་མ་ལྷུང་ལྷུང་དུ་བཏང་ཞིང༌།གློ་བུར་དུ་ཁ་རྒྱབ་ཏུ་བསྐོར་ནས་ཕྱི་རོལ་ལ་བརྒྱུགས་
པ་ན།དཔལ་ལྡན་ནི་ད་གཟོད་བདེ་སྐྱིད་ཀྱི་ཡ་མཚན་གྱི་བྱ་སྤྱོད་དེའི་དོན་མ་རྟོགས་པར་སོམ་ཉི་སྐྱེ་བཞིན་པའི་ངང་“བདེ་སྐྱིད། བདེ་སྐྱིད་”ཅེས་ཇི་
ལྟར་བོས་ཀྱང༌། སྐས་འཛེག་ནས་མར་བབ་པའི་བདེ་སྐྱིད་ཀྱི་རྡོག་སྒྲ་དེ་རིམ་བཞིན་མི་གསལ་བར་གྱུར་ཏོ།།
རྩོམ་ཁུངས། བརྩམས་སྒྲུང་རིང་མོ