གཉིས་པ།   ནང་བའི་ཆོས་དང་བོད་པའི་ཆོས།  

    མིའི་རིགས་རིག་པ་དང་ཆོས་ལུགས་རིག་པ་སོགས་རིག་གཞུང་ཞིབ་འཇུག་གི་ངོས་ནས་གླེང་ན།   ས་སྟེང་དུ་དར་བའི་ཡུལ་སྲོལ་དང་གོམས་འདྲིས།  ཆོས་ལུགས་ཆོ་ག་གང་ལའང་རིག་གནས་ཀྱི་རིན་ཐང་མེད་པ་ཞིག་མེད་རབས་བཤད་ལ།   ལྷག་པར་དུ་ཆོ་ག་ཇི་ལྟར་རྒྱས་ན་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་རིན་ཐང་དེ་ལྟར་ཡོད་པ་སོགས་སུ་བཤད་སྲོལ་འདུག   ཡིན་ནའང་།   ཆོས་ལུགས་རང་སྟེང་ངམ་ལྷག་པར་ནང་ཆོས་རང་སྟེང་གི་གཞུང་ལུགས་ཀྱི་ངོས་ནས་བསམ་བློ་གཏོང་དགོས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ན།   དེ་ནི་གཞུང་ལུགས་ཀྱི་མ་ལག་ཆ་ཚང་ལ།   འདུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་དབྱེ་མཚམས་སོ་སོར་གསལ་བ།   རྩ་དོན་ལས་འགལ་དུ་མི་རུང་བ་སོགས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཅིག་འདུག་པས་ན།   ཁ་ཅིག་གིས་རང་འདོད་དུ་ཆོ་ག་སོགས་སྤེལ་བ་དང་རང་ཉིད་ཆོས་ལུགས་དང་ཆོས་ལུགས་རང་ཉིད་ཡིན་པའི་འདུ་ཤེས་མཁྲེགས་པོ་བཟུང་ནས།  གང་འདོད་དུ་མ་འོངས་ལུང་སྟོན་པ་དང་།  གཏེར་འདོན་པ།   དབང་བསྐུར་བ།  ཆོས་ཁྲིད་པ་སོགས་ཀྱི་ཁེ་དང་གྲགས་པའམ།  རྒྱུ་དང་བུད་མེད་གང་གི་ཆེད་དུ་གཡོ་དང་ཁྲམ་པས་ཡོ་བྱད་དུ་འགྱུར་བ་འདི་ནི་སྔོན་ཆད་བྱུང་ལ།  ད་ལྟ་འབྱུང་བཞིན་པ་དང་།  མ་འོངས་པར་འབྱུང་ངེས་པས་ན།   སྤྱིར་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་གོ་བ་ཟབ་མོ་དང་གཞུང་ལུགས་ཀྱི་བག་ཆགས་ཡོད་པའི་རིག་པའི་སྟོབས་དང་ལྡན་པའི་མི་ལ་ནི་མི་གནོད་མོད།     རིག་གནས་དང་བླང་དོར་གྱི་མིག་ལོང་བ་དག་ལ་ནི་ཧ་ཅང་གིས་གནོད་དེ།   མིའི་གཡོ་འོག་ཏུ་ཚུད་པས་རང་ཉིད་ཕམ་པར་གྱུར་བའི་གཏམ་རྒྱུད་གཅིག་མིན་དུ་མ་གོ།   སྤྱིར་བོད་ལ་མཚོན་ན། རྒྱ་གར་ནང་བསྟན་ལས་ཀྱང་ཁྱད་ཆོས་ཡོད་པའི་གྲུབ་མཐའ་སྣ་ཚོགས་ཏེ།   བཤད་པའི་ཤིང་རྟ་དང་སྒྲུབ་པའི་ཤིང་རྟ་སོགས་མི་འདྲ་བ་དུ་མར་གྱེས་པ་བྱུང་ཡོད་པ་འདི་དག་གིས་ནང་བསྟན་འཕེལ་རྒྱས་ལ་བྱས་རྗེས་ཆེན་པོ་བཞག་པ་བསྙོན་དུ་མེད་ནའང་།   ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་བཤད་ན།   གྲུབ་མཐའ་སྣ་ཚོགས་ལས་རང་གི་བློ་བཟོའི་གཞུང་ལུགས་༼ནང་བསྟན་མ་ཡིན་པའི་༽ནང་བསྟན་གྱི་གྲུབ་ཆ་མང་དུ་ཡོད་པ་ནི་ཧ་ཅང་གིས་གསལ་ལོ།།   སྤྱིར་ཆོས་ཀྱི་༼གང་ཟག་ལ་མི་རྟོན་ཆོས་ལ་རྟོན་པའི་༽རྩ་དོན་འདི་ཀུན་གྱིས་ཤེས་པ་འདྲ་ནའང་།   དོན་ཐོག་ཏུ་ཧ་ཅང་གིས་རྨོངས་འདུག་སྟེ།    དེང་སང་བོད་མི་མང་ཤས་ཀྱིས་རང་ཉིད་ཀྱི་བློ་གྲོས་ཀྱིས་དཔྱད་ནས་སུ་ཞིག་གིས་ཆོས་དང་མཐུན་པ་ལས་བགྱི་བ་དང་།  སུ་ཞིག་གིས་རང་གི་ཁེ་དང་འདོད་ཡོན་གྱི་ཕྱིར་ཏུ་ཆོས་ལུགས་བེད་སྤྱོད་པ་སོགས་མི་དཔྱོད་པར་མ་དཔྱད་པར།   རང་གི་ཞེན་ཕྱོགས་དང་འཐད་ཕྱོགས་ཁོ་ན་སྨྲ་བ་སྟེ།    རང་གི་འདས་མ་འོངས་ད་ལྟ་སོགས་ནམ་ཡང་བླ་མར་ཕྱག་མོ་འདེབས་པ་དང་།   གྲུབ་ཆེན་ལ་རྨི་ལམ་བརྟག་ཏུ་འཇུག་པ།   སུ་ཞིག་ལ་ལུང་བསྟན་འདྲི་བ་སོགས་ལ་བློ་རྟོན་པ་ཁོ་ན་བྱེད།    འདི་ལྟར་ནང་བའི་ཆོས་ལུགས་སུ་མེད་པའི་བོད་པའི་ནང་བའི་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་གོམས་སྲོལ་འདི་དག་དམངས་སྲོལ་དང་རིག་གནས་ཀྱི་ངོས་ནས་ཧ་ཅང་རིན་ཐང་ཡོད་པ་ཞིག་ཏུ་བཤད་རུང་ཡང་སྲིད་མོད།    ཆོས་ལུགས་ཀྱི་གཞུང་ལུགས་དང་རྩ་དོན་གྱི་ངོས་ནས་བཤད་ན་ཧ་ཅང་གིས་དགོད་བྲོ་བ་ཞིག་ཏུ་འདུག་ལ།   དེ་རིམ་གྱི་གོང་གི་སངས་རྒྱས་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་རྟོན་པ་བཞི་ལས་༼གང་ཟག་ལ་མི་རྟོན་ཆོས་ལ་རྟོན་༽ཟེར་བ་དེ་༼ཆོས་ལ་མི་རྟོན་གང་ཟག་ལ་རྟོན་༽པའི་ཚད་དུ་འགྱུར་བའི་ཉེན་ཁ་ཡོད་པས་ན།   བོད་པའི་ཆོས་འདི་ནང་བའི་ཆོས་དང་བར་ཐག་རིང་དུ་འགྲོ་བའི་སྣང་བའང་ཁོ་བོར་ཡོད་དོ།།    

   གསུམ་པ།    ཆང་དང་བུད་མེད།  

  ཁོ་བོ་བྱ་བའི་དགོས་དབང་གིས་ལན་ཀྲུའི་ཚན་རྩལ་གཞན་སྐད་སློབ་གྲྭ་ཞེས་པར་སློབ་སྐབས་གཅིག་ལ་སློབ་མའི་ཉལ་ཁང་དོ་དམ་པར་རྩ་འཛུགས་ཀྱིས་མངགས་ཤིང་།  སློབ་གྲྭ་དེ་ག་ནས་བྱ་བ་ལས་པའི་དུས་ཡུན་ལ་སྤྲོ་ཚོགས་སམ་ཆང་སྟོན་མི་ཉུང་བ་ཞིག་ལ་ཞུགས་དགོས་བྱུང་།   ཆང་སྟོན་དེ་དག་ལ་ཞུགས་ཐེངས་རེར་འདུན་ཅོག་སྟེང་གི་ཆང་གི་རོལ་རྩེད་དེ་དག་གིས་ང་རང་ཧ་ཅང་དོགས་མི་བདེ་བར་བྱས་ནའང་།  མི་མང་བོ་ཞིག་གི་འདོད་ཚུལ་ལ།   དེ་ནི་ཆང་གི་སྟོན་མོ་ཙམ་ཁོ་ན་མ་ཡིན་པར་སྟོན་མོ་དེ་བརྒྱུད་ནས་མི་དང་མི་མིའི་བར་འབྲེལ་བ་འཛུགས་བྱེད་ཅིག་དང་རང་ཉིད་དང་ལས་ཁུངས་ཀྱི་འགོ་བའི་བར་ལ་འབྲེལ་འདྲེས་བྱུང་བའི་གོ་སྐབས་ལེགས་པོ་ཞིག་ཏུ་བཤད་པ་མ་ཟད།   ལས་ཁུངས་དེ་ག་ནས་མ་འོངས་པར་གཞི་ཚུགས་མིན་སོགས་ལའང་འབྲེལ་བ་དམ་པོ་ཡོད་པར་འདོད་པས།    ཤུགས་རིང་དང་བཅས་ཆང་སྟོན་རེ་རེ་ཕར་མི་སྐྱེལ་ཀ་མེད་རེད།    སྐད་སྒྲ་མཐོན་པོས་འགྲམ་གྱིས་མི་དག་སུན་པར་བྱེད་པའི་མཛུབ་གུའི་རིག་འཕྲུལ་དེ་ཁ་ཤས་ཀྱི་རྣ་བར་རོལ་དབྱངས་ཤིག་མིན་པའི་ངེས་པ་མེད་མོད།   ཆང་དང་ཤོ་སྤགས་སོགས་ལ་དེ་འདྲའི་བློ་མི་འཁོར་བའི་ཁོ་བོར་མཚོན་ན་དེ་འདྲའི་ཉན་སྤྲོ་བ་ཞིག་མིན་སྨྲོས་མེད་རེད།   
    ཕྱི་དྲོ་ཞིག་ལ་ལས་རོགས་ལིས་ལགས་ཀྱིས་ཁ་པར་བརྒྱུད་ནས་ང་རང་ངེས་པར་སློབ་གྲྭར་ཐོན་དགོས་ཚུལ་དང་དགོང་ཁའི་གསོལ་སྟོན་ལ་སློབ་གྲྭའི་གཙོ་འཛིན་དག་དང་དེ་མིན་འབྲེལ་ཡོད་མི་སྣ་ཁ་ཤས་ཞུགས་ཡོད་པས་དེ་ནི་ཁོ་ཚོར་ཁ་བརྡ་བྱེད་པའི་གོ་སྐབས་ལེགས་པོ་ཞིག་ཏུ་འདུག་པའི་སྐད་ཆ་བཤད་བྱུང་།   བདག་ནི་དེ་མ་ཐག་ལམ་ལ་ཆས་ནས་ཟ་ཁང་དུ་སླེབས་དུས་ཁོ་ཚོ་ཚང་མ་སླེབས་འདུག་ལ།  ནམ་རྒྱུན་ཅུང་ཟད་ཁྲོ་ཉམས་སྟོན་པའི་སློབ་གཙོ་དེས་ཀྱང་ང་ལ་སེམས་ཁྲལ་གྱིས་༼དགེ་རྒན་རྡོ་ལགས།   ཁྱོད་ཀྱི་གོན་པ་སྲབ་འདུག།   ཆམ་པར་སེམས་ཆུང་གྱིས་ཨང་༽ཟེར།   ང་རང་ཧ་ཅང་དོགས་མི་བདེ་བའི་ངང་དེར་བསྡད་རྗེས་༼སྐྱོན་མི་འདུག   བཀའ་དྲིན་ཆེ་༽ཞེས་བཤད་པ་ཡིན།   ཚང་མའི་གདོང་ལ་འཛུམ་གྱིས་ཁེངས་ཤིང་ཕན་ཚུན་ལ་ཀུ་རེ་བརྩེ་བ་མ་ཟད།   ཕན་ཚུན་ལ་བསྟོད་པ་བྱེད་པ་འདི་སྔོན་ཆད་ལས་ཁུངས་སུ་ཧ་ཅང་ཉུང་བ་མ་ཟད།  ཕན་ཚུན་ཕྲད་ནའང་ཁ་གྲགས་རེ་མེད་པའི་མི་འདི་དག་དེ་རིང་བཟའ་ཚང་ནང་མི་ལྟར་གློ་བུར་འདྲིས་སོང་བས།   བདག་གིས་འདི་ནི་ཅི་འདྲའི་འབྲེལ་འདྲིས་ཀྱི་གོམས་སྟབས་ཆེན་པོ་ཞིག་རེད་ཨང་བསམ་བྱུང་།    ཚལ་རིགས་དག་བཟའ་བའི་ཞར་ལ་ཆང་འཐུང་བ་ནི་གོམས་སྲོལ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཏུ་འདུག་པས།   ཁོ་ཚོ་ཡང་དེ་ལས་མ་འདས་མོད།   རིམ་གྱིས་ཚལ་མི་བཟའ་བར་ཆང་རྐྱང་རྐྱང་བཏུང་བའི་ལས་ལ་ཞུགས་ཤིང་།   མི་རེ་རེ་ཆང་སྐལ་རེ་བཏེགས་ནས་༼ཡོད་ཚད་བྱིས་པ་ཚོའི་དོན་དུ་བཀའ་དྲིན་ཆེ་༽ཞེས་ཕན་ཚུན་འདྲེན་པ་དང་།   རྗེས་སུ་སློབ་གྲྭའི་ཚབ་ཡིན་ཟེར་ནས་སློབ་གཙོ་དང་ཀྲུའུ་རིན་གཉིས་ཀྱིས་ཚང་མར་ཆང་དྲངས་ཤིང་།   དེའི་རྗེས་ནས་དགེ་རྒན་དཀྱིས་མ་དག་གི་ཚབ་ཡིན་ཟེར་ནས་དགེ་རྒན་གཉིས་ཀྱིས་དྲངས་ཤིང་།   བུད་མེད་ཚོའི་ཚབ་ཡིན་ཟེར་ནས་བུད་མེད་གཉིས་ཀྱིས་དྲངས་ཤིང་།   སྐྱེས་པ་ཚོའི་ཚབ་ཡིན་ཟེར་ནས་གཅིག་གིས་ཡང་དྲངས་ཤིང་།   མི་ཞིག་གིས་རང་གི་ཕ་ཡུལ་གྱི་ཚབ་ཡིན་ཟེར་ནས་དྲངས་ཤིང་།   རིམ་གྱིས་མི་གཅིག་གིས་ང་རང་ཉིད་ཀྱི་ཚབ་ཡིན་ཟེར་ནས་ཀྱང་རེ་རེ་དྲངས་དུས།   ཕལ་ཆེར་ཁོ་ཚོའི་སྐེ་ནས་འགོ་བརྩམས་ཏེ་གདོང་བ་དམར་བོར་གྱུར་བའི་ཚད་ལ་ཐུག།   བདག་གིས་ལུས་ཀྱི་བདེ་ཐང་གི་དབང་གིས་ཆང་འཐུང་མི་རུང་ཞེས་ཨུ་ཚུགས་ཀྱིས་བཤད་ཅིང་ངོ་གནག་ནས་བསྡད་པས་ཉེན་ཁ་ལས་ཐར་ནའང་གཞན་ཆང་འདྲེན་པ་དང་བླུགས་པ་སོགས་ཀྱིས་ལས་འགན་ཕྲག་ཏུ་རང་ཤུགས་ཀྱིས་བབས་བྱུང་།    ང་ཚོའི་གྲས་སུ་བུད་མེད་གཉིས་ལས་གཞན་ཚང་མ་སྐྱེས་པ་ཡིན་པས།  སློབ་གཙོས་བུད་མེད་གཉིས་ལ་རིག་རིག་བལྟ་བཞིན་༼ང་ཚོའི་མེ་ཏོག་གཉིས་ཀྱིས་ཆང་ངེས་པར་འཐུང་དགོས་༽ཞེས་བཤད་པ་ན་མི་ཚང་མས་༼ཧ་ཧ་ཧ་༽མཉམ་དུ་བགད་པ་དང་།   དེ་ནི་བུད་མེད་གླེང་བའི་གཏམ་གྱི་སྒོ་མོ་ཕྱེས་པ་ལྟར།   རིམ་གྱིས་མི་ཚང་མས་བུད་མེད་གཉིས་ལ་དགོད་གཏམ་བཤད་པ་དང་།   ཤགས་རྒྱག་པ།   ཐ་ན་ལུས་འབྲེལ་སོགས་གད་མོའི་ཚུལ་གྱིས་བཤད་པས་མི་ཚང་མའི་དགོད་སྒྲ་ཇེ་མཐོར་ལྡབ་འགྱུར་གྱིས་སོང་།    ཁོ་བོའི་སེམས་སུ་བུད་མེད་ཀྱིས་དགོད་གཏམ་བྱེད་པ་འདི་དེ་འདྲའི་འོས་པ་ཞིག་མིན་པར་སྣང་ནའང་།  བུད་མེད་དེ་གཉིས་ཀྱང་དོགས་མི་བདེ་བའི་སྣང་བ་མེད་ལ་ད་དུང་ཁོ་ཚོ་དང་མཉམ་དུ་ཤུགས་ཆེན་པོས་དགོད་ཚུལ་ལ་བལྟས་ན་ཁོ་ཚོའང་དེ་དག་ལ་དགའ་སྣང་ཡོད་པའི་རྣམ་འགྱུར་གསལ།    དུས་ཚོད་མང་བོ་སོང་རྗེས་སྐྱེས་པ་ཚང་མས་བུད་མེད་དེ་གཉིས་ལ་དམིགས་ནས་སྐད་ཆ་བཤད་པ་ལས་སྐྱེས་པ་གཞན་དག་སྣང་མེད་དུ་བཞག་པའི་ཚོར་བ་སྟེར་བ་མ་ཟད།  རིམ་གྱིས་ཁོ་ཚོད་འཕྲོག་རྩོད་ཀྱིས་སྔོན་དུ་བསྣུར་ནས་སྐད་ཆ་བཤད་པ་མ་ཟད།  མིག་གི་ལྟ་སྟངས་དང་ཁ་ཡིས་བཤད་སྟངས་གང་གི་ཆ་ནས་ཀྱང་ཧ་ཅང་གིས་མི་འོས་པའི་ཚད་དུ་སོང་བས།   ཁོ་བོས་འདི་ནི་ཚད་ལས་བརྒལ་བའི་བྱ་སྤྱོད་ཅིག་ཏུ་འདུག་སྙམ་ནའང་།   བུད་མེད་དེ་གཉིས་ཀྱང་ཧ་ཅང་སྤྲོ་སྣང་ཡོད་པའི་སྣང་བ་འདུག་པས་ན།   ཁོ་བོའི་འདོད་ཚུལ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ར་སྤྲད་སོང་།  
   གང་ལྟར་ཆང་འཐུང་ཞོར་དུ་བུད་མེད་གླེང་བ་ནི་སྐྱེས་པ་ཚོའི་རང་གཤིས་ཤིག་ཡིན་སྲིད་ལ།   ཆང་འདི་ཡོད་ཚད་ཀྱི་སྒོ་མོ་འབྱེད་པའི་༼ལྡེ་མིག་༽ཞིག་ཡིན་ངེས་ནའང་།    མི་འདོད་བཞིན་དུ་ཆང་མགོ་ལ་བཙན་གྱིས་འཇོག་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཅིག་དང་།   ཆང་དང་བུད་མེད་མཉམ་དུ་གླེང་བ་ནི་ལྟ་ཚུལ་གཞན་ཞིག་ཏུ་བདག་གིས་འདོད།     ཉིན་དེའི་ཕྱི་ཉིན༼སློབ་ཁྲིད་གཅིག་ལ་ཆད་ན་ཞིང་ཆེན་སློབ་གསོ་ཐིན་ལ་གཏུགས་རྒྱུན་ཡིན༽་ཟེར་བའི་སློབ་གཙོ་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པར་མི་ཚང་མ་ལས་ཀར་ཞུགས་མེད་ལ།   ཚང་མས་སྒྲིག་ཁྲིམས་ནན་མོ་ཡོད་ཚད་བརྗེད་དེ་གཉིད་དུ་ཤོར་ནའང་།   ཁྲིམས་དང་ཆད་པ་གང་ཡང་མེད་པས།   བདག་གིས་ཆང་འཐུང་བའི་དགེ་མཚན་རིམ་གྱིས་ཅུང་ཟད་གོ་བར་གྱུར།