སྤྱིར་སྐད་ཡིག་ཅེས་པའི་བསླབ་ཚན་འདིའི་ངོ་བོ་དང་འགན་ཁུར།  དོན་སྙིང་སོགས་ལ་གོ་བ་དང་ངོས་འཛིན་སྣ་ཚོགས་ཤིག་ཆགས་ཡོད་པ་རེད། དེ་ཡང་སྐད་ཡིག་ནི་མིའི་རིགས་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་རིག་གནས་སྣང་ཚུལ་ཞིག་སྟེ་མི་ཕན་ཚུན་འབྲེལ་འདྲིས་དང་བསམ་བློ་བརྗེ་རེས། རིག་གནས་རྒྱུད་འཛིན་དང་དར་སྤེལ་བྱེད་པའི་ལག་ཆ་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན་པས་ན་སྐད་ཡིག་བསླབ་ཚན་འདི་ལ་ལག་ཆའི་རང་བཞིན་དང་མི་ཆོས་རང་བཞིན་གྱི་དོན་སྙིང་གཅིག་ཏུ་དྲིལ་ཡོད་པའི་ཁྱད་ཆོས་མངོན་གསལ་ལྡན་པར་བཤད།  དེ་བས་ན་སྐད་ཡིག་སློབ་ཁྲིད་འདི་ཡང་ཤེས་བྱ་བརྒྱུད་སྤེལ་བྱེད་པའི་གོ་རིམ་ཙམ་མ་ཡིན་པར་སློབ་མའི་བསམ་གཞིག་དང་ནུས་པ།  མི་གཞི་དང་ཀུན་སྤྱོད་སོགས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་བསྐྱེད་བསྲིང་གང་ལེགས་བྱས་ཏེ་ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་དང་མི་ཚེའི་རྣམ་འགྱུར་ལེགས་པོ་ཞིག་ཆགས་པར་བྱེད་པའི་གོ་རིམ་ཞིག་ཡིན་པར་འདོད་དོ།།    ཡིན་ཀྱང་སྐད་ཡིག་སློབ་ཁྲིད་གཉེར་བཞིན་པའི་དགེ་རྒན་མང་ཆེ་བས་སྐད་ཡིག་སློབ་ཁྲིད་ཀྱི་ལག་ལེན་ཁྲོད་དུ་ཡིག་ངོས་ཀྱི་ཤེས་བྱ་བརྒྱུད་སྤེལ་བྱེད་པ་གཙོ་བོར་འཛིན་པ་ལས་སློབ་མར་དེ་འབྲེལ་ཀྱི་མི་ཆོས་དང་ཀུན་སྤྱོད་སློབ་གསོ་གཏོང་བའི་ཐད་ལ་དོ་སྣང་བྱེད་ཀྱིན་མེད་པས།   སྐད་ཡིག་སློབ་ཁྲིད་དེ་ཡང་མི་ཆོས་ཀྱི་དོན་སྙིང་བོར་བའི་རྣམ་པར་ཆགས་པ་རེད།  དེ་ལས་ཀྱང་སློབ་ཆུང་སློབ་མ་ནི་ལོ་ན་དང་སེམས་ཁམས་གང་གི་ཐད་ནས་བཤད་ནའང་ད་སོ་མ་གསར་དུ་འབུས་བཞིན་པའི་སྐབས་ཡིན་པས་རང་བཞིན་གྱིས་སྤྲོ་སྣང་ཆེ་ལ་དང་མཚར་ཤེས་སྐྱེན་པ་ཞིག་ཡིན་མོད་ཀྱང་།  སློབ་གྲྭའི་ཕྱོགས་ཡིན་ནའང་འདྲ།   ཁྱིམ་བདག་ནས་ཀྱང་སློབ་ཆུང་གི་དུས་རིམ་ནི་རྨང་གཞིའི་དུས་རིམ་ཡིན་པ་དང་སློབ་རིམ་འཕར་བ་ནི་དམིགས་འབེན་ཉག་གཅིག་ཡིན་པའི་ངེས་ཤེས་ཀྱིས་དུས་དང་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་སློབ་མར་རྒྱུགས་འབྲས་ལེགས་པོ་ཞིག་ལོན་དགོས་པའི་རེ་བ་ནན་མོ་འཛིན་པ་ལས་སློབ་མའི་འཚར་ལོངས་དང་སེམས་ཁམས་སོགས་ལ་དོ་སྣང་དེ་འདྲ་བྱེད་ཀྱིན་མེད། ལྷག་པར་དུ་སྐད་ཡིག་སློབ་ཁྲིད་ཀྱི་ལག་ལེན་ཁྲོད་དུ་འབྲེལ་ཡོད་ཀྱི་རྒྱུན་ཤེས་དང་སྦྱང་གཞི་ཙམ་གཙོ་གནད་དུ་བཟུང་ནས་སྐད་ཡིག་སློབ་ཁྲིད་འཚོ་བ་ལ་བར་ཐག་ཇེ་རིང་དང་ན་ཆུང་དག་གཉོམ་ལག་རྒྱས་པ་ལ་ཡང་ཁ་ཐག་གྱེས་ཏེ།  དེའི་དངོས་ཡོད་དང་མི་ཆོས་སློབ་གསོའི་དོན་སྙིང་བོར་ནས་སྐད་ཡིག་རྐང་ཆག་མའི་རྣམ་པ་དེ་ཆགས་པ་རེད། དེང་གི་ཆར་སྐད་ཡིག་ཅེས་པ་ནི་ལག་ཆའི་རང་བཞིན་དང་མི་ཆོས་རང་བཞིན་ལྡན་པའི་རིག་ཚན་གྱི་མ་ལག་ཅིག་ཏུ་འཁས་ཆེས་ནས་ཡོད་དེ།
གཅིག    སྐད་ཡིག་གི་ལག་ཆའི་རང་བཞིན།
དེ་ཡང་སྐད་ཡིག་གི་ལག་ཆའི་རང་བཞིན་ནི་མི་ཕན་ཚུན་འབྲེལ་འདྲིས་དང་བསམ་བློ་བརྗེ་རེས་བྱེད་པའི་ལག་ཆ་ཞིག་སྟེ།
༡  བསམ་གཞིག་གི་ལག་ཆ།
སེམས་ཁམས་རིག་པའི་གཞུང་དུ་མིའི་རིགས་ཀྱི་སྐད་ཆ་དེ་ཕྱིའི་སྐད་ཆ་དང་ནང་གི་སྐད་ཆ་ཞེས་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བཀར་ཡོད་དེ།  སྐྱེས་བུའི་ངག་ནས་རང་བཞིན་གྱིས་བརྡོལ་བའི་བརྡའི་ཕྲེང་བ་དེ་ལ་ཕྱིའི་སྐད་ཆ་དང་།  བསམ་གཞིག་གི་འབྲེལ་མཐུད་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུན་དེ་ལ་ནང་གི་སྐད་ཆ་ཞེས་འབོད་ཀྱིན་ཡོད།   མིའི་རིགས་ལ་སྐད་ཆའི་ནུས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཞིག་ཆགས་ན་ད་གཟོད་རིག་ལམ་ཡག་པོ་ཞིག་ཆགས་ཐུབ་པར་བཤད། དེ་བས་ན་སྐད་ཆའི་ནུས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཞིག་ཆགས་པར་བྱ་རྒྱུ་ནི་བསམ་གཞིག་དང་དབྱེ་ཞིབ་ཀྱི་ནུས་པ་ལེགས་པོ་བསྐྱེད་པའི་སྔོན་འགྲོ་ཡིན།
༢ འབྲེལ་འདྲིས་ཀྱི་ལག་ཆ།
མི་དང་མི་ཕན་ཚུན་འབྲེལ་འདྲིས་བྱེད་པར་སྐད་ཆ་ངེས་ཅན་ལ་བརྟེན་དགོས་པ་སྟེ།
མི་ཕན་ཚུན་དབར་གྱི་བསམ་བློ་བརྗེ་རེས་ཉམས་མྱོང་བརྒྱུད་སྤེལ་བྱེད་པར་སྐད་ཆ་ལ་བརྟེན་དགོས། སྐད་ཆ་མེད་པ་ཡིན་ན་མིའི་རིགས་ཀྱི་འཚོ་གནས་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་དོན་སྙིང་བོར་འགྲོ་བས། སྐད་ཆ་ནི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་རྨང་གཞི་ཡིན་ལ་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་སྒུལ་ཤུགས་གཙོ་བོ་ཞིག་ཀྱང་ཡིན།  
༣  རིག་གནས་བརྒྱུད་སྤེལ་གྱི་ལག་ཆ།
རིག་པའི་གནས་གང་ཞིག་མེད་པ་ནས་ཡོད་པ་དང་ཡོད་པ་ནས་འཕེལ་རྒྱས་སུ་འགྲོ་བའི་གོ་རིམ་ཁྲོད་དུ་སྐད་ཆ་ངེས་ཅན་ཞིག་ལ་བརྟེན་དགོས་པ་རེད།   སྐད་ཆའི་ནང་དུ་མ་འདུས་པའི་རིག་གནས་ཤིག་མེད་པ་བཞིན་དུ་སྐད་ཆ་དང་བྲལ་བའི་རིག་ཚན་གྱི་མ་ལག་ཅིག་ནི་དེ་བས་ཀྱང་ཡོད་མི་སྲིད། དེ་བས་སྐད་ཡིག་ནི་རིག་གནས་རྒྱུན་འཛིན་དང་དར་སྤེལ་བྱེད་པའི་ལག་ཆ་གལ་ཆེན་ཞིག་སྟེ། བསླབ་ཚན་གཞན་དང་རིག་ཚན་གཞན་ལ་འཇུག་པའི་ལྡེ་མིག་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ།།
གཉིས།   སྐད་ཡིག་གི་མི་ཆོས་རང་བཞིན།
དེ་ཡང་མི་ཆོས་ནི་མིའི་རིན་ཐང་ལ་བརྩི་འཇོག་བྱས་ཏེ་མི་མ་གཞི་ཡིན་པར་ལྟ་བའི་རིག་གནས་བསམ་བློའི་མངོན་ཚུལ་ཞིག་ཡིན།   མི་ཆོས་ཀྱི་བསམ་བློ་འདི་སྐད་ཡིག་སློབ་ཁྲིད་ཀྱི་ལག་ལེན་ཁྲོད་དུ་ཇི་ལྟར་མངོན་ཡོད་པའི་ཚུལ་ནི་བསླབ་ཚན་ཚད་གཞི་ལས་སྐད་ཡིག་སློབ་ཁྲིད་བརྒྱུད་ནས་སློབ་མའི་སྐད་ཆའི་ནུས་པ་ཕུན་སུམ་ཇེ་ཚོགས་སུ་གཏོང་རྒྱུ་ལས་གཞན་ཡ་རབས་གཞུང་དྲང་གི་མི་གཤིས་ལེགས་པོ་ཞིག་དང་མི་ཚེའི་རྣམ་འགྱུར་ལེགས་པོ་ཆགས་པར་བྱས་ཏེ།  བསམ་སྤྱོད་ལེགས་ཤིང་འཇོན་ཐང་དང་ནུས་པ་ལྡན་པ་ཞིག་ཏུ་བསྐྱེད་ཐུབ་པ་བྱ་དགོས་ཞེས་པ་ལྟར། སྐད་ཡིག་སློབ་ཁྲིད་ནི་ཚད་ངེས་ཅན་ཞིག་གི་སྟེང་གི་བཤད་ན་བདེན་དགེ་མཛེས་གསུམ་གྱི་མི་ཆོས་བསམ་བློས་སློབ་མར་བདེ་ཐང་གི་སེམས་ཁམས་ལེགས་པོ་ཞིག་བསྐྱེད་རྒྱུ་དང་མི་གཞི་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་བའི་གོ་རིམ་ཞིག་ཡིན་པར་བཤད་ཆོག་སྟེ།  སྐད་ཡིག་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་པར་འབྲེལ་ཡོད་ཀྱི་ཤེས་བྱ་ཁོང་དུ་ཆུད་དགོས་ཤིང་།  དེའི་ཚིག་གི་ཉམས་འདོན་ཚུལ་དང་བརྗོད་བྱའི་དོན་མཚོན་ཚུལ་སོགས་སྐད་ཆའི་སྒྱུ་རྩལ་ལ་ངེས་ཤེས་ཟབ་མོ་ཞིག་འདྲོང་དགོས་པར་མ་ཟད།  གང་དེའི་བརྗོད་བྱའི་བསམ་བློ་དང་དགོངས་དོན་རང་རྒྱུད་ལ་སྦྱོར་ཐུབ་པ་བྱ་དགོས་པ་བཞིན།  སློབ་མའི་རྒྱུད་ལ་ཡ་རབས་གཞུང་དྲང་གི་ཀུན་སྤྱོད་ལེགས་པོ་ཞིག་ཆགས་པར་ཡང་ནུས་པ་མི་དམན་པ་ཞིག་ཐོན་དང་ཐོན་བཞིན་ཡོད་དེ།  དཔེར་ན།  གཞོན་ནུ་རིག་རྒོད་ཅིག་ལྟ་བུ་ལས་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་བསམ་ཕོད་པ་དང་བཤད་ཕོད་པ་སྒྲུབ་ཕོད་པའི་སྙིང་སྟོབས་དང་།    གཞུང་དྲང་གི་བྱིས་པ་ལྟ་བུ་ལས་ལེ་ཉིན་གྱི་རང་སྐྱོན་ངོས་ལེན་དང་དེ་བཅོས་སྒྱུར་བྱེད་ཕོད་པའི་སྙིང་སྟོབས།   སློབ་དཔོན་ཐོན་མི་ལྟ་བུ་ལས་ཐོན་མིའི་དཀའ་ངལ་ལ་མི་སྐྲག་ཅིང་དང་དུ་ལེན་ཕོད་པའི་སྙིང་སྟོབས་ལྟ་བུ་སོགས་ཀྱིས་སློབ་མར་སློབ་མའི་རྒྱུད་ལ་བག་ཆགས་འཇོག་པ་དང་སྐུལ་མ་བཏང་ནས་ཡང་དག་པའི་མི་ཚེའི་ལྟ་ཚུལ་ཞིག་དང་རིན་ཐང་ལྟ་ཚུལ་ཞིག་ཆགས་པར་བྱེད་པ་ལྟ་བུའོ།།
  སྐད་ཡིག་ནི་ལག་ཆ་རང་བཞིན་དང་མི་ཆོས་རང་བཞིན་གཅིག་འདུས་ཀྱི་ཕུང་བོ་ཞིག་ཡིན་པ་བདེན་ན། དེ་གཉིས་དབར་གྱི་འབྲེལ་བར་ངོས་འཛིན་གང་འདྲ་ཞིག་གནང་རྒྱུ་དང་ལྟ་ཚུལ་ཅི་འདྲ་ཞིག་འཛིན་རྒྱུ་ནི་ང་ཚོ་སྐད་ཡིག་སློབ་ཁྲིད་ཀྱི་ལས་ཀ་གཉེར་བཞིན་པའི་དགེ་རྒན་དག་ལ་མཚོན་ན་སློབ་ཁྲིད་ཀྱི་ལག་ལེན་ཁྲོད་དུ་ཁྲོད་ཆེས་ཐོག་མར་ཐག་གིས་གཅོད་དགོས་པའི་གནད་དོན་ཞིག་རེད། གནད་དོན་འདི་ཡང་དག་པའི་སྒོ་ནས་ཐག་གིས་གཅོད་ཐུབ་མིན་དེ། སློབ་ཁྲིད་ཀྱི་ལས་ཀར་ཕན་འབྲས་ཐོབ་མིན་ལ་རག་ལས་ཡོད་པ་རེད།  དགེ་རྒན་ཁ་ཤས་ཤིག་གིས་སློབ་ཁྲིད་ཀྱི་ལག་ལེན་ཁྲོད་དུ་ཡི་གེའི་སྦྱོར་ཀློག་ནས་སུམ་རྟགས་དག་གསུམ་དང་།    སྒྲ་ཚད་སྙན་ངག  ལོ་རྒྱུས་དང་རྩོམ་འབྲི་སོགས་འབྲེལ་ཡོད་ཀྱི་ཤེས་བྱ་བརྒྱུད་སྤེལ་བྱེད་པ་དམིགས་སུ་བཟུང་ནས་འཁྲིད་བྱའི་ཚིག་རེ་རེ་དང་ཚན་པ་རེ་རེ་སྒོག་ཤུན་བཤུ་བཤུ་བྱེད་པ་ལས་དེས་མཚོན་པའི་བསམ་བློ་དང་སྙིང་སྟོབས།  མི་གཞི་དང་ཀུན་སྤྱོད་སོགས་ཀྱི་དོན་སྙིང་ཡལ་བར་དོར་བ་དང་།  ཁ་ཤས་ཀྱིས་སྐད་ཡིག་ནི་བདེན་དགེ་མཛེས་གསུམ་གྱི་མི་ཆོས་བསམ་བློའི་ཕྱུག་པའི་རིག་ཚན་ཞིག་ཡིན་པའི་ཨུ་ཚུགས་ཀྱིས་ཤེས་བྱའི་རང་བཞིན་ལ་དོ་སྣང་དེ་འདྲ་མ་གནང་བས་སྐད་ཡིག་སློབ་ཁྲིད་ཀྱི་དམིགས་ཡུལ་དང་ཁ་ཕྱོགས་མག་མོག་ཏུ་གྱུར་དང་འགྱུར་བཞིན་ཡོད་དོ།།   སྤྱིར་བསླབ་ཚན་རང་ངོས་ནས་བཤད་ན་སྐད་ཡིག་གི་ལག་ཆའི་རང་བཞིན་ནི་ཐབས་དང་མི་ཆོས་རང་བཞིན་ནི་ཤེས་རབ་ཡིན་པར་བཤད་ཆོག་པ་འདྲ་ལ། ལག་ཆའི་རང་བཞིན་ནི་ཁྱད་གཞི་ཡིན་ལ་མི་ཆོས་རང་བཞིན་ནི་ཁྱད་ཆོས་ཡིན་ཏེ།   དེ་གཉིས་ཕན་ཚུན་གཅིག་ལ་གཅིག་རྟེན་གྱི་ཚུལ་དུ་ཆུ་དང་འོ་མ་བཞིན་འདྲེས་ནས་ཡོད་པ་ལས་ངོ་བོ་ཐ་དད་དུ་འབྱེད་དཀའ།


 

རྩོམ་ཁུངས། ངེད་དྲ་བ།